Giriş
DSÖ salgın ilan etti: Marburg virüsü belirtileri belli oldu!
Gana’da ortaya çıkan Marburg virüsü endişeye yol açıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün salgın olarak tanımladığı Marburg virüsü, yüksek ateş, yoğun baş ve kas ağrısıyla kendini belli ediyor ve hayati riske neden olabiliyor. Ebolaya neden olan hastalığın virüsü ile aynı aileden olan Marburg virüsü, %88’e varan ölüm oranıyla oldukça tehlikeli. Son derece bulaşıcı olan virüsün neden olduğu hastalığın; sıtma, tifo, şigelloz, menenjit ve diğer viral hemorajik ateşli hastalıklardan ayırt edilmesi gerekiyor. Virüs bazı laboratuvar testleri ile teşhis edilebiliyor. İşte Marburg virüsü hakkında merak edilenler...
Marburg virüsü, belirtileri ve tedavisi son dönemin merak konuları arasında. Çünkü dünyada yaklaşık 2,5 yıldır etkili olan koronavirüs pandemisi devam ederken ve aynı zamanda Maymun virüsü gibi yeni virüslerle mücadele edilirken, son dönemlerde Gana’da ortaya çıkan Marburg virüsü de endişeye yol açıyor. DSÖ'nün Gana'da Marburg salgını olduğunu duyurmasının ardından virüsün semptomları netlik kazandı.
Batı Afrika ülkelerinden Gana'da iki kişi Marburg virüsü nedeniyle hayatını kaybetti, 98 kişi karantinaya alındı...
Dünya Sağlık Örgütü’nün salgın olarak tanımladığı Marburg virüsü, yüksek ateş, yoğun baş ve kas ağrısıyla kendini belli ediyor ve hayati riske neden olabiliyor. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayşegül Ulu Kılıç, Posta.com.tr okuyucuları için Marburg virüsü ile ilgili merak edilenler hakkında bilgi verdi.
MARBURG VİRÜSÜ NEDİR?
Ebolaya neden olan hastalığın virüsü ile aynı aileden olan Marburg virüsü, % 88’e varan ölüm oranıyla oldukça tehlikeli bir birüs. Batı Afrika’da yıllardır önemli bir sağlık sorunu olan Marburg virüsü, oldukça bulaşıcı ve yüksek ateşle başlıyor. Hastalık son evrede şiddetli kan kaybı ve şoka neden oluyor.
Hastalık ilk olarak 1967 yılının Ağustos ayında Batı Almanya’nın Marburg şehrinde ortaya çıktığı için bu ismi almış. Marburg ve Frankfurt kentlerinde 30 kişide görülen bu hastalık daha sonra Belgrad’da 2 kişinin hastalanmasıyla seyrini sürdürmüş.
Yapılan laboratuvar çalışmalarında iki ayrı yerde eş zamanlı başlayan bu salgına neden olan virüsün Doğu Afrika’daki Uganda’dan Avrupa kıtasına getirilen Afrika yeşil maymunlarının neden olduğu belirlenmiş. Daha sonra Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kenya, Güney Afrika, Zimbabve ve Angola’ya seyahat eden çok sayıdaki kişide de bu virüsün olduğu tespit edilmiş. Ayrıca 2008 yılında Uganda’da Afrika meyve yarasalarını araştıran gezginlerde de bu virüs görülmüş. Son dönemde Gana’da ortaya çıkan virüs can kaybına yol açmış ve dünyada yeni bir paniğe neden olmuş durumda.
MARBURG VİRÜSÜ SEMPTOMLARI NELER?
Marburg virüsünün neden olduğu hastalık; yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı ve halsizlikle aniden başlıyor, kas ağrıları bu tabloya eşlik ediyor.
Hastalığın 3. günü genellikle şiddetli ishal, karın ağrısı ile bulantı ve kusma görülüyor. İshal şiddetlenerek devam ediyor, sıvı kaybı ve birçok metabolik bozukluk ortaya çıkabiliyor.
Hastalarda belirtilerin başlamasından 2-7 gün sonrasında deri döküntüleri gözleniyor. Ölümcül vakalarda ise vücudun birden fazla yerinde kanamalar (diş eti, vajinal, bağırsak) eşlik edebiliyor.
Merkezi sinir sistemindeki tutulum nedeniyle bilinç bulanıklığı ve karışıklığı önemli bir belirti. Hayati kayıpların ise genellikle 8-9 gün sonra meydana geldiği bildirilmiş durumda.
DSÖ "Bu aşamada hastaların görünümü 'hayalet gibi' bir tükenmişlik hali, çökmüş gözler, ifadesiz yüzler ve aşırı bir uyuşukluk hali diye tanımlanıyor" diyor. Birçok hastada daha sonra vücudun çeşitli yerlerinde kanamalar başlıyor. Hastalar, aşırı kan kaybı ve şok nedeniyle virüse yakalandıktan sonra 8-9 gün içinde hayatlarını kaybediyor. DSÖ'ye göre enfekte olanların ortalama yarısı yaşamını yitiriyor. Ancak virüsün en zararlı varyantlarında ölüm oranı % 88'i buluyor.
MARBURG VİRÜSÜ NASIL BULAŞIYOR?
Bu virüsün doğrudan insandan insana bulaştığı ya da enfekte olanların kan, salgı ve diğer vücut sıvılarının yüzeylere, cisimlere bulaştığı biliniyor. Yani virüs bulaşan yüzey ve cisimlere temas ile geçiyor.
MARBURG VİRÜSÜ NASIL TEŞHİS EDİLEBİLİR?
Marburg virüsünün neden olduğu hastalığın; sıtma, tifo, şigelloz, menenjit ve diğer viral hemorajik ateşli hastalıklardan ayırt edilmesi gerekiyor. Bu virüsün varlığını belirlemek için aşağıdaki laboratuvar testleri uygulanabiliyor:
- Antikor enzimine bağlı immünosorbent deneyi (ELISA)
- Antijen tespit testleri
- Serum nötralizasyon testleri
- Ters transkriptaz polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR)
MARBURG VİRÜSÜ TEDAVİSİ VAR MI?
Marburg virüsü ile ilgili belirlenmiş bir tedavi protokolü bulunmuyor çünkü hastalığın seyrini hafifletecek kanıtlanmış bir tedavi yöntemi henüz yok. DSÖ bir dizi kan ürünü, ilaç ve bağışıklık tedavisinin geliştirildiğini söylüyor. Marburg için henüz bir aşı da geliştirilmiş değil. Ancak hastalık süresince bağışıklığı destekleyici tedaviler ile bazı ilaçlar veriliyor.
Bulaşıcı hastalıklardan korunmak için kişisel hijyen, çevre temizliği, sosyal mesafe gibi noktalara çok dikkat edilmesi gerekiyor. Bununla birlikte bağışıklık sistemini güçlendirmek için sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ile hareketsizlikten uzak durmak, kaliteli uyku ve stres yönetimi konuları da öne çıkıyor. Bir diğer önemli konu ise salgın hastalıklar ile ilgili olan bilgiler yalnızca doğru kaynaklardan takip edilmeli, kulaktan dolma söylemlerle hareket edilmemesi gerektiği.