Giriş
Huzursuz bağırsak sendromu... Sık görülen ve yaşamı etkileyen hastalık!
Huzursuz bağırsak sendromu kendini karın ağırısı ve dışkılama şekli ve sıklığında değişiklik ile belli eden fonksiyonel bir bağırsak hastalığı. Hassas bağırsak sendromu olarak da bilinen İrritabl Bağırsak Sendromu hastaların günlük hayat kalitesini ciddi anlamda etkiliyor. Üstelik hastalğın görülme sıklığı ülkemizde ve dünya genelinde %10-20 civarında. Ancak hastaların sadece %15’i tıbbi yardım için başvuruyor. Hastalığa karşı farkındalığın artması için 19 Nisan Dünya İBS Günü olarak ilan edilmiş. 1-30 Nisan arası da İBS Farkındalık Ayı kapsamında da farkındalık çalışmaları yürütülüyor. Biz de “İrritabl Bağırsak Sendromu (İBS)” hakkında merak edilenleri Türk Gastroenteroloji Derneği'ne sorduk.
“İrritabl (Hassas) Bağırsak Sendromu (İBS) kendini, karın ağrısı ile birlikte dışkılama şekil ve sıklığında değişiklik olarak gösteren fonksiyonel bir bağırsak hastalığı. Sık rastlanan ve hayat kalitesini olumsuz etkileyen önemli bir sağlık sorunu olarak tanımlanan hastalık halk arasında hassas bağırsak veya huzursuz bağırsak sendromu olarak da adlandırılıyor. 19 Nisan Dünya İBS Günü ve 1-30 Nisan İBS Farkındalık Ayı boyunca, toplumda sık görülen ve yaşam kalitesini de olumsuz etkileyen “İrritabl Bağırsak Sendromu (İBS)” hakkında farkındalık çalışmaları yürütülüyor.
Biz de hastalığın daha iyi tanınması için Türk Gastroenteroloji Derneği Başkanı Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Oğuz'a İrritabl Bağırsak Sendromu belitilerini, karıştırıldığı hastalıkları, günlük hayata etkilerini sorduk.
HUZURSUZ BAĞIRSAK SENDROMU BELİRTİLERİ
- İBS hastalarında son üç ayda haftada en az bir gün tekrarlayan karın ağrısı olur.
- İBS hastalarının bazılarında ishal, bazılarında kabızlık ön planda olabilir.
- Bazen de hem ishal hem de kabızlık görülebilir.
- Gaz ve karın şişkinliği de olabilir.
- Karın ağrısının temel özelliği dışkılama ile azalması ve uykuda olmamasıdır.
- Ancak bir hastada uykudan uyandıran karın ağrısı var ise başka hastalıklar düşünülmelidir.
HUZURSUZ BAĞIRSAK SENDROMU KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Huzursuz bağırsak senromunun görülme sıklığı ülkemizde ve dünya genelinde %10-20 civarında.
- Kadınlarda daha sık karşılaşılıyor.
- 50 yaşından genç topluluklarda görülüyor.
- Hastaların ancak %15’i tıbbi yardım için başvuruyor.
- Sağlıklı bireylere göre yıllık işgücü kaybı 3-4 gün daha fazla.
Tekrarlayıcı müzmin bir hastalık olan İBS’de hastaların endişesini artıran, ‘kötü başka bir hastalığa dönüşür mü?’ sorusu. Ancak İBS’nin sağkalıma olumsuz bir etkisi bulunmadığını belirten Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Oğuz, hastalığın başka bir hastalığa ya da kansere dönüşmeyeceğini belirtiyor. Fakat yaşam kalitesini ciddi anlamda bozuyor.
HUZURSUZ BAĞIRSAK SENDROMU NEDEN OLUR?
Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Oğuz, "hastalığın nedeni tam aydınlatılamamış olmakla birlikte beyin bağırsak ekseninde iki yönlü düzensiz iletişim olduğu bildirilmiştir." diyor. Bu durum, mide bağırsak hareketlerine, bağırsak salgılarına ve hastanın hissine etki ederek şikayetlerin ortaya çıkmasına neden oluyor. Hastalığın gelişmesinde etkili sebeplerin bazıları ise şöyle:
DİĞER NEDENLER
- Genetik faktörler
- Kişilik özellikleri
- Strese fizyolojik cevaptaki değişiklik
- Düşük dereceli gastrointestinal inflamasyon
- Mikrobiyatadaki değişiklikler
- Geçirilmiş bağırsak enfeksiyon sekelleri
Prof. Dr. Oğuz, 2 yılı aşkın süredir dünyamızı etkisi altına alan Covid-19 pandemisinde İBS semptomlarında da bir artış ortaya çıktığını belirtiyor ve "bunun muhtemel nedenlerinden biri yeni tip corona virüsünün mide-bağırsak sistemini etkilemesi, diğeri ise yaşanan yaygın stresin hastalığı tetiklemesi olabilir." diyor.
İRRİTABL BAĞIRSAK SENDROMU BAŞKA HASTALIKLARLA KARIŞTIRILABİLİYOR
Türk Gastroenteroloji Derneği Genel Sekreteri ve Gastroentoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayhan Hilmi Çekin ise huzursuz bağırsak sendromunun en çok aşağıdaki hastalıklarla karıştırıldığını ifade ediyor.
- Ülseratif kolit
- Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları
- Çölyak hastalığı
- Karbonhidrat emilim bozuklukları
BELİRTİLERİN VARLIĞI VE ŞİDDETİ HASTADAN HASTAYA DEĞİŞKENLİK GÖSTERİYOR
- Dışkılama ile ilişkili tekrarlayan karın ağrısında ağrı sıklıkla kramp tarzında gerçekleşiyor.
- Duygusal stres ve yemekler ağrıyı şiddetlendirebiliyor, hafif düzeyde veya şiddetli olabiliyor.
- Karında şişkinlik, gaz, geğirme sorunları görülüyor.
- Değişen bağırsak alışkanlıkları; ishal, kabızlık, bazı hastalarda birbirini takip eden ishal ve kabızlık dönemleri görülebiliyor.
- Dışkıda mukus varlığı hastalığın belirtileri arasında yer alıyor.
HUZURSUZ BAĞIRSAK SENDROMU NASIL TEŞHİS EDİLİR?
İBS tanısında önemli olan hastanın öyküsü ve fizik muayene bulgular. İBS’ye özgü tetkik olmadığı için tanıda temel laboratuvar testleri dışında tetkik yapmaya gerek bulunmuyor. Ancak temel laboratuvar testlerinin sonuçlarının normal olması olası diğer hastalıkların dışlanmasını sağlıyor. Başka hastalığı düşündürecek bulgu yok ise ve hasta 45 yaşından küçük ise kolonoskopi yapılması önerilmiyor.
TEDAVİYE DAİR BU HABERLER İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: