Giriş
Jada Smith'in hastalığı saçkıran (alopesi areata) hastalığının nedeni...
Halk arasında saçkıran veya kılkıran hastalığı olarak bilinen alopesi, saçlı deri, sakal bölgesi, kaş, kirpik ve diğer vücut kıllarının, belli bir neden olmaksızın tüm vücuda yayılmış bir şekilde dökülmesi ile kendini gösteren bir hastalık. Geçtiğimiz Pazar, Oscar ödülleri gecesinde Will Smith'in alopesi olan karısı Jada Smith hakkında şakalar yapan komedyen Chris Rock'a tokat atması ile gündeme gelen hastalık, dermatoloji alanında inceleniyor ve temelinde bir otoimmün hastalığın yattığı düşünülmesine rağmen asıl nedeni bulunamadığı için sık sık tekrar edebiliyor.
Literatürde alopesi areata olarak geçen; halk arasında ise saçkıran veya kılkıran olarak bilinen hastalıkta, saçlı deri, kirpikler, kaşlar, sakal bölgesi ve diğer vücut kılları belli bir neden olmaksızın dökülmesiyle kendini gösteriyor.
Saçkıran özellikle, bağışıklık sisteminin kendi vücut hücrelerini düşman gibi kabul edip onlara saldırması sonucu ortaya çıkan hastalıklarda çok daha fazla görülüyor. Bunlar arasında otoimmün bozukluk sendromunun yanı sıra sedef gibi cilt hastalıkları veya tip 1 diyabet gibi metabolizma hastalıkları bulunuyor.
Geçtiğimiz Pazar, 94. Akademi Ödülleri gecesinde Will Smith'in alopesi olan karısı Jada Smith hakkında şakalar yapan komedyen Chris Rock'a tokat atması ile gündeme gelen hastalık, dermatoloji alanında inceleniyor ve temelinde bir otoimmün hastalığın yattığı düşünülmesine rağmen asıl nedeni bulunamadığı için sık sık tekrar edebiliyor.
Will Smith'in eşi Jada Pinkett Smith geçtiğimiz yılın aralık ayında saçını neden kısa kestirdiğini sosyal medya hesabından anlatmıştı. Paylaşımında sağlık sorunu hakkında "Kimse benim beyin ameliyatı geçirdiğimi düşünmesin ya da durmadan soru sormasın diye bu açıklamayı yapıyorum" diyen Jada Smith, saç kaybını alopesi (saçkıran) hastalığı yüzünden yaşadığını belirtmişti.
Smith'in eşi Jada Pinkett Smith, Oscar ödülleri gecesine de kısacık saçları ile geldi. Ancak ödül töreninde En İyi Belgesel ödülünü vermek için sahneye çıkan komedyen Chris Rock, Jada Smith'in saçları hakkında bazı yorumlarda bulundu ve Will Smith bunun üzerine sahneye çıkarak Chris Rock'a tokat attı ve karısının adın bir daha ağzına almaması gerektiğini söyledi. Bunun üzerine Jada Smith'in hastalığı alopesi de gündeme oturdu.
BU HABER İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:
Oscar ödülleri sahiplerini buldu. İşte 94. Akademi Ödülleri kazananları ve geceden notlar
ALOPESİ (SAÇKIRAN) SIK SIK TEKRARLAYAN BİR HASTALIK
Sık sık nüksedebilen, hastalığın nasıl seyredeceği konusunda belirti vermeyen alopesi hastalığında, hastaların yaşam kalitesi ciddi anlamda etkileniyor. Hastalıkta psikolojik durum, stres, hücresel ve sıvısal (humonal) bağışıklık, hormonal durum, sinirsel faktörler, bulaşıcı etkenler veya genetik faktörlerin etkili olabileceği öne sürülse de bunların hiçbiri kesin olarak belirlenmiyor. Altta yatan asıl sebep bulunamadığından alopesi hastalığı sık sık tekrar edebiliyor.
Stresin yanı sıra otoimmün hastalıklarda, otoimmün bozukluk sendromunda, androjen veya benzeri hormonların baskılanması sonucunda agresif tepki gösteren bağışıklık sistemi, kendi hücrelerini yabancı olarak görüp bu hücrelerle savaşmaya başlıyor. Alopesi durumunda kıl kökleri etrafındaki lenfosit hücreleri, sitokin kimyasalları salgılıyor ve bu da saçlarda dökülmeye yol açıyor.
OTOİMMÜN BOZUKLUK NEDİR?
Otoimmün hastalıklar bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücudun normal dokularına saldırması sonucu oluşuyor. Bunlara otoimmün bozukluk adı veriliyor. Bağışıklık sistemimiz normalde bakteri ve virüs gibi mikroplara karşı koruma sağlıyor. Bu yabancı işgalcileri algıladığında hemen savunma hücrelerini devreye sokuyor.
