Giriş
Hepatit’te kritik süre 6 ay! Kan ve cinsel temas yoluyla bulaşan Hepatit B ve C’ye dikkat edilmeli!
Hepatit, belirtileri ve etkileri farklılaşan virüslerin sebep olduğu karaciğer hücrelerinde iltihaplanma ile seyreden bir durum olarak tanımlanıyor. Hepatit, bazen hiç belirti vermeden geçirilirken, bazen sınırlı belirtilerle veya çok şiddetli belirtilerle seyredebiliyor. 6 aydan kısa süren klinik tabloya akut hepatit, 6 aydan daha uzun süren duruma ise kronik hepatit deniyor. Hepatit A ve E’nin belirtileri 15-45 gün sonra başlıyor ve hafif bir şekilde seyrediyor. Fakat kan, cinsel temas gibi unsurlarla bulaşarak sağlık açısından risk yaratan Hepatit B ve C’ye dikkat edilmesi gerekiyor.
Hepatit’in bazen hiç belirti vermeden geçirilirken, bazen sınırlı belirtilerle veya çok şiddetli belirtilerle seyredebildiğini belirten Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Songül Özer, 6 aydan kısa süren klinik tabloda akut hepatit’ten ve 6 aydan daha uzun süren durumda ise kronik hepatit’ten bahsedilebileceğini ifade ediyor. Dr. Songül Özer, Hepatit A ve E’nin hafif belirtilerle seyrettiğini fakat kan, cinsel temas gibi unsurlarla bulaşarak sağlık açısından risk yaratan Hepatit B ve C’ye dikkat edilmesini tavsiye ediyor. Dünyada ve ülkemizde sık görülen Hepatit virüslerinin belirtileri ve etkileri hakkında önemli bilgiler paylaştı.
KLİNİK TABLO 6 AYDAN KISA YA DA UZUN SÜREBİLİYOR
Hepatit’in karaciğer hücrelerinde iltihaplanma (enflamasyon) ile seyreden bir durum olduğunu belirten Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Songül Özer, “Hepatit, bazen hiç belirti vermeden geçirilirken, bazen sınırlı belirtilerle veya çok şiddetli belirtilerle seyrettiği de olabiliyor. Altı aydan daha kısa süren klinik tabloda ‘akut hepatit’ten, altı aydan daha uzun süren durumlarda ise ‘kronik hepatit’ten söz edilebilir.” dedi.
HEPATİT VİRÜSLERİ NELERDİR?
Hepatit tüm dünyada en çok hepatit virüsleri denilen özel bir virüs grubu tarafından oluşturuluyor. Ancak başka virüsler, bakteriler, parazitler, enfeksiyon dışı nedenler, ilaçlar, toksik maddeler, alkol, bazı endüstriyel çözücü maddeler, otoimmun hastalıklar ve bazı bitkiler tarafından da hepatit meydana gelebiliyor.
Akut hepatit’in nedenleri adenovirüs, flavivirüs, herpesvirüs, picorna virüs gibi virüsler olabilirken en sık görülen etkenler aslında ‘Hepatit Virüsleri’ adı verilen virüs grubu. Bu grupta günümüzde bilinen 6 tane farklı virüs var.
HEPATİT ETKENİ OLAN VİRÜSLER
- Hepatit A virüsü
- Hepatit B virüsü
- Hepatit C virüsü
- Hepatit D virüsü
- Hepatit E virüsü
- Hepatit F virüsü
HEPATİT A VE E’NİN BELİRTİLERİ 15-45 GÜN SONRA BAŞLIYOR
Tüm hepatit virüsleri bulaşıcı fakat bulaşma şekilleri, hastalarda meydana getirdiği şikayetler ve belirtiler birbirinden farklı. Halk arasında sarılık olarak bilinen Hepatit A ile Hepatit E virüsleri, içlerinde en hafif seyirli hastalığa neden olan virüsler. Vücuda virüsle bulaşmış kirli eller, kirli eşyalar ve gıdalar aracılığıyle giriyorlar. Yaklaşık 15-45 gün sonra hastalığın belirtileri başlıyor.
HEPATİT A VE E BELİRTİLERİ
Halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, bulantı, kusa, bazen karın ağrısı, nadiren yüksek ateş ile başlar. Daha sonra tabloya gerçek hepatit belirtileri eklenir. Virüsün karaciğeri tutmasıyla birlikte kişide idrar renginde koyulaşma, çay renginde idrar çıkma, dışkı renginde açılma, ciltte ve göz içinde sarılık başlıyor.
