Kan aracılığıyla kemiklere yerleşiyor! Ani felç ve kalıcı fonksiyon kaybı meydana gelebilir

Hilal Gülden Boğazkesen - Posta.com.tr / Bazı hastalıklar zamanla vücudun farklı bölgelerinde etkisini gösterebilir. Kemik yapısında ortaya çıkan değişimler, kişinin hareket kabiliyetini ve genel sağlığını etkileyebilir. Bu süreçte belirli belirtiler izlenirken, tedavi yöntemleri hastalığın kaynağına yönelik planlanır.

KANSER HÜCRELERİ KEMİKLERE YERLEŞİYOR!

Çeşitli kanserler bazen tanı anında bazen de tanı aldıktan bir süre sonra kan yoluyla vücudun başka bölgelerine yayılabilir. Kanser hücrelerinin kaynaklandığı organdan uzak, vücudun başka bölgelerine göç edip orada yerleşerek büyümelerine ‘metastaz’ deniyor.

Prof. Dr. Leyla Özer, "Kemikler, kanser hücrelerinin metastaz yaptığı bölgelerin başında gelir. Kemik kanseri ise doğrudan kemiğin belli bir bölgesinden kaynaklanır. Kemik dokusunu oluşturan osteoblast adı verilen hücrelerden ya da kemik dokusu içerisindeki çeşitli hücre gruplarından (örneğin nöroektodermal hücreler, dev hücreler ya da bağ dokusu hücrelerinden) köken alırlar" dedi.

Kemik kanserleri genellikle çocuklarda, genç erişkinlerde görülür. Daha nadiren daha ileri yaşlarda görülebilirler. Sıklıkla kol ve bacak kemiklerinin uç kısımlarında yerleşik olan kemik kanserlerinde kullanılan tedavi yöntemleri ve ilaçlar kemik metastazı tedavisinden farklıdır.

FARKLI KANSER TÜRLERİNDE GÖRÜLEBİLİR!

Çeşitli kanser türlerinin sonucunda kemik metastazı görülebilir. Bu durumun açıklaması için tohum-toprak teorisine bakılabilir.

Uzman isim, "Kemiğe en sık metastaz yapan kanserler; meme, prostat ve akciğer kanserleridir. Daha nadiren böbrek, mesane ve tiroid kanserleri kemiğe metastaz yapabilir. Bu kanserlerin sık kemik metastazı yapmasının nedenlerine dair farklı teoriler mevcuttur. ‘Tohum-toprak teorisi’ne göre kemik dokusunda özellikle meme, prostat ve akciğer kanser hücrelerinin tutunup çoğalması için uygun bir doku/toprak bulunmaktadır" açıklamasında bulundu.

Kemik iliğinin büyüme faktörleri açısından zengin oluşu, kemik hücreleri üzerinde bulunan ve bazı özel kanser hücrelerinin daha kolay bağlanmasını sağlayan moleküllerin varlığının bu kanser türlerinin daha sık kemik metastazı yapmasını sağlayabileceği düşünülmektedir.

KEMİK METASTAZININ BELİRTİLERİ

Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Leyla Özer, kemik metastazı belirtilerini şu şekilde açıklıyor;

"En sık görülen belirti ağrıdır. Başlangıçta hafif olup sonra giderek şiddetlenebilir ve sürekli karakter kazanır. Gece uykuda dahi ağrı yapabilir. Israrcı, inatçı ve özellikle hareketle şiddetlenen ve geceleri artan ağrılarda ileri tetkik için doktora başvurmak gerekir.

Bazen de ilk belirti belirgin travma olmaksızın ya da minimal travma ile ortaya çıkan kırık olabilir. Kemik metastazı nedeniyle eriyen, güçsüzleşen kemik dokusu hafif bir travma, düşme sonrası kırılabilir. Tüm kemik metastazları kemik dokusunu eriten (litik) karakterde olmayabilir. Özellikle prostat kanserine bağlı kemik metastazlarında kemik dokusunda ciddi bir kırılganlık yoktur, mineralizasyonu daha fazla olan sert (sklerotik) kemik metastazları da zamanla kemiği daha kırılgan hale getirse de bu tür metastazlarda kırık riski daha düşüktür.

Kemiği eriten (litik) karakterde kemik metastazlarının bir diğer belirtisi de kanda, eriyen kemikten salınan kalsiyum düzeylerinin artması yani hiperkalsemidir. Hiperkalsemi kabızlık, fazla/sık idrara çıkma, sıvı kaybı, böbrek yetmezliği , kalbin ileti sisteminde bozulma ve şiddetli formlarında şuur bulanıklığına sebep olabilir."

ORGAN HASARINA NEDEN OLABİLİR!

Uzman isim, "Kemik metastazı ölümcül kabul edilmez. Ancak omuriliğe bası yapan kemik metastazı varlığında ani felçler ve kalıcı fonksiyon kaybı meydana gelebilir. Kemik metastazına bağlı gelişen hiperkalsemi varlğında, düzeltilmediği takdirde hayatı tehdit eden organ hasarı; böbrek yetmezliği ve ciddi ritm bozuklukları meydana gelebilir" dedi.

YAŞAM KALİTESİNİN BOZULMAMASI İÇİN ALINABİLECEK ÖNLEMLER

Kemik metastazlarına bağlı ağrı, kırık gelişme riski gibi yaşam kalitesini bozan durumları önlemek için çeşitli yöntemler mevcuttur.

Prof. Dr. Leyla Özer, Kemik metastazının öncelikli tedavisi altta yatan kanserin tedavisidir. Asıl kaynak yani primer kansere yönelik verilen kemoterapi, immünoterapi veya akıllı ilaçlar gibi tedaviler kemiklerdeki metastazın da kontrol altına alınmasını sağlar" dedi.

Tüm bunların yanı sıra kemikte yıkım yapan hücrelerin aktivesini azaltan tedaviler (bisfosfonat grubu ilaçlar ve denosumab) kemik dokusunu sağlamlaştırır, kırılma riskini azaltır ve kemiğin kanser hücreleri tarafından zayıflatılmasına bağlı oluşan ağrıların azalmasına yardımcı olur.

Bu tür ilaçların serumdaki kalsiyum düzeyini düşürücü etkileri de vardır, bu nedenle özellikle kalsiyumu normal ve düşük seyreden hastalarda kalsiyum takviyesi yapılması gerekebilir. D vitamini ve magnezyum gibi mineral takviyelerinin de kemik mineralizasyonun yeninden düzenlenmesinde faydası olur.