Giriş
Omuzda ağrı ve hareket sorunlarını görmezden gelmeyin! Uykudan uyandırıyor...
Omuzda ağrı omuzda hasar veya yırtık habercisi. Sorun büyüdükçe omuzda istirahat sırasında bile ağrı oluşuyor, hatta kişiyi uykusundan bile uyandırabiliyor. Yırtığın durumuna göre hareket ve güç kaybı oluşuyor. Omuz çevresi kas yırtıkları pek çok kişide ve farklı yaş gruplarında sık görülüyor. Omuz yırtıkları yaşlı hastalarda genellikle aşınma/yıpranmaya bağlı görülürken, genç hastalarda genellikle travmalara bağlı yırtıklar oluşuyor. Omuz yırtıklarında en önemli risk faktörleri ileri yaş, travmalar, kemiğin kası sıkıştırması ve omuz eklemini oluşturan yapıların zayıflaması olarak sıralanıyor. Omuz yırtıklarında belirtiler, risk faktörleri ve tedavi yöntemlerini fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanına sorduk.
"Omuz yırtığı sorununuzu ertelemeyin. Aksi takdirde hasar kronikleşerek omuz hareketlerinde kısıtlamaya ve günlük yaşam aktivitelerinde zorlanmaya neden olur’ diyen Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Hasan Molaali, omuz yırtıklarının sebepleri ve risk faktörleri hakkında bilgiler verdi.
"Omuz yırtıklarında en önemli bulgu ağrıdır." diyen Dr. Hasan Molaali, omuz yırtığı ağrısını ve kişiye etkilerini şu şekilde tarif ediyor:
Bu ağrı başlangıçta hareketle oluşur, ancak sorun büyüdükçe istirahatte ve gece uykudan uyandıran ağrılar oluşmaya başlar. Ağrıya yırtığın durumuna göre hareket ve güç kaybı da eşlik etmektedir, güç kaybı ağrıya bağlı olabileceği gibi kasın görevini yerine getirememesine bağlı da olabilir.
Saç taramak, giyinmek gibi birçok günlük aktiviteler ağrılı ve yapmak zor hale gelmektedir. Ağrı özellikle baş üstü aktivitelerde ( örnek: üst dolaptan tabak almak) ortaya çıkar, hastalar da ağrı duymamak için bu hareketlerden kaçınmaya başlar, bu nedenle zamanla omuzda hareket kısıtlılığı da gelişmektedir."
OMUZ YIRTIKLARI İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ
- İleri yaş
- Travmalar (düşme, ağır kaldırma, zorlama gibi)
- Akromion adı verilen kemiğin kası sıkıştırması
- Omuz eklemini oluşturan yapıların zayıflaması ve postür bozuklukları
OMUZ YIRTIĞI TANISI NASIL KONULUR?
Omuz ağrısıyla başvuran hastanın öncelikle ayrıntılı fizik muayenesi yapılır. Kola doğru yayılan ağrı ve güçsüzlüklerde boyun fıtıklarından ayırımını yapmak gerekir. Röntgen ile kemik ve eklemdeki kireçlenme ve aşınmalar değerlendirilir. Kas yırtığını değerlendirmek için en sık kullanılan görüntüleme yönteminin manyetik rezonans görüntüleme (MRG) olduğunu belirten Dr. Molaali, MRG sayesinde yırtığın yerinin ve derecesinin, omuzdaki aşınma miktarının ve eklemlerin durumunun ayrıntılı olarak değerlendirilebileceğini belirtiyor.
OMUZ YIRTIKLARINA KARŞI NELERE DİKKAT ETMEK GEREKİYOR?
- Nelere dikkat etmek lazım?
- Yerden tek elle ağır bir cismi kaldırmayın
- Köpek gezdirirken ani çekme hareketleri omuzda zorlanmaya neden olabilir
- Silkeleme hareketi omuzu zorlayabilir dikkatli olmak lazım
- Uzun süre kollarınızı yukarıda tutmanız gereken çamaşır asma, perde asma, yüksek raflardan ağır cisimler indirmekten mümkün olduğunca kaçının
- Spor yaparken özellikle ağırlıklarla çalışılacaksa öncelikle ısınma ve germe egzersizlerini mutlaka yapmak gerekir.
OMUZ KAS YIRTIKLARINDA TEDAVİ ALTERNATİFLERİ
Omuz kas yırtıklarının tedavisinde hastalığın evresine göre birçok farklı tedavi seçeneği uygulanabiliyor. Tedavi planlanırken hastanın şikâyetlerinin başlangıç süresi, şiddeti, hastanın yaşı, mesleği, yaşam tarzı ve hastanın beklentileri gibi birçok faktörün göz önünde bulundurulması gerekiyor.
Omuz hastalıkları ve tedavisinde fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemleri, düzgün postürün sağlanması, tüm omuz kaslarında fleksibilitenin artırılması ve güçlendirme yapılması, egzersiz reçetesinin her hasta için özel olarak planlanması ve bu egzersizlerin düzgün yapıldığının kontrol edilmesi önem arz ediyor.
- Kısmi kas yırtıklarında ilk aşamada istirahat, soğuk uygulama ve non-steroid antinflamatuar ilaçlardan yararlanılıyor.
- Ağrı tedavisinde eklem içi ozon uygulamaları veya ödemin belirgin olduğu durumlarda bazen steroid enjeksiyonları da tercih edilebiliyor.
- PRP tedavisi yani trombositten zengin plazma, kas iskelet sistemi problemlerinde çok popüler bir yöntem. Kişinin kendi kanındaki trombosit hücrelerinden elde edilen ürünün besleyici ve onarıcı özellikleri sayesinde hastalıklı dokuya enjekte edilerek yırtığın büyümesini engellenebiliyor ve vücut tarafından tamirine yardımcı olunuyor.
- Kök hücre tedavisinde ise kemik iliği veya karındaki yağ dokusundan kök hücreler elde ediliyor. Toplanan kök hücreler özel işlemden geçirilerek çoğaltılıyor, sonrasında hasarlı bölgeye enjekte ediliyor.
Omuz yırtıklarında geleneksel tıp yöntemlerinden fayda görmeyenler ve tam kat kas yırtığı olan hastalar için ise cerrahi tamir yöntemleri düşünülüyor.