Giriş
Prof. Dr. Karatay: "Kirli hava, kirli su ve elektromanyetik alanlar ömrü kısaltıyor!
Prof. Dr. Canan Karatay, Posta Gazetesi'nden Oya Çınar'a verdiği röportajda kendi zamanı için "Eskiden torunuyla yaşıt kızları olan kadınlar vardı. Çok özel bir sağlık sorunu yoksa kadın 50 yaşında da doğururdu. Ve bu halk arasında normal görülürdü, yadırganmazdı. Doğurganlığı devam eden ve sağlıklı olan her kadın hamile kaldığı her yaşta doğurabilir." dedi. Günümüzde ise 40 yaşına doğurana şaşkınlıkla bakıldığından bahsetti. "Çünkü" dedi, "havamız kirli, suyumuz kirli, elektromanyetik alanlarda yaşıyoruz". Peki nedir bu elektromanyetik kirlenme... Gelin daha detaylı inceleyelim.
Dünkü Posta Gazetesi'nde, Oya Çınar Kalp ve İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Canan Karatay ile bir röportaj yaptı. Günümüz sağlık sorunlarına değinilirken, bu yıl Avrupa’da obezitenin en hızlı yayıldığı ülke seçilmemize geldi konu. Prof. Dr. Karatay bunu, "Yeni bir şey değil. 2008’den beri Türkiye’de obezite ve diyabet pandemisi var ama hiç söylenmiyor. 2011’den beri tüm kitaplarımda yazdım bunu. Tabii ki temelinde yanlış beslenme, stres, kötü alışkanlıklar, hareketsizlik gibi pek çok etken var." diyerek değerlendirdi ve ekledi: "Doğurganlığı devam eden sağlıklı bir kadın her yaşta doğurabilir"
Teknolojinin, tıbbın bu kadar geliştiği şu dönemde çocuk umudunu tüp bebek tedavilerinde arayan bunca aile varken, Prof. Dr. Karatay'ın bu söylediği şaşırtıcı gelebilir. Prof. Dr. Karatay konuyu şu şekilde değerlendirdi "Bu tabloya bakınca bugün doğan çocukların 100 yaşını göreceği iddiası da ilginç geliyor… Oysaki 20-30 yaşlarında gencecik hastalar geliyor bana. Biz o yaşlarda hastalık bilmezdik. Düz duvara tırmanırdık. Her şey 1950 sonrası oldu. 1950’den sonra doğanların hepsi hasta. Batı’da bu çok iyi biliniyor aslında. Çocuklarının kendilerinden daha kısa ömürlü olacağını biliyorlar ama tersiymiş gibi bir algı yaratılıyor"
GELİŞEN TEKNOLOJİYE VE TIBBA RAĞMEN NEDEN BU DURUMDAYIZ?
Prof. Dr. Karatay, konuyu şu şekilde devam ettirdi: "Bakın etrafınıza, mutlaka duyuyorsunuzdur. 25-30 yaşında çocukların regl düzenleri bozuk. Spermleri az. 30 yaşında menopoza giren var. Biraz eskilere bakın. Eskiden torunuyla yaşıt kızları olan kadınlar vardı. Çok özel bir sağlık sorunu yoksa kadın 50 yaşında da doğururdu. Ve bu halk arasında normal görülürdü, yadırganmazdı. Doğurganlığı devam eden ve sağlıklı olan her kadın hamile kaldığı her yaşta doğurabilir. Çünkü bu doğal bir süreçtir. Bir de günümüze bakın. 40 yaşında doğurana şaşkınlıkla bakılıyor. Havamız kirli, suyumuz kirli, elektromanyetik alanlarda yaşıyoruz."
İşte şimdi asıl konuya geldik! Diyelim beslenmemizi düzenledik, suyumuzu özenle seçtik... Peki ya elektromanyetik kirlenme? Öncelikle elektomanyetik alan nedir, bunu anlayalım.
Elektrik-Elektronik Mühendisi Prof. Dr. Selim Şeker, elektrikle çalışan tüm cihazların elektromanyetik alanlar oluşturduğunu söylüyor. Elektrik enerjisini kullanan bütün cihazların normal fonksiyonunu yaparken etrafa yan etki olarak elektromanyetik alanlar ve iyonize etmeyen radyasyon yaydıklarını kaydeden Prof. Dr. Şeker, “Bu da insanlarda, bitkilerde, hayvanlarda ve cihazlarda ısısal ve ısısal olmayan zararlı etkilere neden oluyor İnsanlara olan etkinin, bitki veya hayvanlardaki etkilenmelerden fazla bir farkı yok, zira hepsinin %70-80’i su ve dielektrik materyalden oluşuyor. Bunun dışında kanser gibi bazı zararlar ise tıbben 15-20 sene sonra ortaya çıkıyor.” diyor.
HER CİHAZ FARKLI RADYASYON YAYIYOR
Prof. Dr. Şeker, elektromanyetik dalgaların (EMD) iki tür biyolojik etkisi olduğunu belirtiyor. “Birinci kısım kısa zamanda hissedilen etkiler diyebileceğimiz baş ağrıları, göz yanmaları, yorgunluk, halsizlik ve baş dönmeleri gibi şikâyetlerdir. Ayrıca gece uykusuzlukları, gündüz uykulu dolaşım, küskünlük ve sürekli rahatsızlık nedeniyle topluma katılmamak gibi neticeler de literatürde rapor edilmiştir.”
