Giriş
'Hastalık hastası' dedirten fibromiyaljinin 9 belirtisi
Fibromiyalji, vücudun her bölgesinde yaygın ağrı, uyku sorunları ve yorgunluğun yanı sıra sıklıkla duygusal ve zihinsel sıkıntıya neden olan bir hastalık olarak tanımlanıyor. Belirtiler genellikle fiziksel travma, ameliyat, enfeksiyon veya önemli psikolojik stres gibi bir durumdan sonra başlıyor. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülen fibromiyaljide semptomlar tek bir tetikleyici olmaksızın zamanla kademeli olarak da ortaya çıkabiliyor.
Romatoloji Uzmanı Prof. Dr. Erdal Gilgil, fibromiyalji ve tedavi yöntemleri hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
GENELLİKLE GENÇ KADINLARDA GÖRÜLÜYOR
Fibromiyalji, romatizmal hastalıkların bir türüdür. Genellikle romatizma dendiği zaman tek bir hastalık akla gelmektedir. Ancak iltihaplı ve iltihapsız olmak üzere iki ana grupta incelenen 200’e yakın romatizmal hastalık vardır. Fibromiyalji de romatizmal hastalıklar içinde en yaygın görülenidir. Fibromiyalji genellikle üreme çağındaki genç kadınlarda görülmektedir. Çocuk yaşlarda nadir görülür ve genetik geçişli bir hastalık değildir.
FİBROMİYALJİYE NEDEN OLAN RİSK FAKTÖRLERİ
- Yorgunluk
- Depresyon
- Uyku problemleri
- Stresli ortamda çalışmak
- Aşırı yorgunluğa neden olan, kapasiteyi en üst düzeyde kullanmayı gerektiren işlerde çalışmak
FİBROMİYALJİ AĞRILARI VÜCUDUN HER TARAFINDA HİSSEDİLİYOR
Fibromiyalji belirtisi genellikle yaygın vücut veya eklem ağrısı şeklindedir. Genellikle genç kadınlarda görülen fibromiyaljide hastalar ilerleyen dönemlerde sakat kalabilecekleri korkusu yaşayacak kadar ağrı hissedebilirler. Görülen ağrıların şiddeti hastalığın daha da ilerleyeceğini düşündürür. Aslında ilerlemeyen bir hastalıktır fakat vücudun her tarafında hissedilen ağrılar söz konusudur. Fibromiyalji eklemlerde değil, yumuşak dokuda (kas) gelişen bir hastalıktır.
FİBROMİYALJİNİN BAŞLICA BELİRTİLERİ
Fibromiyaljide başlıca aşağıdaki belirtiler görülüyor:
- Tüm vücutta ve eklemlerde oluşan ağrı
- Halsizlik
- Çabuk yorulma
- Sabahları dinlenememiş kalkma
- Uykuya geçme zorlukları
- Şiddetli baş ağrısı
- Karın ağrısı
- Âdet dönemlerinde sancılanma
- İrritabl bağırsak sendromu gibi fonksiyonel bağırsak hastalıkları
HASTANIN RAHATLAMASINI SAĞLAMAK ÇOK ÖNEMLİ
Fibromiyalji diğer hastalıklarla sıklıkla karıştırılabiliyor. Fibromiyaljiyi tespit etmek için standart bir test bulunmuyor. Romatoloji uzmanının gerçekleştirdiği detaylı bir muayene ile anlaşılabiliyor. Fibromiyalji tanısı konulabilmesi için diğer hastalıkların ekarte edileceği bazı laboratuvar testleri yapılıyor.
Fibromiyalji tanısı konulduktan sonra en önemli nokta hastaların rahatlamasının sağlanması. Çünkü fibromiyaljinin bu kadar yaygınlık göstermesine rağmen ilerleyici bir hastalık olmadığı ve sakatlığa yol açmayacağının anlatılması gerekiyor.
TEDAVİDE FİZİKSEL AKTİVİTE BÜYÜK ROL OYNUYOR
Fibromiyaljide ilaç tedavisi uygulanıyor. Etkinliği gösterilmiş antidepresanlar önemli rol oynuyor. Bu hastalıkta uyku problemleri çok ön planda olduğundan uyku düzeninin sağlanması hastanın konforu açısından öneml.
Tedavi için antiepileptik ilaçlardan faydalanılıyor. Bunlar daha çok nöropatik ağrı diye adlandırılan, sinirlerden kaynaklanan ağrılar için kullanılan ilaçlar ve fibromiyaljide de etkili.
Fibromiyalji tedavisinde ilaçlar tek başına yeterli değil. Mutlaka hastaların egzersiz yapmaları önerilmiyor. Yürüyüş, koşu, bisiklet, tenis ve yüzme gibi aktiviteler mümkünse her gün yapılmalı.
FİBROMİYALJİ NEDEN OLUR?
Fibromiyaljiye neden olan risk faktörleri şöyle sıralanıyor:
- Yorgunluk
- Depresyon
- Uyku problemleri
- Stresli ortamda çalışmak
- Aşırı yorgunluğa neden olan, kapasiteyi en üst düzeyde kullanmayı gerektiren işlerde çalışmak