Stres sedef hastalığını tetikliyor (Sedef hastalığı nedenleri ve tedavisi)

HAZIRLAYAN: ÖZGÜR GÖKMEN ÇELENK

Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Server Serdaroğlu anlattı:

Sedef hastalığı nedir?

Deride tipik olarak keskin sınırlı kırmızı alanlar üzerinde yerleşmiş, parlak, beyaz kepeklerle kendini gösteren tekrarlayıcı bir deri hastalığıdır. Kepeklerin rengi, sedef renginde olduğundan halk arasında bu hastalığa sedef deniliyor. Normalde derimiz 28 günde bir kendini yeniler. Derimizin alt tabakasındaki hücreler yavaş yavaş olgunlaşarak yukarı çıkar ve yüzeyden fark edilmeden dökülür. Sedef hastalığında ise olan şey şu: Deri hücreleri sadece 4-5 gün gibi çok kısa bir sürede olgunlaşır. Bu hücreler dökülmez, derimizin yüzeyinde birikmeye başlar. Böylece sedef hastalığında gördüğümüz kabuklar oluşur. Biriken hücreler sağlıklı insan hücrelerinden farklıdır. 28 günde bir üst deriye atılan hücrelerin çekirdeği yoktur, yani ölüdür. Ancak sedef hastalığında hücreler hâlâ canlıdır.

Sebepleri nelerdir?

Araştırmacıların çoğu sedefin bağışıklık sistemiyle ilişkili genetik bir hastalık olduğunu düşünüyor. Ancak bunu yanlış yorumlamamak lazım. Mesela bazı hastalarımız ‘Bizim bağışıklık sistemimiz demek ki bozuk, güçlendirelim’ diyorlar. Oysa sedef hastalığı böyle bir şey değil. Sedefte her nasılsa bağışıklık sistemi bazı hücrelerin sayısını artırıyor. Bu hücrelerin neden arttığını bilmiyoruz. Burada genetik bazı kusurlar var. Belki genetik tedaviler ileride bu sorunu çözecek. Bütün bunların yanında hastalığın ortaya çıkmasına veya şiddetlenmesine neden olan birtakım etkenleri biliyoruz. Mesela psikolojik gerginlik ve sıkıntı hastalığın ortaya çıkışında önemli bir rol oynar. Sedef hastaları genellikle hassas, içine kapanık kişilerdir ve hastalığın ortaya çıkışından önce de bir üzüntü veya sıkıntı hikayesi vardır.

SINAV DÖNEMİNDE SIK GÖRÜLÜR

Bir yakının kaybı, ayrılık gibi büyük stresler hastalığı ortaya çıkardığı gibi, basit stresler de sedefi şiddetlendirebilir. Ama hastalığın tetiğini çeken genellikle büyük bir strestir. Yakınların ölümü, ayrılıklar, taşınma, çocuklarda okula başlama, kardeşin doğumu gibi. Hayatın içindeki stresler ise kişinin hastalığını şiddetlendirebilir. Mesela önemli bir iş görüşmesi, sınav dönemleri hastalığı alevlendirebilir.

HASTALIĞIN ÇIKIŞINI NELER KOLAYLAŞTIRIR?

Enfeksiyon hastalıkları, kullanılan bazı ilaçlar, deri yüzeyine zarar veren çeşitli durumlar, kaşınma, kesikler, yanıklar, yaralanmalar, aşırı güneşlenme, aşırı soğuk iklimler, genel sağlık durumundaki bozukluklar... Hastalığın bir diğer ilginç özelliği de sürtünme ve tahrişe gösterdiği yanıttır. Mesela sedef hastasında sağlam deri üzerine iğne ucu ile yapılacak bir çizik yerinde 10-20 gün sonra çizgi şeklinde tipik sedef belirtisi gelişir. Ya da çok sık namaz kılan, dizlerini yere koyarak yerleri silen bir sedef hastası dizleri zedelendiği için bir süre sonra sedef belirtileriyle karşılaşacaktır.

HANGİ YAŞ GRUBUNDA DAHA SIK GÖRÜLÜR?

Benim en küçük hastam 3 aylık bir bebekti. Ama hastalığın ilk kez ortaya çıkışı 74 yaşına rastlayan bir hastam da oldu. Ama bu hastalık genellikle 15-35 yaş arasında sık görülür.

Tehlikeli mi?

Sedef hastalığı çoğunlukla görsel bir hastalık olduğu için psikolojik olarak rahatsız ediyor. Yani insanların iç organlarına ya da fonksiyonlarına zarar vermiyor.

YARIN: SEDEF SAÇ DÖKER Mİ?