Prof. Dr. Şeker, ikinci tür etkilerin de moleküllere ve kimyasal bağlara, hücre yapısına, vücut koruma sistemine yaptığı ve uzun sürede ortaya çıkabilen etkiler olduğunu söylüyor.
“Bu etkilerin oluşması elektromanyetik dalgaların frekansına, şiddetine, vücut ölçülerine, vücudun elektriksel özelliklerine, mesafeye ve en önemlisi etki süresine bağlıdır. İnsan anatomisinin her şeyi elektromanyetiktir. Beyin dalgaları, kalp atışları, hücre bölünmeleri, nöronların haberleşmeleri hep elektrik enerjisiyle olur. Hormon ve enzimlerin faaliyetleri elektriksel olarak düzenlenmektedir.”
EVİMİZDEKİ TEHLİKELER
Kapalı ortamlardaki elektromanyetik kirlenme kaynaklarına dikkat çeken Prof. Dr. Selim Şeker, bunları elektrikli ısıtma, elektrikli battaniyeler ve elektrik ısıtmalı su yatakları, bebek telefonu, elektrikli ev aletleri, bilgisayar ekranları ve televizyonlar, mobil telefon, floresan lambalar, LED aydınlatmalar, tasarruflu lambalar olarak sıralıyor.
Mutfakta kullanılan elektrikli fırın, kızartma makinesi, çamaşır makinesi, süpürge, kurutma makinesi gibi elektrikli cihazlar da yüksek alan şiddetlerine sebep oluyor. Elektrikli fırınlara kuvvetli bir alternatif ise birincil enerji kullanımıyla da öne çıkan gazlı fırınlar. Kullanıcılara mutfakta büyük makineler işler durumdaysa orada gerekenden daha fazla bulunmayın" uyarısında bulunuluyor.
ELEKTROMANYETİK KİRLENMEDEN NASIL KORUNABİLİRİZ?
Evlerde kullanılan cihazların yaydığı radyasyondan korunmak bazı önlemlerle mümkün. Ancak bazı temel konularda önemli adımlar atılması gerekiyor. Örneğin ekranlar için yapıldığı gibi kullanım mesafesi ve kullanma süresi dikkate alınarak elektronik cihazların alan şiddetleri tespit edilmeli ve herkesin bilgisine sunulmalı. Orta ya da yüksek alan şiddeti olan cihazlar için hangi mesafede ne kadar alan şiddeti bekleneceği ve çalışır durumda sağlanması gereken minimum sınır uzaklık değerleri ayrıca belirtilmeli. Elektrikli battaniye ve ayak tabanı ısıtıcıları gibi uzun süreli ve şiddetli alanlar oluşturan elektrikli cihazlara dikkat edilmeli.
Sınır değerlerine bağlı olarak uyarılarla mı yetinileceği ya da bazı cihazların piyasadan tümden mi kaldırılacağı tartışma konusu. Fakat İsviçre’nin ekran konusundaki MPR-II tavsiyeleri örneği gösteriyor ki bazı standartlar getirilebilir ve kullanıcıları da bu standartlar hakkında bilinçli duruma getirip tercihi onlara bırakmak olası bir çözüm olabilir.
SON KULLANICI NE YAPABİLİR?
- Özellikle uyunan yerlerde elektrikli ayak tabanı ısıtıcıları, elektrikli battaniyeler ve elektrik ısıtmalı su yatakları kullanmayın.
- Uyuma alanında küçük elektronik cihazlarla mesafeyi minimum 1 metre kadar tutmaya çalışın. Bu özellikler ağa bağlı çalışan radyo-çalar saat ve bebek telefonları için de geçerli.
- Yüksek verimli elektronik cihazları uyuma alanında çalıştırmayın. Özel durumlarda 2 metre mesafeyi koruyun.
- Kullanılması gerekmeyen cihazları prizden çekerek elektrik alan ve hatta manyetik alan etkilerinden korunabiliriz.
- Uzatma kablosunun fiş kısmına bir açma kapama düğmesi ekleyerek bütün kablo ve bağlı cihazları cereyan ve gerilimsiz hale getirilebilir yapın.
- Halojen lamba sistemlerinde iletim yolu olarak özellikle bükümlü kablo kullanarak ayrık kabloların yol açtığı zararlı genişletilmiş manyetik alan etkilerinden korunun.
- Elektronik cihaz üreticilerinin elektronik kirlilik konusunda duyarlı ve bilinçli olmasına dikkat edin.
İnsan her an yeryüzünün 50 metrekarelik doğal manyetik alanına maruzdur ve evrim boyunca bu alan şiddetine uyum sağlamıştır. Yapılan araştırmalara göre, bu doğal manyetik alanın zararı manyetikleşmiş metal parçalar, demir ya da başka metal damarı etkisiyle önemli sağlık sorunlarına yol açabilecek düzeye ulaşabilir ki uyku alanındaki durumlarda bu daha da muhtemeldir.
Radyo-çalar saat sadece değişken elektrik ve manyetik alanlar değil aynı zamanda statik ve homojen olmayan hoparlör manyetiği yayar. Büyük amfili, güçlü müzik setleri için bu statik alan oldukça yüksektir; bu nedenden yatağa yakın bulundurulmamalıdır.
