ADET DÖNEMİ AĞRILARI KİST İŞARETİ OLABİLİR
Çikolata kisti olarak bilinen endometriyozis, adet döneminde görülen şiddetli kasık ve karın ağrılarının en önemli nedeni. Bazen toplu iğne ucu kadar küçük, bazen de portakal kadar büyük olabiliyor. Hayat kalitesini düşüren bu sorun tedavi edilmediğinde kısırlıkla sonuçlanabiliyor.
ENDOMETRİYOZİS NEDİR?
Rahmin içinde yer alan endometrium dediğimiz bir doku var. Endometrium, adetten sonra kalınlaşarak bebeğin rahme yerleşmesini sağlıyor, hamilelik gerçekleşmezse adet döneminde dökülerek vücuttan dışarıya atılıyor. İşte rahmin iç tabakasında bulunması gereken bu dokunun çeşitli etkenler nedeniyle rahim dışında bulunmasına endometriyozis diyoruz. Neden ortaya çıktığını tam olarak bilmiyoruz.
RAHİM DIŞINDA NEREDE OLABİLİR?
Karın zarı üzerine, tüplerde, mesanede, idrar borusunda, bağırsaklar üzerinde ve yumurtalıklarda yerleşebiliyor. Nadiren akciğer, göz, göbek, diyafram gibi uzak organlarda ya da ameliyat kesi yerlerinde gelişebiliyor.
HASTALIĞIN KAÇ TÜRÜ VAR?
1) YÜZEYEL TÜRÜ: Sadece karın zarı üzerinde, yumurtalıkların dış yüzende ve tüplerde görülür. Yumurtalıklarda ortaya çıkan daha çok ‘çikolata kisti’ diye biliniyor.
2) DERIN TÜRÜ: Karın zarından 5 mm’den fazla derine ilerler. Bağırsak, bağırsak ve mesane duvarına girer, ağrılı nodüller (anormal yumrular, kitleler) oluşturur. Sinirlere kadar ilerler ve bu bölgedeki organları normal anatomiyi bozacak şekilde birbirine yapıştırır. Endometriyozisin bu türü, hastaların yüzde 10-20’sinde görülür. Tedavide geç kalınırsa şiddetli ağrı dışında, tutulum yaptığı organlarda hasara yol açar. Öyle ki tutulan organların bir bölümünün ameliyatla çıkarılması gerekir.
SIK RASTLANAN BİR SORUN MU?
Oldukça sık. Ülkemizde 1.5 milyon kadın bu hastalıktan etkileniyor. Yani üreme çağındaki her 10 kadından birinde bu hastalık var. Özellikle 15-49 yaş grubunda görülüyor.
BELİRTİLERİ NELER?
Endometriyozisin en tipik belirtisi adet döneminde kasık ve karın bölgesinde görülen ve yaşam kalitesini bozan şiddetli kronik ağrılar. Ağrılar bazen bel ve bacaklara vurabiliyor. Hastaların yüzde 60’ında ağrılar kronik (müzmin) bir hal alıyor. Çalışmalar gösteriyor ki hastalığın teşhis edilmesine kadar geçen süre 7-11 yıl. Bu kadar gecikmenin 2 önemli nedeni var. Birincisi, hastalık kadınlar arasında pek bilinmiyor, birçok kadın adet ağrılarının normal bir durum olduğunu ve bununla yaşamak zorunda olduklarını düşünüyor. İkinci önemli neden ise endometriyozis odaklarının bazı durumlarda ultrasonda görülmemesi.