Trump çarşamba günü ABD tarihine geçebilir

ABD'de bir süredir devam eden azil oylamasında sonuç çarşamba günü netleşecek. ABD Başkanı Donald Trump hakkındaki azil oylamasında 435 üyeli Temsilciler Meclisi’nde Demokratlar’ın Cumhuriyetçiler karşısında 36 üyelik üstünlüğü bulunuyor. Bu çerçevede Trump’ın azledilmesine kesin gözüyle bakılıyor. Ancak kırmızı eyalet olarak nitelenen bazı Cumhuriyetçi bölgelerden seçilen Demokrat Kongre üyelerinden bazılarının azil yönünde karar vermeyebileceği kaydediliyor.

Azil yönünde karar vermeyecek üyelerin sayısının oldukça az olduğu ve sonucu etkilemeyeceği yorumları yapılıyor. Trump büyük bir sürpriz olmaz ve azledilirse Amerikan tarihinde azledilen üçüncü Başkan olacak. Daha önce eski başkanlar Andrew Johnson ve Bill Clinton azledilmiş, Senato’daki yargılama sonunda ise iki isim için de görevden alınmama yönünde karar çıkmıştı.

Nixon, azil oylaması yapılmadan istifa etmişti

Eski Başkan Richard Nixon ise hakkındaki azil soruşturması sonunda azil oylaması yapılmadan istifa etmişti. Son azil sürecinde de büyük bir sürpriz olmazsa Trump Senato’da yargılanacak. Senato mahkeme konumuna geçecek, senatörler de jüri üyeleri olacaklar.

Yargılamanın Ocak 2020’de gerçekleşmesi ve Amerikan basınına yansıdığı kadarıyla da 15 gün sürmesi planlanıyor. Senato’da ise Temsilciler Meclisi’nin tersine Cumhuriyetçi senatörlerin üstünlüğü var. Senato’da 45 Demokrat, 2 bağımsız ve 53 Cumhuriyetçi senatör bulunuyor. Başkan’ın görevden alınması için ise 67 senatörün oyuna ihtiyaç var. Cumhuriyetçi senatörlerin Trump’a verdikleri destek hesaba katıldığında bu rakama ulaşılması oldukça zor gibi görünüyor.

Trump’a yönelik azil soruşturması 24 Eylül’de başlamıştı. Soruşturma Trump’ın 25 Temmuz’da Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky’le yaptığı telefon konuşmasına dayanıyor.Temsilciler Meclisi’nin Demokrat üyeleri telefon konuşmasında Trump’ı siyasi rakibi eski Başkan Yardımcısı Joe Biden ve oğluyla, 2016 seçimlerine Ukrayna’nın müdahalesiyle ilgili soruşturma açılmasını isteyerek görevini kötüye kullanmakla suçlanıyor.

Trump’a yöneltilen bir diğer azil suçlaması ise Kongre’nin çalışmasını engellemek. Demokratlar da buna gerekçe olarak Trump’ın azil soruşturması çerçevesinde ifadeye çağrılan yetkililere izin vermemesini, talep edilen belgeleri paylaşmamasını gösteriyor.

Trump hakkındaki azil sürecine dair soruşturmayı yürüten Temsilciler Meclisi'nin istihbarat komisyonu, Aralık ayı başında yayımladığı son raporda ABD liderinin görevini suistimal ettiğine dair 'güçlü kanıtlar' olduğunu açıkladı.

Azil soruşturmasının temelini teşkil eden 300 sayfalık rapor, Trump'ı ulusal güvenliği tehlikeye atmak ve Demokrat rakibini karalamak için orantısız güç sergilemekle suçladı. Raporda şu ifadeler yer aldı: "Soruşturma kapsamında, Trump'ın hem kişisel olarak hem de Amerikan hükümetinin içindeki ya da dışındaki diğer kişiler üzerinden tekrar seçilmek için yabancı bir hükümetin, Ukrayna'nın, müdahalesini talep ettiğini buldu.

Başkan, kendi kişisel ve siyasi emellerini ABD'nin ulusal çıkarlarının üzerinde tutmuş, Amerikan seçim sisteminin sağlamlığına zarar vererek Amerikan ulusal güvenliğini tehlikeye atmıştır" BBC Kuzey Amerika muhabiri Anthony Zurcher, raporda yeni ve çarpıcı ayrıntılar olduğunu belirtiyor: "Adam Schiff'in iki hafta önce azil soruşturmasının kapanışında yaptığı uzun ve doğaçlama açıklamayı dinleyenler, dün yayımlanan İstihbarat Komitesi rapor özetine şaşırmamıştır" ifadeleri kullanıldı.

