Giriş
Türkiye'nin darbeye karşı demokrasi zaferi: 15 Temmuz'da dakika dakika yaşananlar
10 binden fazla FETÖ mensubu asker ve sivilin katıldığı 15 Temmuz darbe girişiminde demokrasiyi yıkmaya çalışan teröristler 251 vatandaşımızı katletti. 2 binden fazla kişi de yaralanarak gazi oldu. İşte darbe gecesinde yaşananlar...
İLK İSTİHBARAT
14.45: A.H. isimli Binbaşı, Ankara’daki MİT binasına gelerek “MİT’e helikopterle saldırı olacağı” yönünde ihbarda bulundu.
15:22: Genelkurmay’dan TSK mesaj sistemine giren FETÖ’cüler kontrollerinde olan birliklere “Harekat Yıldırım Planı” başlığı ile 20 maddelik sıkıyönetim talimatı gönderdi.
21.00: Gizli tutulan girişimin sızması üzerine darbeyi 03.00’da yapmayı planlayan cuntacılar erken harekete geçti.
İLK ŞEHİT
21.05: Olağanüstü gelişmeler üzerine Genelkurmay Karargahı’na gelen Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Salih Zeki Çolak ve Başkanı Orgeneral İhsan Uyar Genelkurmay Karargâhının girişinde cuntacılar tarafından derdest edildi. Bu duruma engel olmaya çalışan koruma astsubayı Kıdemli Başçavuş Bülent Aydın darbeciler tarafından şehit edildi.
21.14: Darbecilerin WhatsApp yazışmaları deşifre oldu. Grupta yapılan yazışmalarda sivil vatandaşlara yönelik vur emri “Ezin, yakın taviz yok” gibi ifadeler vardı.
21.30: Marmaris’te tatilde olan Cumhurbaşkanı Erdoğan darbe girişimini öğrendi ve süreci yönetmeye başladı.
21.45: Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nü kapatan darbeci askerler, vatandaşlara ‘sıkıyönetim’ ilan edildiğini söyledi.
21.50: ‘Yıldırım Hareket ’ planı çerçevesinde başlatılan kalkışmada İstanbul ’da eş zamanlı olarak birçok merkeze baskınlar yapılmaya başlandı. Darbecilerin ilk hedefi ise Afet Koordinasyon Merkezi oldu.
ÇENGELKÖY BASKINI
22.00: Tatbikat gerekçesiyle Kuleli Askeri Lisesi’ne çağrılan bir grup askeri öğrenci Çengelköy Karakolu’nu ele geçirmek üzere harekete geçti. Bu sıralarda Habibler Topkule Kışlası’ndan çıkan darbeci askerler ise Bayrampaşa Çevik Kuvvet’in önüne geldi. Topkule Kışlası’ndan hareket eden zırhlı araçlar ve tanklar Esenler civarında ilerledi. Zırhlı araçlar, vatandaşların üzerinden geçerek ilerledi. 6 kişi şehit oldu.
22.01: Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar’ın Akıncı Üssü’ne götürülmesinin ardından Karargâh’ta silah sesleri duyuldu.
22.10: Genelkurmay’dan gelen çatışma haberleri üzerine Başbakanlık Müsteşarı Fuat Oktay’ın başkanlığında Çankaya Köşkü’nde bir koordinasyon merkezi kuruldu. Aynı saatlerde İçişleri Bakanlığı da bütün polisleri göreve çağırdı ve izinleri iptal etti.
22.30: Bakanlar Çankaya yerleşkesine intikal etmeye başladı. Koordinasyon Merkezi ile birlikte gerekli tedbirlerin alınması için çalışmalar başlatıldı. Bu sıralarda Çankaya Köşkü üzerinde uçmaya başlayan kimliği belirsiz dronlara güvenlik görevlileri uzun namlulu silahlarla ateş açarak bölgeden uzaklaştırdı.
22.25: İstanbul Atatürk Havalimanı tanklarla bölgeye gelen darbeci askerler tarafından ele geçirildi. Anadolu Yakası’nda bulunan bir grup asker de Sabiha Gökçen Havalimanı’nı ele geçirmek için baskın gerçekleştirdi. Her iki havalimanı da darbeciler tarafından ele geçirildi.
22.38: Ankara’da MİT binası ve Genelkurmay Başkanlığı Karargâhı’na helikopterden ateş açıldı. Çatışmanın ardından darbeci askerler geri çekilmek zorunda kaldı.
23.02: İBB’nin önüne gelen cuntacı askerler, bina etrafında konuşlanmaya başladı. İBB’ye yürüme mesafesinde olan İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nü işgal etmek için 66’ncı Zırhlı Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı’ndan gelen tanklar, emniyet güçleri ve vatandaşların hafriyat kamyonlarının kurdukları barikatla engellendi.
23.10: Başbakan Binali Yıldırım yaptığı açıklamayla darbe girişimini duyurdu. Yıldırım’ın bu açıklamasının ardından Meclis’te grubu bulunan tüm partiler darbe girişimini kınadı.
