Giriş
Tansiyon neden çıkar? Strese bağlı yüksek tansiyon belirtileri nelerdir?
Türkiye'de her 3 kişiden 1’i yüksek tansiyon yani hipertansiyon hastası. Genellikle enseden başlayan baş ağrısı, kulakta çınlama ve uğultu, baş dönmesi gibi belirtilerle kendini gösteren hipertansiyona yol açan en önemli sebep ise tabii ki stres! Ancak stres dışında da tansiyonu zıplatan nedenler mevcut. Peki, tansiyon neden çıkar? Strese bağlı yüksek tansiyon belirtileri nelerdir? Tansiyon nasıl düşürülür? Hipertansiyon ile ilgili bilinmesi gerekenleri Kardiyoloji Uzmanı Prof.Dr. Bilgehan Karadağ anlattı.
İLAÇLAR TANSİYONU YÜKSELTİR Mİ?
Doğum kontrol hapları, kortizon içeren ilaçlar ve antidepresanlar yükseltebiliyor. Bir de sık kullanılan ve masum gibi gözüken bazı burun spreyleri, grip ilaçları, bazı ağrıkesicilerin sürekli kullanılması yüksek tansiyona neden olabiliyor.
MEVSİMİNE GÖRE FARKLILIK GÖSTERİR Mİ?
Özellikle kış aylarında kan basıncı artıyor. Bunun bir nedeninin kışın daha az egzersiz yapılması ve kilo alınması olabileceği düşünülüyor.
ÇAY VE KAHVE ZARARLI MI?
Anlık olarak kan basıncını yükseltebilir ancak sık tüketenlerde bu etkilere karşı bir tolerans gelişir.Kan basıncını ve kalp hızını beklendiği kadar olumsuz etkilemez. Ölçülü tüketilmesinde bir sakınca yok.
GÜNEŞLENMEK TEHLİKELİ Mİ?
Saat 11.00 ile 15.00 arası güneş altında kalmak tansiyon ve kalp hastaları için sakıncalı olabiliyor. Güneşlenmek isteyenlerin sabah saat 11.00’e kadar ve akşam üstü saat 16.00’dan sonra güneşlenmeleri daha uygun.
Uzun süre güneşlenmek tansiyonu yükseltebildiği gibi tansiyon ilacı kullananlarda tuz ve su kaybına bağlı birtakım bozukluklar ortaya çıkabiliyor. Örneğin kramplar oluşabiliyor, tansiyon düşebiliyor. Bu nedenle aşırı sıcaklarda susuz kalmamak ve ilaçların düzenli kullanılması önem taşıyor.
TANSİYON HASTASININ UZUN YOLCULUK YAPMASI SAKINCALI MI?
İlke olarak sakınca yok. Ancak içilmesi gereken ilaçlar aksatılmamalı ve mutlaka normal saatinde alınmalı. Sık yaşanan olumsuzluklardan biri, ilaçların bavul içinde ve yolculuk sırasında hemen ulaşılamayacak bir yerde bulunmasıdır. İlaçların el bagajında taşınması önemli.
KAYGI UZUN SÜRÜYORSA PROFESYONEL YARDIM ŞART
Anlık stres ve kaygı, kan basıncını yükseltebilir. Ancak daha tehlikeli olan stres ve kaygı durumunun kalıcı, uzun süreli olmasıdır. Çünkü bu durum kan basıncı kontrolünü ve tedavisini zorlaştırır. Stres kontrolü yetersiz kişilerde basit bir ruhsal travma, endişe, korku ve heyecan kan basıncını bir hayli yükseltebilir. Stres ile mücadelede gerektiğinde bir hekimden yardım almak hipertansiyon tedavisinin başarısında önemli rol oynayabilir.
TANSİYONU ZIPLATAN 7 SEBEP
1- MEYAN KÖKÜ
Meyan kökü içeren içecek ve karışımların tüketilmesi vücutta su ve tuz tutulmasına neden olur ve tansiyonu yükseltir. Tansiyon ve kalp hastaları, bu bitkiden imal edilmiş gıdaları çok dikkatli tüketmeli.
2- ŞEKER
Doğrudan tansiyona yol açmasa da şekerli besinlerin çok tüketilmesi kilo aldırır ve diyabete neden olur. Bu da dolaylı olarak tansiyon riskini artırır.
3- YÜKSEK TUZ TÜKETİMİ
Hipertansiyon bazı kişilerde tuz tüketimiyle doğrudan ilişkili. Ülkemizde günlük tuz tüketimi 18 grama kadar ulaşıyor. Önerilen miktar günlük 5 gramın altı. Tuz tüketimi azaltıldığında büyük tansiyonda 5-10’ye mmHg’ye kadar düşme sağlanabiliyor.
4- MADEN SUYU
İçinde tuz miktarının fazla olması nedeniyle tansiyon ve kalp yetmezliği hastalarının maden suyunu ölçülü tüketmelerinde yarar var.
5- HAREKETSİZLİK
Doğrudan kan basıncında yükselmeye neden olur. Şişmanlığa yol açarak dolaylı yoldan da hipertansiyona katkıda bulunur.
Haftada 150 dakika egzersiz ile (haftanın 5 günü, günde 30 dakika) hareketsiz yaşamın olumsuz etkilerini ortadan kaldırabiliriz. Haftalık egzersiz süresini 300 dakikaya (haftanın 5 günü, günde 60 dakika) çıkarmak ek yarar sağlar.
6- SİGARA
Kan basıncını yükseltmesinin ötesinde damarların üzerinde yıkıcı etkisi var. Sigaranın bırakılması kan basıncında hafif bir düşmeye neden olur. Ancak hipertansiyonu olan kişilerde sigara, kalp ve damar hastalığı riskini çok artırdığı için hastalar mutlaka sigarayı bırakmalı.
7- ALKOL
Az miktarda ve nadiren alkol tüketilmesinin kan basıncı üzerinde olumsuz etkisi yok. Buna karşın sürekli alkol kullanan kişilerde hipertansiyon gelişme riski yüksek. Mutlaka alkol kullanımının azaltılması, daha da iyisi sonlandırılması önerilir.
Alkol tüketimi erkeklerde günde 2 kadehi, kadınlarda 1 kadehi geçmemeli.