Bir yakının kaybı, ayrılık gibi büyük stresler hastalığı ortaya çıkardığı gibi basit stresler de sedefi şiddetlendirebilir. Mesela boşanma, büyük bir hastalık ya da bir iş görüşmesi, sınav dönemleri hastalığı alevlendirebilir. Stresi azaltmanın birçok yolu var. Aile ve arkadaşlardan oluşan bir destek sistemi kurun. Yoga, meditasyon ve derin nefes alma teknikleri öğrenin. Sakinleşmek için uzun yürüyüşler yapın. Hobiler edinin. Gerekirse psikiyatriste başvurun.
Özellikle kış aylarında soğuk havanın etkisiyle deri kuruyabiliyor. Kış aylarında yünlü giysiler giymek deriyi tahriş edip kaşıntıya neden olabiliyor. Kaşıntı da deriyi zedelediği için sedefi artırıyor. Cilt kuruluğunu ve kaşıntıyı azaltmanın en etkin yolu nemlendirici kullanmak. Banyodan sonra dermatoloğunuzun önerdiği vücut nemlendiricilerini düzenli olarak vücudunuza sürün. Cilt sağlığı için bol su içmeyi ihmal etmeyin. Alkollü losyonlardan ve çamaşır suyu gibi kimyasal içeren deterjanlardan kaçının. Yumuşak, pamuklu ve rahat giysiler satın alın, yün ve tiftik gibi ürünlerden uzak durun.
Üst solunum yolu enfeksiyonları sedefi şiddetlendirebilir. Enfeksiyondan korunmak için vücut direncinizi yüksek tutun, düzenli uyuyun, sağlıklı beslenin. El hijyenine dikkat edin, bir şey yemeden önce, tuvalete girdikten sonra ellerinizi yıkayın. Ev ve iş yerinizi sık sık havalandırın.
>> Sedef otla çöple tedavi edilemez (Sedef nasıl tedavi edilir?)
Doğal güneş ışığının sedefe olumlu etkisi var. Ancak yanacak kadar güneşlenmek hastalığı artırır. Güneş-kum-deniz tatilinde hastaların yüzde 90’ında sedefin kaybolduğunu görüyoruz. Burada iki olumlu faktör var. Birincisi, hastalar stresten uzak kalıyor. İkincisi de güneş sayesinde sedef yapıcı hücreler baskılanıyor. Ancak tatil bittiğinde belirtiler yeniden ortaya çıkıyor. Güneşin yararlı etkisinden yararlanmak için yazın başlangıçta 5-10 dakika güneşte kalın. Süreyi her gün 10’ar dakika uzatabilirsiniz. Günlük yaşamda güneşten faydalanmak için her gün 10 dakika dışarı çıkıp diz ve dirseklerinizi güneşlendirin.
Sedefin özel diyeti yok. Fakat bazı çalışmalar, Eskimolarda sedefe rastlanmadığını gösteriyor. Bu da Eskimoların çok balık tüketmesine bağlanıyor. Başka çalışmalar da omega 3’ten zengin balıkların sedefe olumlu etkisini gösteriyor. Diyetinizde somon, hamsi, uskumru, sardalya gibi omega 3’ten zengin balıklara yer açın. Aşırı kilo vücudun kıvrım yerlerinde sürtünmeye yol açarak sedefi artırır, fazla kilolarınızı verin. Balık, sebze-meyve, zeytinyağı ve tam tahılların ölçülü tüketildiği Akdeniz tipi diyetini benimseyin.
Sedefi olanlarda çarpma, kesik gibi cilt travmaları hastalığı alevlendirebilir. Tıraş olurken, tırnak keserken dikkatli olun, dövme yaptırmayın. Döküntülerin çoğalma döneminde kaşıma, keseleme, döküntülerle oynama gibi hareketlerden kaçının.
Çok sıcak değil ılık suyla banyo yapın. Cildinizi kurutan sabun kullanmayın. Banyoda uzun süre kalmayın, keselenmeyin. Banyodan sonra cildinizi sert değil yumuşak şekilde kurulayın. Hemen nemlendiricinizi kullanın.
Özellikle bazı tansiyon ilaçları, psikiyatride kullanılan lityum türü ilaçlar ve ağrı kesiciler hastalığı alevlendirebilir. Doktorunuza kullandığınız ilaçlar hakkında mutlaka bilgi verin.
İçeriğinde ne olduğu bilinmeyen bitkisel ilaçlardan, sağlık sistemi dışındaki kişiler tarafından yapılan tıp dışı uygulamalardan uzak durun. Tedavi için dermatoloğa başvurun. Alternatif tedaviye itibar etmeyin.
Sigara, hastalık riskini ikiye katlar ve tedaviye yanıtı azaltır. Bu nedenle sigarayı mutlaka bırakın. Aşırı alkol sedefi alevlendirir, ayrıca ilaçlarla etkileşime geçerek etkilerini azaltabilir. Özellikle hastalığın aktif olduğu dönemlerde alkolden tamamen uzak durun.
HAZIRLAYAN: ÖZGÜR GÖKMEN ÇELENK
ozgur.celenk@posta.com.tr