23.18: Darbeci askerler 15 Temmuz gecesi TBMM, Gölbaşı Özel Harekât Daire Başkanlığı, Ankara Emniyet Müdürlüğü ve TÜRKSAT ’ı bombalayan savaş uçakları Ankara Kazan’daki Akıncı Üssü’nden kalktı.
İNTERNETE ENGEL
23:25: Darbeciler sosyal medyaya erişimi engelledi ancak erişime engel kısa bir süre sonra kaldırıldı.
23.30: Moda Deniz Kulübü’nde Oregeneral Ünal ve diğer 17 generalin katıldığı toplantı devam ederken, 10 kişilik darbeci grup tam teçhizatlı şekilde ve havaya ateş ederek toplantı salonuna baskın düzenledi. Ellerinde plastik kelepçeler bulunan darbeci askerler Orgeneral Ünal ve diğer generalleri derdest etti.
23.30: Darbe girişiminin duyulmasının ardından başta TBMM Başkanı İsmail Kahraman, bazı bakanlar, milletvekilleri ile Meclis personeli Meclis’e geldi.
PATLAMA SESLERİ
23.43: MHP Genel Merkezi ’ne geçtikten sonra kurmaylarıyla bir araya gelip darbeye karşı net tavır alan Devlet Bahçeli, Başbakan ’a ulaşarak askeri kalkışmanın kabul edilemez olduğunu söyledi.
23.45: Darbeci askerler, TSK’nın akredite gazetecilerle iletişim için kullandığı e-posta hesabından gönderdiği mesajda darbecilerin “kontrolü tam olarak eline aldığını” öne sürdü.
23.50: Ankara’nın dört bir yanından güçlü patlama sesleri gelmeye başladı.
00.04: CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Başbakan Binali Yıldırım’a ulaşamayınca basın açıklaması hazırladı. Danışmanlarıyla birlikte hazırladığı açıklamada Kılıçdaroğlu, darbenin kabul edilemez olduğunu vurguladı.
İLKAÇIKLAMA
00.07: Cumhurbaşkanı Erdoğan, 15 Temmuz akşamı ilk açıklamayı önce Marmaris’te Anadolu Ajansı’nın yerel muhabirlerine yaptı.
00.13: Darbeci askerler TRT spikerine silah zoruyla Yurtta Sulh Konseyi’nin bildirisini okuttu.
00.37: Cumhurbaşkanı Erdoğan, FaceTime üzerinden CNN Türk spikeri Hande Fırat’ın canlı yayınına bağlandı. Cumhurbaşkanı, darbe girişiminin “Silahlı güçler içindeki küçük bir azınlığın kalkışması” olarak niteledi ve vatandaşlardan hükümete destek için sokağa çıkmalarını istedi. Bu çağrı, 15 Temmuz’un en önemli dönüm noktası oldu.
00.33: Darbeci askerler, Çengelköy’de bir kafeyi basarak, mekanda oturan ve aralarında çocuklu ailelerin de olduğu bir grup vatandaşı rehin aldı. FETÖ mensubu askerlerin kalkışma sırasında kontrol altına almak istediği Çengelköy Sabancı Polis Merkezi’ne ulaşmasını engellemek için vatandaşlar cadde üzerinde barikatlar dizdi. Darbeci askerler çöp konteynerleri arkasında siper alarak direnen vatandaşları derdest etti.
01.08: Ankara’da Akıncı Üssü’nden kalkan F-16’lar darbeci askerlerin talimatı ile emniyet binalarına bombalı saldırılar gerçekleştirdi. FETÖ mensubu askerlerin jetlerle hedef aldığı diğer bir yer ise BAŞKENTGAZ’ın doğalgaz istasyonu oldu. Bombanın istasyon içerisindeki boruların sadece 2 metre uzağına düşmesi faciayı önledi. Bölgede 5 metre çapında, 3 metre derinliğinde çukur oluştu.
01.35: Boğaziçi Köprüsü’nde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çağrısı ile darbecilere karşı büyük bir direniş başladı.
01:40: Erdoğan, uçağına yapılan müdahaleden kısa bir süre sonra ailesi ve yanında bulunanlarla birlikte helikopterle Dalaman’a geldi. Uçağına geçen Erdoğan’ın nereye gideceği ise gizli tutuldu. Gulfstream G450 tipi TC-ATA uçağı havalandıktan sonra Erdoğan, Atatürk Havalimanı’na hareket edilmesi talimatını verdi.
01.40: Beş zırhlı araç ateş ederek Ankara’da Atatürk Bulvar’ı ve Çankaya Köşkü üzerinden 5 nolu giriş kapısı önüne yaklaştı. Çankaya’daki güvenlik birimlerinin silahla karşılık vermesi ve 100 kişilik vatandaş grubunun verdiği destek ile darbeci askerler püskürtüldü. Genelkurmay’ı ele geçiren ve sokaklarda terör estiren darbeciler ise tanklarla park halindeki araçların üzerinden geçti.
