Giriş
'Afazi' hastalığı Bruce Willis'in oyunculuk hayatını bitirdi! Amansız 'Afazi' hastalığının belirtileri...
Bruce Willis'e afazi teşhisi kondu. Ünlü oyuncu mesleğini bırakıyor... Beynin dil ve konuşmadan sorumlu bölgelerinin tümünde ya da bir kısmında görülen fiziksel hasar veya felç sonucu ortaya çıkan dil ve konuşma bozukluğu olan afazi teşhisi hakkında ailesi Bruce Willis'in son zamanlarda sağlık sorunlarıyla mücadele ettiğini ve 'Afazi' teşhisi koyulduğunu ve bu hastalığın da Willis'in bilişsel kabiliyetleri etkilediğini belirtti. Afazi nedir, belirtileri nelerdir, hastalık nasıl ilerler, sizler için araştırdık.
Bir süredir Bruce Willis'in demans ile mücadele edip etmediği konusunda söylentiler dolaşıyordu. Sonunda hastalığı hakkında net bir açıklama geldi. Zor Ölüm'ün yıldızı, Mavi Ay'ın unutulmaz dedektifi Bruce Willis'e dil ve konuşma bozukluğu sorunlarına yol açan afazi teşhisi kondu. Teşhise dair basın açıklamasını ailesi yaptı.
Emma, Demi, Rumer, Scout, Tallulah, Mabel, ve Evelyn imzalı açıklama "Bruce'un harika hayranlarına" hitabıyla başladı. Aile tarafından yapılan bu ortak açıklamada, 'Zor Ölüm'ün yıldızı, efsane aktör Bruce Willis'in son zamanlarda sağlık sorunlarıyla mücadele ettiği ve 'Afazi' teşhisi koyulduğu ve bu hastalığında da bilişsel kabiliyetleri etkilediği belirtildi. Aile, bu gelişmenin sonucu olarak Bruce Willis'in onun için çok şey demek olan oyunculuk kariyerini bırakacağını duyurdu. Basın açıklamasının devamı şu şekildeydi: "Bu, ailemiz için gerçekten zorlu bir zaman ve aralıksız sevgi, merhamet ve desteğiniz karşısında minnettarız. Güçlü bir aile birliğiyle bu süreçten geçiyoruz ve hayranlarının da bunu bilmesini istedik, çünkü onun sizler için ve sizlerin onun için ne demek olduğunu biliyoruz. Bruce'un her zaman söylediği gibi "Gününü gün et" ve birlikte bunu yapmayı planlıyoruz. Sevgiler."
AFAZİ HASTALIĞI NEDİR?
Beynin dil ve konuşmadan sorumlu bölgelerinin tümünde ya da bir kısmında görülen fiziksel hasar veya felç sonucu ortaya çıkan dil ve konuşma bozukluğu olan afazi, söz yitimi olarak da biliniyor. Afazide beynin bazı bölgelerinde işlev bozukluğu oluşuyor. Bunun sonucunda hastalık kişinin konuşma, konuşulanı anlama ve okuma-yazma gibi becerilerini etkiliyor.
Afazide kişi, düşüncelerini ifade etmede ve söyleneni ya da yazılanı anlamada zorluk çekiyor. Beynin hasarı ile ortaya çıkan hastalık; sıklıkla felçli hastalarda ya da kafa yaralanmalarında gözleniyor.
AFAZİ NEDEN OLUR?
Afazi (genellikle sol) beyin yarıküredeki felç, inme, beyin travması ve kafa çarpmalı kazalar sonucu oluşan hasarlardan sonra meydana geliyor. Beyin hasarının diğer nedenleri arasında beyin tümörleri, beyin enfeksiyonları ve beyni etkileyen diğer durumlar yer alıyor. Afazi sadece yaşa bağlı bir hastalık değil. Çocuklar da dahil olmak üzere herkes afazi hastalığı ile karşı karşıya gelebiliyor. Ancak, afazi orta ve ileri yaşlarda daha sık görülüyor. ABD'de Ulusal Afazi Derneği'ne göre her yıl inme nedeniyle yaklaşık 80.000 kişi afaziye maruz kalıyor. Hastalık erkekleri ve kadınları eşit olarak etkiliyor.