Fakat 300 sayfalık dokümanda yeni ve çarpıcı ayrıntılar var. AT&T Telekom şirketi Rudy Giuliani'nin cep telefonu kayıtlarını mahkemeye sundu ve bu kayıtlar Trump'ın şahsi avukatının Beyaz Saray'la iletişimi ve bu iletişimin zamanlaması hakkında yeni bilgiler veriyor.

Kayıtlara göre bu yıl Nisan ayından başlayarak Giuliani Beyaz Saray'a ait telefonlarla birden fazla görüşme yaptı. ABD'nin Ukrayna'ya askeri yardımını durdurmaktan sorumlu bulunan Bütçe ve İdare Ofisi'yle de telefon görüşmeleri mevcut.

Trump'ın emriyle hareket ettiği söylendi

Konuşmaların içeriği bilinmese de bunların varlığı, bazı Trump destekçilerinin Giuliani'nin Beyaz Saray'dan bağımsız hareket ettiğine yönelik savlarının altını oyuyor. Aralarında ABD'nin AB Büyükelçisi Gordan Sondland'ın da bulunduğu birden fazla tanık Ukrayna'ya Trump'a fayda sağlayacak bir soruşturma açma yönünde baskı yapmak için Giuliani'nin kendilerini Trump'ın emriyle yönlendirdiğini söylemişti. Şimdi Giuliani ile Beyaz Saray arasındaki bağlantı daha da net bir hâl aldı."

Azil sürecinde Trump'ın ifadesinden en çok korktuğu isim olan Beyaz Saray'ın Avrupa Birliği (AB) elçisi Gordon Sondland'ın söylediklerini, televizyonlar canlı yayınlamıştı. Sonland, yemin töreni balosuna Trump'a 1 milyon dolar bağışlamış ve daha sonra da büyükelçi olarak atanmıştı. Halka açık olarak ifade veren Gordon Sondland, 2020 seçimlerinde Trump'ın olası rakipleri arasında yer alan Demokrat Partili Joe Biden'a yönelik soruşturma açılması yönünde Ukrayna'ya yapılan baskının Trump'ın emri üzerine başlatıldığını söylemişti.

ABD Başkanı Trump ise, tüm gözlerin Kongre'deki ifadeye çevrildiği dakikalarda panik halinde kameralar karşısına geçmiş ve Sondland'ı televizyondan dinlerken keçeli kalemle notlar aldığı ortaya çıkmıştı. Trump, ifadesinde 'Başkan’ın talimatlarına uydum' diyen büyükelçisi Gordon Sondland’i çok iyi tanımadığını savunmuştu. Keçeli kalemle yazılan notlarda Trump'ın Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy'nin adını yanlış yazdığı görülmüştü. Notlarda "HİÇBİR ŞEY İSTEMİYORUM. PAZARLIK İSTEMİYORUM" ifadeleri yer almıştı.

Trump, "Büyükelçiye cevap olarak hiçbir şey istemediğimi söyledim. Hiçbir şey istemiyorum. Pazarlık istemiyorum dedim. (Ukrayna Cumhurbaşkanı) Zelenski'ye doğru şeyi yapmasını söyleyin. ABD Başkanı'nın son sözü bu" ifadeleriyle, ABD'li diplomatın verdiği ifadenin kendisini bir anlamda akladığını savunmuştu.Ekim ayında Gordon Sondland için “Gerçekten iyi biri” diyen Başkan Trump, Sondland’ın kapalı kapılar ardında verdiği ifadede değişiklik yapmasının ardından “Beyefendiyi tanıdığım söylenemez” demişti.

Görevden alma yetkisi detayları

Reuters/IPSOS anketine göre halihazırda Amerikalılar'ın yüzde 46’sı azil soruşturmasına destek veriyor, yüzde 41’i ise soruşturmaya karşı çıkıyor. ABD Anayasası, Kongre'ye başkanın üç kategoriden en az birince suç işlemesine kanaat getirilmesi halinde görevden alma yetkisi veriyor. Bu suçlar; ABD'nin düşmanı olan bir ülkeye yardım etmek olarak tanımlanan 'ihanet', siyasi fayda karşılığında para ya da hediye kabul etmeyi içeren 'rüşvet' ve 'ağır ve vahim suç' işlemek ya da 'başka kötü davranışta' bulunmak olarak sıralanıyor.

Başkanın azli için, Temsilciler Meclisi'nde salt çoğunluk, jüri görevi üstlenerek nihai kararı veren Senato'da ise üçte iki çoğunluk gerekiyor. ABD'de geçen yıl yapılan ara seçimlerde Temsilciler Meclisi'nde çoğunluk Demokratlara geçmişti.

435 üyeli Temsilciler Meclisi'nde 235 Demokrat, 198 Cumhuriyetçi üye var. 2 sandalye ise halen boş. 100 üyeli Senato'da ise 53 Cumhuriyetçi, 45 Demokrat, 2 de bağımsız üye var.

Milliyet