Sigortasız erkeğe eş üzerinden maaş ve bedava sağlık

İşsiz erkek, sigortalı çalışmadığı süre boyunca eşinin üstünden sağlık yardımından faydalanabilir. Eşinin üstünden sağlık yardımı alabilmesi için Genel Sağlık Sigortası’na prim ödemesi de gerekmez. Eş, Bağkur’lu olsa dahi devlet destekli sağlık hizmeti alınabilir.

AKTİVE EDİLMELİ

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun SPAS (Sağlık Provizyon Aktivasyon) sistemi tarafından kişinin eşi üzerinden sağlık aktivasyonu otomatik olarak yapılmamışsa, herhangi bir SGK müdürlüğüne başvurarak sağlık aktivasyonunu yaptırması gerekiyor. Aktivasyon olmadan eşin hastane ve eczane ihtiyaçlarını ücretsiz karşılaması mümkün olmaz. Önemli bir nokta da daha var. Eğer eşlerden biri işsizlik maaşı ya da emekli maaşı alıyorsa diğer eş de sağlık yardımlarından yararlanır.

AGİ’Yİ DE ETKİLER

Erkek eş işsiz kalınca sigortalı eşin, işyerine durumu bildirerek bakmakla yükümlü olduğu kişi sayısını güncellemesi ve Asgari Geçim İndirimi (AGİ) ödemesini ‘evli, eşi çalışmıyor’ olarak değiştirmesi gerekiyor. Böylece alınacak AGİ de daha fazla olur.

BAŞKA KİM YARARLANIR?

ÇOCUKLARI

• Zorunlu veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, evli olmayan, kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan ve 18 yaşını doldurmamış, lise ve dengi öğrenim görenlerde (çıraklık eğitimi dahil) 20 yaşını doldurmamış, yüksek öğrenim görenlerde 25 yaşını doldurmamış çocukları.
• Ekim 2008’den önce anne-babaları üzerinden sağlıktan faydalanmaya başlayan kız çocukları işe girdikleri veya evlendikleri tarihe kadar yaş durumuna bakılmaksızın bu haklarını devam ettirirler.

ANNE-BABASI

• Zorunlu veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan ve evli olmayan, yaşına bakılmaksızın malul olduğu tespit edilen çocukları.
• Zorunlu veya isteğe bağlı sigortalı olmayan ve kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan, geçiminin sigortalı kadın tarafından sağlandığı tespit edilen anne ve babaları, bakmakla yükümlü oldukları kişiler ücretsiz sağlık yardımından faydalanabilir.

DUL AYLIĞI ALMA HAKKI DA VARÜlkemizde genelde sadece kadınların eşleri üzerinden sosyal güvenlik hizmetlerinden faydalanabildiğiyle ilgili yanlış bir kanı var. Oysa sistem sigortasız kalan erkekler için de önemli kolaylıklar sağlıyor. Kadın kocası üzerinden sağlık yardımı alabileceği gibi erkek de karısı üzerinden sağlık yardımı alabilir.

• Dul aylığı olarak tarif edilen ölüm aylığı kadınlara ödenen bir para gibi algılanıyor. Oysa uygulamada bunun için bir cinsiyet ayrımı yok. Dolayısıyla eşi ölen bir erkek de ölüm aylığı alabiliyor. Burada kişinin çalışıyor ya da emekli olmasına da bakılmıyor. Aynen kadınlara ödendiği gibi şartlar oluşmuşsa erkeklere de ölüm aylığı veriliyor. Aylığın kesilmesine sebep olan tek değişiklik ise ikinci bir evlilik. Koca evlenmediği sürece eşinin maaşını alabiliyor.
• ‘Dul aylığı’ adı ile sadece kadınların alabildiği algısı nedeniyle erkekler genelde bu aylığa başvurmuyor. Ölüm aylığı alanların yüzde 95’i kadın. Ölüm aylığı alabilmek için ölen eşin en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi olması şartı var. SSK’lı (4A) olanların en az 5 yıl sigortası, 900 gün primi varsa yine maaş bağlanıyor. Eşin çalışıyor olması ya da emekli olması durumunda aylıkta bazı kesintiler yapılıyor.