Giriş
Teknoloji e-hasta ediyor! Yoksa siz de FOMO musunuz?
Teknolojinin gelişmesi, dijital araçların yaygınlaşması ve sosyal medyanın bilinçsizce kullanılması nedeniyle nomofobi, FOMO (Fear Of Missing Out), Siberhondrik, Photolurking, Facebook depresyonu gibi pek çok 'e-hastalık' ortaya çıktı
Ruh Sağlığı Derneği Başkanı Yrd. Doç. Dr. Ömer Akgül, "İnsanların bu cihazları uzun süre ve yoğun bir şekilde kullanması oldukça önemli sonuçlara yol açıyor. Özellikle interneti kullanan insanlar bir süre sonra sosyal hayattan kopabiliyor ve dış dünyaya karşı duyarsızlaşabiliyor. Bunun akabinde de internet ve teknolojik alet insanların hayatlarının merkezi haline dönüşüyor. Merkez haline geldikçe insanlarda teknoloji bağımlılığı da ortaya çıkmış oluyor. Eskiden böyle bir bağımlılık türü yokken artık günümüzde uzmanlar teknoloji ve interneti de bağımlılık türü olarak kabul ediyor" dedi.
Teknoloji ve internetin de bir o kadar ciddi bir bağımlılık türü olduğunu söyleyen Yrd. Doç. Dr. Ömer Akgül, "Bağımlılık tedavi edilmez. Kişi kendini nasıl kontrol edeceğini öğrenirse teknolojinin faydalarından daha çok yararlanıp zararlarını daha az yaşayabilir. Günümüzde her şeye bir ’tık’ uzaklıkta olduğumuz ve özel hayatımızı daha şeffaf yaşadığımız için teknolojiye bağlı olarak hastalıklar da türedi" açıklamasında bulundu.
Teknolojinin yarattığı e-hastalıkları Yrd. Doç. Dr. Ömer Akgül şöyle sıraladı:
Nomofobi: Cep telefonu yoluyla iletişim bağlantısının kesilmesi olarak açıklanabilir. Kişi telefondan uzaklaştığında haber alamamaktan korkar ve panikler. Bu paniğinin yanında nefes darlığı, titreme, baş dönmesi gibibelirtiler de bulunmaktadır.
FOMO: Gelişmeleri takip edememe kaygısı, gelişmeleri kaçırma korkusuolarak bilinir. Birey herhangi bir gelişmeyi takip etmemenin kendisi için bir eksiklik olduğunu düşünür. Sosyal medyada arkadaşlarının durumlarından haberdar olma isteğine karşı koyamama ve durumları sürekli takip etme isteğinde olma halidir. Kişi gelişmeleri takip edemediğinde kendisini gergin ve kaygılı hissedebilir.
EGO SÖRFÜ: Teknolojiye düşkünlüğü olan insanlardan bazıları belirlisüre aralıklarıyla kendi ismini internette aratıp kendisiyle ilgili gelişmeleritakip eder. Bu insanlar ego sörfü denen hastalığa kapılmışlardır. Ego sörfü,online narsizm olarak da geçmektedir. Narsizm, kişinin kendini beğenmesi olarak da ifade edilebilir.İşte online narsizm terimi veya ego sörfü de kişinin yine öz severliğinin olmasıyla birlikte bunun sanal alemdeki yansımalarını incelemesi olarak açıklanabilir. Kişilerin kendisi hakkında paylaşımları, beğenileri ve yorumları takip etmekten geri duramaması da hastalığın bir başka çeşididir.
GOOGLE TAKİBİ: Bir kişinin çevresindeki kişileri sürekli olarak arama motorları aracılığıyla araştırması ve insanların neler yaptığını internetten sürekli incelemesidir. Bunu genelde gizli bir şekilde yaparlar.
SİBERHONDRİK: Hastalık durumlarında doktor muayenesi yerine internettetedavi yöntemlerini araştırma ve uygulama hastalığıdır. İnternette hem doğru hem de yanlış bilgilerin bulunduğu herkes tarafından bilinir ancak araştırma ve öğrenme içgüdümüz olduğundan özellikle sağlıkla ilgili konularda hafif veya yoğun bir kaygı düzeyiyle internetten bakıp kendimizce öğrenmeye çalışırız. Bunu yaparken doğru bilgi ile yanlış bilgiyi ayırt etmeyiz. Teknoloji ve internet bağımlılığı yaşayan insanlar öz kontrol seviyesi düşük olduğu için siberhondrik hastalığına daha hızlı yakalanabiliyorlar.
PHOTOLURKING: Özellikle herhangi bir sosyal ağ platformunda insanların fotoğraflarına saatlerce bakarak zaman geçirmek ve bunu sürekli yapmaktır.
CHEESEPODDING: Bir kişinin internet başında geçirdiği süre boyunca internetten ’mp3’ indirme hastalığıdır.
FACEBOOK DEPRESYONU: Facebook ve diğer bazı sosyal ağlar insanlarıdepresyona eğilimli yapıyor. Özellikle genç kızların duygusal hayal kırıklıkları üzerinde tekrar tekrar konuşmaları, ruh hallerini kötü yönde etkilerken aynı zamanda mutsuz duygular edinmelerine yol açıyor.
İNTERNET SİNİRİ: Mobil cihazlardaki veya bilgisayardaki performans düşüklüğünü, önemli bir stres kaynağı olarak görme hastalığıdır.
'AKILLI TELEFON ORUCU' YAPIN
Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ali Murat Kırık, e-hastalıklarla baş etmenin en temel yolunun "akıllı telefon orucu" yapmak olduğunu söyledi.
Yrd. Doç. Dr. Ali Murat Kırık'a göre elektronik herhangi bir cihazınınkullanılmaması, kişide 'dijital detoks' sağlayabilir.