HEPATİT A (SARILIK) TEDAVİSİ
Hepatit A virüs hastalığının özel bir tedavisi ve ilacın yok. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Songül Özer, tedavi protokolünü şu şekilde açıklıyor:
“Hepatit A (sarılık) hastalığında, hastalara yapılan destek tedavisi, yatak istirahati, sıvı takviyesi, bulantı/kusma kesici ilaçlarla bu dönemi daha rahat ve kısa geçirmeleri sağlanabilir. Hepatit A ve E virüsünün kronikleşme, siroza ya da kansere dönme olasılığı yok denecek kadar azdır. Hepatit A’ya bağlı hastalığı daha çok çocuk ve gençlerde, Hepatit E’ye bağlı hastalığı ise daha çok gebelerde görüyoruz. Günümüzde 1-15 yaş arasındaki çocuklara, kronik karaciğer hastalığı olanlara, daha önce bu hastalığı geçirmemiş erişkinlere yapılmak üzere Hepatit A aşısı bulunuyor.
HEPATİT B, C VE D KAN VE CİNSEL TEMASLA BULAŞIYOR
Hepatit B, C ve D virüslerinin kan, kan ürünleri ve cinsel temasla bulaştığı biliniyor. Hasta kişinin virüslü kanı ile bulaşmış, ortak kullanılan enjektörler, manikür / pedikür aletleri, traş bıçakları, steril edilmemiş diş hekimi aletleri, cerrahi aletler yoluyla bulaş olduğu ispatlanmış durumda.
Ayrıca, Hepatit B veya C virüsünü vücudunda bulunduran kadınlar hamilelikleri sırasında, doğum sırasında veya emzirirken, bebeklerine bu virüsleri bulaştırabiliyor. Gerekli kontrolü yapılmamış kan ve kan ürünleri aracılığıyla, korunmasız yapılan homo/heteroseksüel cinsel ilişki sırasında da Hepatit C ve B virüsleri bulaşabiliyor.
HEPATİT B VE C VİRÜSLERİ HİÇ BELİRTİ VERMİYOR!
Hepatit B ve C virüslerinin vücuda alındıktan 2-3 ay sonra bile belirtilerinin başlayabildiğini veya hiç belirti olmayabildiğini belirten Dr. Songül Özer, “Kişiye tesadüfen yapılan kan tetkiklerinde Hepatit B veya C geçirmekte olduğu veya daha önce geçirdiği anlaşılabilir. Hastaların az bir kısmı hastalığı belirtili geçirebilir. O zaman Hepatit A virüsü ile hasta olanlar gibi halsizlik, iştahsızlık, bulantı, kusma, sarılık, idrar ve dışkı renginde değişiklikler, karın ağrısı, muayenede karaciğerde büyüme saptanabilir.” diyor.
KRONİKLEŞME HEPATİT B VE C’DE GÖRÜLÜYOR
Hepatit D’nin eksik virüs olduğunu ifade eden Dr. Songül Özer, “Yani vücutta Hepatit B virüsü olmadan, tek başına hepatit D virüsü hastalık meydana getiremez. Eğer hastalık oluşturursa, klinik tablosu Hepatit B’ye benzer. Hepatit B ve C virüslerinin kan tetkikleriyle vücutta var olup olmadıkları anlaşılabilir. Kan tetkiklerinde 6 aydan daha uzun süre virüslerin bulunduğunun anlaşıldığı durumlarda taşıyıcılıktan ve kronikleşmeden bahsedilmelidir. Kronikleşme, Hepatit B ve C’de görülür. Hepatit A ve E’de görülmez.” açıklamasında bulunuyor.
TEDAVİ OLMAYAN HASTALARIN SİROZ VE KANSER RİSKİ YÜKSEK
Tüm dünyada yaklaşık 300 milyon Hepatit B ve 70 milyon Hepatit C taşıyıcısı var. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Songül Özer, “Bu iki virüs, ülkemizde de önemli bir sağlık sorunu. Ülkemizde HBV sıklığı %4, HCV sıklığı ise %1. Yaklaşık 2-3 milyon Hepatit B ve 500 bin Hepatit C hastası olduğu tahmin ediliyor. Kontrollerini düzenli yaptırmayan, tedavi olmayan HBV ve HCV hastalarının siroz ve karaciğer kanseri olma olasılıkları da yüksek" diyor.
HEPATİT C TEDAVİSİNİN BAŞARI ORANI OLDUKÇA YÜKSEK
Kronik Hepatit B tedavi ile kontrol altına alınabiliyor, kronik Hepatit C ise tedavi edilebilir bir hastalık konumunda. Hepatit C'nin tedavisi yaklaşık üç yıldır yeni antiviral ilaçlar ile devlet tarafından karşılanıyor. Bu tedavilerin başarı oranının da neredeyse yüzde 100’e yakın ve hastalık bir daha tekrarlamıyor.
Ayrıca Hepatit B virüs (HBV) enfeksiyonu aşıyla korunulabilir bir hastalık. Sağlık Bakanlığı, 1998 yılından bu yana hepatit B aşısını çocukluk aşı programına almış durumda ve yüzde 90’ların üzerinde başarı ile bu programına devam ediyor. Ancak maalesef, Hepatit C hastalığı için kullanılmakta olan bir aşı henüz bulunmuyor..