Giriş
Tüm dünyayı hızla etkisi altına alan Omicron daha hızlı bulaşıyor
COVID-19’un son varyantı olan Omicron ile ilgili şimdiye kadar elde edilen verilere göre; virüs çok daha hızlı bulaşıyor, önemli bir tat ve koku kaybı yapmıyor, hastalık daha hafif seyrediyor. Henüz net bir şey söylemek için çok erken olduğunu söyleyen Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Nilüfer Aykaç, “Maske, mesafe, hijyen kurallarına dikkat edin. Aşı olmayı ihmal etmeyin” diyor. Hazırlayan: Özgür Gökmen Çelenk
KIŞ AYLARINDA KORONAVİRÜS NEDEN ARTIYOR?
Kış ayları zamanımızın çoğunu kapalı ortamlarda geçirdiğimiz aylardır. Bu nedenle koronavirüs de dahil grip, nezle gibi solunum yoluyla bulaşan tüm hastalıklar kış aylarında artar.
- 6 Aralık itibariyle tüm dünyada vaka sayısı 263 milyonu, yaşamını kaybedenlerin sayısı da 5 milyon 232 bini aştı.
- Türkiye’de ise Sağlık Bakanlığı’nın resmi verilerine göre toplam vaka sayısı 8 milyon 700 bini, vefat sayısı ise 76 bini geçti.
COVID-19 ile ilgili bu zamana kadar yapılan tüm bilimsel çalışmalar şunu gösteriyor:
- Aşılar COVID-19’un ağır geçmesini, hastanede yatışı ve ölümleri azaltıyor.
- Bu zamana kadar tüm dünyada 7 milyar 700 bin doz aşı uygulandı ve ciddi yan etki ortaya çıkmadı.
- Dolayısıyla aşıdan korkmayı gerektirecek bir bilimsel veri yok.
- Hastalığın ölüm de dahil ciddi tehlikelerinden korunmak için aşı imkanından faydalanmalıyız.
KORONAYI KIŞ AYLARINDA ARTAN GRIP VE NEZLEDEN NASIL AYIRT EDEBİLİRİZ?
COVID-19 hastalığında en sık görülen yakınmalar ateş, kuru öksürük, yorgunluk ve nefes darlığı. Ancak vücutta kırgınlık, kaslarda güçsüzlük, ishal, kas, boğaz, baş ve eklem ağrısı da görülebiliyor. Bazı çalışmalarda koku ve tat duyusu kaybı, görme bozuklukları da bildirilmiş durumda.
Nezlede hapşırma, burun tıkanıklığı veya burun akıntısı daha sık ve ön planda. Bazen bu yakınmalar koronavirus belirtileriyle karıştırılabiliyor. Fakat özellikle mevsimsel nezlede (alerjik rinit) yüksek ateş beklenen bir yakınma değil.
- Gribin ateş, baş ağrısı, halsizlik belirtileri COVID-19’la benzerlik gösteriyor.
- COVID-19’da itat ve koku kaybı daha sık gözlenirken gripte burun tıkanıklığı daha ön planda oluyor.
- COVID-19 çoğu insanda hafif yakınmalarla atlatılabiliyor.
- Ortalama 5 insandan birisinde hastalık hiçbir yakınmaya yol açmıyor.
OMİCRON VARYANTININ BELİRTİLERİ DAHA MI FARKLI?
26 Kasım 2021’de Güney Afrika’da tespit edilen ve 32 mutasyona sahip olan Omicron’a ilişkin bilgiler oldukça kısıtlı. Delta varyantına göre daha bulaştırıcı olduğuna dair veriler var.
Belirtiler konusuna gelince... Şu ana kadar bildirilen vakalarda diğer koronavirüs varyantlarına benzer belirtiler saptanmış durumda. Hatta Omicron’un daha hafif seyrettiğine ilişkin bilgiler var.
Ön plana çıkan belirtiler
- Ateş
- Öksürük
- Nefes darlığı
Şimdiye kadar Omicron teşhisi konan bazı kişilerde önemli bir tat ve koku kaybı rapor edilmiş durumda değil. Ancak kesin bir şey söylemek için henüz erken.
Pandemi sürecine baktığımızda Omicron’un karşılaştığımız son varyant olmayacağı çok açık. Bu nedenle Türkiye’nin de süreçte daha aktif rol alması gerekiyor. Varyantlar konusunda bölge risk haritaları çıkarılmalı, Türkiye’de de virüse ait gen dizilimleri çalışılmalı ve diğer ülkelerdeki gibi bizde de Genom Konsorsiyumu kurulmalı.
HES KODU İSTEYEN MEKANLARI TERCİH EDİN
- Koronavirüsler oldukça sık mutasyon yapan virüslerdir. Bu nedenle aşı olmanın yanında mutlaka ve mutlaka kişisel korunma yöntemlerini uygulayın.
- Maskeyi ihmal etmeyin.
- En az 2 metrelik mesafeye ve hijyen kurallarına dikkat edin.
- Mutlaka aşı yaptırın.
- Kapalı alanlarda HES kodunun kontrol edildiğinden emin olun.
- Mecbur olmadıkça kapalı alanlara gitmeyin ya da kalış süresini kısaltın.
- Toplu taşıma ve büyük kalabalıklarda koruyuculuğu yüksek maskeler (N95-FFP2) kullanın.
ÇOCUKLARA DAHA AZ BULAŞIYOR
Çocuklar koronavirüsten erişkinlere göre daha az etkileniyor, enfeksiyona daha az yakalanıyor. Ağır hastalık ve ölümler de çocuklarda daha az görülüyor. Özellikle 10-12 yaşın altındaki çocuklar, erişkinlere göre enfeksiyonu yüzde 50-90 oranında daha az bulaştırıyor.
AŞISIZLAR BURNU AKSA BİLE PCR TESTİ YAPTIRMALI
Kış mevsimi ve kapalı ortamlar tüm viral enfeksiyonlara yatkınlığı artırır. Dönem itibarıyla nezle ve grip virüslerinin de sıklığı arttı. Bu virüsler COVID-19 hastalığına benzer belirtilere neden olabilir. Özellikle aşısızlar burun akıntısı, boğaz ağrısı, öksürük gibi belirtilerle karşılaştığında PCR testi yaptırmalı. Bu kişiler aksi kanıtlanmadığı sürece COVID-19 olarak değerlendirilmeli.