TAKSİM ABLUKADA
02.25: Taksim Meydanı’na giren askerler Taksim Cumhuriyet Anıtı çevresini sarmaya başladı.
02.35: Darbecilerin kontrolündeki F-16’lar ve askeri helikopterler Türkiye Büyük Millet Meclisi binasını vurmaya başladı. Meclis’in giriş kapılarının yakınlarına sabaha kadar toplam 4 bomba atıldı.
02.45: Cumhurbaşkanı Erdoğan’a suikast için Çiğli Ana Jet Üssü’nde hazırlık yapan darbeci askerler harekete geçti. Darbeci grup 1 saat gecikmeli olarak yola çıktı. Erdoğan’ın otelde olmadığını öğrenen suikast timi ile polisler arasında yaşanan çatışmalar sonrası darbeci tim otelden kaçtı.
BİNLER KARŞILADI
03.20: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak ile beraberindekileri taşıyan TCATA uçağı İstanbul Atatürk Havalimanı’na indi. Erdoğan, havalimanında binlerce kişi tarafından karşılandı.
03.23: Darbeci askerler Hürriyet Gazetesi binasına girdi. Çalışanlar zorla dışarı çıkarıldı. CNN Türk stüdyolarına ve rejiye müdahale edildi.
04.00: Yargı darbe girişimi ile ilgili olarak harekete geçti. Ordu içerisinde bu kalkışmayı gerçekleştirilenlerle ilgili soruşturma başlatıldı
04.15: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Atatürk Havalimanı’nda kendisini bekleyen kalabalığa bir konuşma yaptı.
05.10: Doğan Medya Center’ı basan askerler polis tarafından gözaltına alındı.
06.26: Ankara Beştepe’deki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nin çevresinden dumanlar yükseldi.
06.42: Boğaziçi Köprüsü’nü tanklarla kapatan darbeci askerler teslim oldu.
08.04: İstanbul’daki Harbiye Ordu Evi ve TRT Radyo binası kontrol altına alındı.
NORMALE DÖNÜŞ
08.55: Asker, Akıncı’daki 4. Ana Jet Üs Komutanlığına operasyon düzenleyerek Genelkurmay Başkanı Orgeneral Akar’ı kurtardı.
09.45: Genelkurmay Karargâhı’ndaki 200’e yakın silahsız er-erbaş teslim oldu.
09.56: Fatih Sultan Mehmet Köprüsü trafiğe açıldı.
11.01: Genelkurmay Başkanı Vekili Orgeneral Ümit Dündar, “Cumhurbaşkanımız, Başbakanımız, Bakanlarımız ve TBMM, TSK ile tam bir dayanışma içinde demokrasinin ve hukukun yanında yer alarak bu darbe girişimini önlemiştir” açıklamasını yaptı.
Darbe girişimi davalarının ceza bilançosu
FETÖ’nün 15 Temmuz 2016’da gerçekleştirdiği darbe girişimi sonrası 100 binden fazla soruşturma yürütüldü. Açılan davaların çoğu karara bağlandı. Aralarında askerler, hakimler ve üst düzey bürokratların da bulunduğu 4 bin 130 sanık hapis cezası aldı. 105 ülkeden 807 FETÖ mensubunun iadesini istendi. İşte FETÖ soruşturmalarıyla ilgili dava ve soruşturmaların bilançosu.
Darbe girişimi sonrasında FETÖ’nün yüksek yargı yapılanmasına ilişkin açılan 179 davada eski Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) üyeleri ile eski askeri yargıçlar hakim karşısına çıktı. Karara bağlanan 175 davada 33 sanık, FETÖ üyeliği ve yöneticiliği ile örgüte yardım suçlarından 1 yıl 6 aydan 17 yıl 4 ay arasında hapis cezalarına çarptırıldı.
807 iade talebi
Adalet Bakanlığı, bugüne kadar aralarında ABD, Almanya, Romanya ve Belçika’nın da bulunduğu 105 ülkeden 807 FETÖ mensubunun iadesini istedi. Bu taleplerin ardından 27 ülkede bulunan 116 örgüt üyesi iade edildi. Türkiye 56 ülkeden ise 163 FETÖ’cü için iade amacıyla geçici tutuklama talep etti.
100 BİN
FETÖ’nün 15 Temmuz’daki darbe girişiminin ardından Cumhuriyet başsavcılıkları tarafından 100 binin üzerinde soruşturma yürütüldü.
289 DAVA
FETÖ’nün 15 Temmuz’daki darbe girişimine illişkin 289 dava açıldı.
4 BİN 130 SANIK
Tamamlanan 275 davada 2 bin 532’si ömür boyu olmak üzere 4 bin 130 sanık hakkında hapis cezasına hükmedildi.
2 BİN 532 MÜEBBET
Ömür boyu hapis cezası alan sanıklardan 1315’i ağırlaştırılmış olmak üzere toplam 2 bin 532 kişi müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
BİN 598 SANIK
1 yıl 2 ay ile 20 yıl arasında değişen hapis cezaları aldı.