Giriş
Sinirlendiğimizde vücudumuzda ne olur? Öfkeyi kontrol etmenin 10 yolu...
Öfkenin şiddeti kişiden kişiye veya olaydan olaya değişebilir. Her insanın stresli bir duruma veya tehdit içeren bir olguya karşı tutumu aynı olmayabilir ancak sinirlerimize hakim olmanın mutlaka bir yolu var! Çünkü öfke, sadece zihinsel değil, bazı bedensel tepkilere de yol açıyor. Bu bedensel sorunlara karşı da öfkemizi kontrol altında tutmamız gerekiyor. İşte öfkelendiğimizde vücudumuzda olan değişiklikler ve öfke kontrolünün 10 yolu!
Birtakım yaşantısal veya genetik etkenlerden dolayı bazı kişiler strese karşı daha düşük toleranslı olabiliyor. Diğer önemli nokta ise iletişim becerisi.. İletişim becerisi zayıf olan kişiler kendilerini ifade edemediklerinde öfkeleri şiddetlenebiliyor.
Öfke sırasında diğer tüm duygularda olduğu gibi vücutta birtakım değişimler gerçekleşiyor.
Sinirlendiğimizde vücudumuzda olan değişiklikler
- Kalp hızı artar
- Tansiyon yükselir
- Nefes alış verişi sıklaşır
- Sağlıklı düşünme yetisi ortadan kalkar
- İletişim becerileri zayıflar
- Kişi kendini çaresiz hissedebilir
- Psikosomatik ağrılar artabilir. Çünkü ağrıların gelişmesi ve devam etmesinde öfke, stresten daha etkili.
Psikolog Ezgi Dokuzlu, “Şiddetli öfke hali sırasında karşınızdaki kişiye kendinizi doğru aktaramadığınızda iletişim sağlıksız hale gelir" diyor ve sözlerine şu şekilde devam ediyor: "Bu da sizde daha fazla öfke ve daha fazla olumsuz duygulara neden olur. Öfke, kontrolden çıktığı zaman zihinsel performansı da ciddi ölçüde etkiler."
Öfkenin getirdiği diğer sorunlar
- Konsantrasyon problemleri
- Unutkanlık
- Motivasyon kaybı
- Akademik başarısızlık
En sık görülen öfke nedenleri
- Kişinin kendi ile ilgili hoşnutsuzklukları
- Kendini ifade edememe
- Yoğun kaygı
- Yaşamdaki çeşitli aksaklıklar
- Sağlık problemleri
- Maddi zorluklar
- Trafik
- İş stresi
- Kayıplar
Öfke kontrolünün amacı siniri ortadan kaldırmak değil, bu duyguyu kontrol etmek
Öfke yönetiminin amacının öfke duygusunu tamamen ortadan kaldırmak değil, bu yoğun duygunun şiddetini yönetebilmek veya öfke halindeki davranışları kontrol altına almayı öğretmek olduğunu vurgulayan Psikolog Ezgi Dokuzlu, “Çözüm yolu ise sizi öfkelendiren etkenlerden, olaylardan veya kişilerden kaçmak değil bu gibi etkenler karşısındaki tepkilerinizi duruma uygun biçimde kontrol altına almaktır." diyor.
Öfke ile baş etmek için iletişim tarzınız önemlidir. Olaylara verdiğiniz tepkilerde yapıcı bir yol izlemelisiniz. İhtiyaçlarınızı ve isteklerinizi net olarak belirlemeli sonrasında bunları çevrenizdeki insanları kırmadan ve kendinizi yıpratmadan gerçekleştirmek için ne yapacağınıza karar vermelisiniz. Öfkeniz kontrolden çıktıysa ve hafifletemiyorsanız en önemlisi yaşam kalitenizi bozmaya başladıysa, şiddete başvurmaya başladıysanız mutlaka vakit kaybetmeden bir uzman desteği almalısınız.
Öfkeyi kontrol etmenin ve ondan en az zararla çıkmanın yolları
1) Nefes egzersizleri ve gevşeme egzersizleri ile sakinleşmeye çalışın
2) Sizi rahatlatan bir olayı, kişiyi, mekânı hatırlayın
3) Ne istediğinizi tanımlayın, doğru aktarmaya çalışın
4) Öfkenizin şiddeti iletişiminizi olumsuz etkiliyorsa gerekirse bulunduğunuz ortamdan uzaklaşın sakinleştiğinizde tekrar konuşmayı deneyin.
5) Stres seviyenizin yükseldiğini fark ediyorsanız kısa molalar verin, her gün kısa da olsa sizi rahatlatan şeylere vakit ayırın.
6) Öfkeye neden olana değil çözüme odaklanın.
7) Günlük yaşantınızda ‘sen' dili değil 'ben' dili kullanın.
8) Sıklıkla özeleştiri yapın, yakın çevrenizin öfkenizle ilgili yorumlarını değerlendirin.
9) Duygularınızı, düşüncelerinizi daha iyi tanıyın ve olaylara verdiğiniz tepkileri, şiddetlerini notlar alarak değerlendirin.
10) Daha çok empati kurmaya çalışın, daha iyi bir gözlemci olmayı deneyin.
Öfke, hafif bir rahatsızlıktan şiddete kadar varabilir. Bu nedenle kişi bu duyguyu kontrol edemediğinde yaşam kalitesi bozulur, bu duygunun kölesi haline gelir.
Psikolog Ezgi Dokuzlu, kontrol edilebilen ve sağlıklı bir şekilde ifade edilebilen öfkenin ise yapıcı, doğal ve sağlıklı bir duygu olduğunu belirtiyor.
Gerçekleştirilememiş isteklere ve istenmeyen sonuçlara verilen bir tepki olan öfke, uygun biçimde ifade edildiğinde yapıcı, doğal ve sağlıklı bir duygudur.
Bu nedenle siz de öfkenizi kontrol altına alın.