Otoimmün bozuklukta herhangi bir sorun olmamasına rağmen bağışıklık sistemi savunmaya geçiyor. Kendi hücrelerini dahi düşman olarak görüyor. Bağışıklık sisteminin gerektiğinden fazla çalışması durumunda vücut kendi dokularını yabancı olarak algılar ve bu dokulara saldırarak zarar veriyor. Bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırmasına otoimmün hastalıklar deniyor.
Bağışıklık sisteminin çökmesiyle birlikte kişide depresyon, saç dökülmesi, dikkat bozukluğu, şişlikler ve vücudun çeşitli bölgelerinde ağrılar gözlemlenebiliyor. Bağışıklık sisteminin çökmesi sonucu vücut enfeksiyonlara karşı da savunmasız kalıyor ve hastalıklara karşı savaşma yeteneğini kaybediyor.
Otoimmün hastalıklar vücudun birçok farklı alanını etkileyebiliyor. Bu hastalıklara neyin sebep olduğu tam olarak bilinemiyor. Otoimmün hastalıkların tedavisi genellikle, bağışıklık sisteminde olması gerektiğinden fazla çalışan faktörlerin azaltılmasına yönelik yapılabiliyor.
Saçkıran, nedeni tam olarak bilinmeyen otoimmün bir hastalık olarak kabul edilse de ağırlıklı olarak strese bağlı olarak gelişiyor. Nadiren kronik hastalıklar ve tiroid kaynaklı da olabiliyor. Özellikle çocuklarda ilkokul ya da anaokula başlama, ebeveyn ayrılığı gibi travma yaratan stres durumları da saçkırana yol açabiliyor. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilen saçkıranın durumuna göre tedavi şekilleri de değişebiliyor. Saçkıranın tedavisinde bilinen en geleneksel yöntem ise topikal ilaçlardan ve iğnelerden fayda alınmadığında o bölgeye sarımsak sürmek...
Saçkıran, saçların fark edilmeyecek şekilde küçük yamalar halinde dökülmesine neden olan bir durum. Ancak bu yamalar daha sonra fark edilebilir hale geliyor. Tıpta alopesi adı ile geçen ve halk arasında saçkıran olarak bilinen sorun, sıklıkla öngörülemeyen saç dökülmesine neden olan yaygın bir otoimmün hastalık olarak tanımlanıyor. Saçkıran insanları doğrudan hasta etmiyor, bulaşıcı değil ancak saçkıran sorununa duygusal olarak uyum sağlamak zor olabiliyor. Saçkıran, birçok insan için travmatik bir hastalık ve strese bağlı da ortaya çıkabilen bu hastalıkta stres, iyileşme süresine ciddi etki ediyor.
SAÇKIRANDA KAŞ VE KİRPİKLER DE DÖKÜLEBİLİYOR
- Saç derisinde ve bazı durumlarda kaş, kirpik, yüzde ve vücudun diğer kısımlarında ani saç dökülmesi meydana gelebiliyor.
- Ayrıca yavaş gelişebiliyor ve yıllar sonra tekrarlayabiliyor. Bu durum, alopecia universalis adı verilen toplam saç dökülmesine neden olabiliyor ve saçların yeniden uzamasını önleyebiliyor.
- Saçlar uzadığında, saçların tekrar dökülmesi de görülebiliyor.
- Saç dökülmesi ve yeniden çıkma derecesi kişiden kişiye değişiyor.
ALOPESİ (SAÇKIRAN) TEDAVİSİ YÖNTEMLERİ
- Saçkıran tedavisinde lokal olarak uygulanan kremlerin yanı sıra, eczanelerde satılan hazır karışımlar da uygulanabiliyor.
- Bu uygulamaların yeterli gelmediği durumlarda saçkıranın oluştuğu bölgeye uygulanan iğneler devreye giriyor.
- İğne ile kıl köklerine tüm ilacın yüzde 90'ına yakını enjekte edilebiliyor. Dermatoloji Uzmanı Dr. Ali Rıza Başaran, tedaviye destek bir diğer yöntemin ise sarımsak olduğunu söylüyor.
- Saçkırana sarımsak sürmek de etki gösteriyor.
Dr. Başaran, bunu şu şekilde açıklıyor: "Burada amaç saçkıranın geliştiği bölgedeki kıl köklerini aktifleştirmek. Sarımsak da bu görevi görüyor. Saçkıran gelişen bölgeye çizik atmak, asit ve sarımsak sürmek geçmişten gelen, geleneksel bir tedavi yaklaşımı. Bu uygulamalar o bölgedeki kıl köklerini travma ile aktifleştirdiği için tekrar kılların çıkmasını sağlayabiliyor."