AFAZİ BELİRTİLERİ
- Konuşmada güçlük
- Adlandırmada güçlük
- Anlamada güçlük
- Okuma-yazmada güçlük
- Konuşmada garip ve uygun olmayan kelimeler kullanma olarak sıralanabilir.
AFAZİNİN ÇEŞİTLERİ
Afazi, hafif ya da şiddetli görülebilir. Şiddetine ve konuşma veya anlamlandırmadaki farklılıklara göre türlere ayrılır. Hafif afazi görülen kişiler konuşup sohbet edebilir ancak kelimeleri bulmada ya da karmaşık konuşmaları anlamada güçlük çekebilirler. Şiddetli afazi ise kişinin iletişim kabiliyetini büyük ölçüde etkiler, hastalar etkili iletişim kurmada ya da konuşulanı anlamada ciddi ölçüde güçlükler yaşar. İşte afazinin çeşitleri...
Tutuk Afazi: Kişiler ne demek istediğini bilir ancak fikirlerini söylemede ve başkalarıyla iletişim kurmada zorluk yaşar. “Dilimin ucunda, ama bir türlü söyleyemiyorum.” ifadesi en doğru örnek olabilir. Tutukluk hem yazılı hem de sözlü iletişimde görülür.
Akıcı Afazi: Kişi sağlıklı işitmesine ve okuyabilmesine rağmen anlamlandırmada güçlük yaşar. Çoğunlukla nasıl ve nerede kullanıldığına bakmaksızın kelimeleri sadece gerçek anlamlarıyla algılarlar. Akıcı bir konuşma mevcuttur fakat anlamlı üretim kısıtlanır.
Anomik Afazi (akıcı): Hastalar akıcı ve anlaşılır konuşabilirler fakat adlandırma da güçlük yaşarlar. Algılamada sorun yoktur ancak nesneleri adlandıramaz ya da kullanmak istedikleri kelimeyi hatırlamakta zorlanırlar. Hem sözlü hem yazılı anlatımda güçlük çekerler.
Global Afazi: Afazinin en şiddetli türü olan global afazi genellikle kişi felç geçirdikten hemen sonra görülür. Kişiler konuşma ve anlama güçlüğü çekmelerinin yanı sıra okuma ve yazma becerilerini de yitirirler.
Progresif Afazi: Nadir görülür. Kişi konuşma, okuma, yazma ve anlama becerilerini yavaş yavaş kaybeder. Hastalar el işaretleri ya da mimik gibi alternatif iletişim yollarını kullanırlar.
AFAZİ NASIL ANLAŞILIR?
Afazi özellikle felç, beyin hasarı ya da tümör sonrasında daha sık görülüyor. Bu nedenle yapılan nörolojik muayene sonrası afazik durum tanımlanabiliyor.
Ayrıca, hastanın bu süreçte dil ve konuşma becerileri değerlendiriliyor ve böylece tanı kesinleştiriliyor.
AFAZİ TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
Afazinin tedavisinde hastanın yaşı, beyin hasarının sebebi, afazi türü, lezyonunun konumu ve büyüklüğü gibi faktörlere bağlı olarak düzenleniyor.
Bu hastalarda dil ve konuşma terapisi uygulamaları belirtilerin hafiflemesine yardımcı oluyor. Terapilerde hastaların konuşma ve iletişim becerilerini geliştirmeye yardımcı müdahale teknikleri kullanılarak, iletişim rehabilitasyonu hedeflenmektedir. Terapiler bilişsel iyileşme hedefli pek çok dil ve konuşma üretimi aktivitelerini içermektedir. Uygulanan teknikler ile hastaların tekrar sağlıklı iletişim kurabilecek dil ve konuşma yetilerini kazanımları amaçlanmaktadır.