Giriş
Uğur Meleke: Alttan yeni Cüneyt Çakırlar, Fırat Aydınuslar gelmiyor!
Hürriyet gazetesi yazarı Uğur Meleke, İngiltere'deki hakemlerin yaşlarını örnek göstererek Türkiye'deki hakemlik yaş sınırının kaldırılması gerektiğini yazdı. Meleke'ye göre, Türk hakemleri fiziksel olarak gidebildiği yere kadar gitmeli yoksa büyük maçlara çıkacak hakem kalmayacak. İşte Uğur Meleke'nin yazısının tamamı.
Hakemlikte yaş sınırı acilen kalkmalı
Fırat Aydınus sezon sonu Cüneyt Çakır 3 yıl sonra bırakacak...
FIFA, hakemler fiziksel olarak yeterli olduğu sürece bir yaş sınırı konulmamasını tavsiye ediyor. Premier Lig’de de bu sezon 49 yaş üstü tam 7 hakem var. Ancak biz 47 yaşındaki Fırat Aydınus’a bu sezon sonunda, Cüneyt Çakır’a da 3 sene sonra hakemliği bıraktıracağız. İnsan kaynağının bu kadar kısıtlı olduğu bir alanda 47 yaş sınırı bence akıl dışı...
Yaş aldıkça, maç yönettikçe olgunlaşıyorlar
Mike Dean 52 yaşında, Premier Lig’de bu sezon 11 maç yönetti. Bu 11 maç içinde Manchester United-Arsenal ve Tottenham-Manchester City de var. Yine 52 yaşındaki Graham Scott yedi, 50’lik Jon Moss dokuz müsabakaya çıktılar. Ligin en fazla maç yöneten hakemlerinden biri olan ve iki derbide düdük çalan Martin Atkinson da 3 ay sonra 50 yaşını dolduruyor. Andre Marriner, Kevin Friend, Lee Mason gibi isimlerini çok duyduğunuz İngiliz hakemlerin her biri de 49 yaş üstü. Hakemlikte İngilizler’in başı çektiği yeni trend şu: Hakemler yaş aldıkça, maç yönettikçe olgunlaşıyorlar. Dış etkenlerden daha az etkilenmeye ve daha soğukkanlı karar vermeye başlıyorlar. Belki fiziksel olarak geriliyorlar ama ulaştıkları mental seviye bu açıklarını kapatabiliyor. FIFA’nın da tavsiyesi bu yönde: Eğer bir hakem fiziksel olarak sahada kalabilecek seviyedeyse, doğum tarihini göz ardı edin.
Alttan yeni Cüneyt Çakırlar, Fırat Aydınuslar gelmiyor
Süper Lig, birkaç yıl önce hakemlikte üst yaş sınırı olan 45’i 47’ye çekti, VAR odasında da 49’u doldurana kadar çalışabiliyorsunuz. Ancak bence bu sınırların kalkması gereken bir dönemeçteyiz şu anda. Zira alttan yeni Cüneyt Çakırlar, yeni Fırat Aydınuslar gelmiyor. En azından üçer beşer gelmedikleri kesin! 1986’lı Halil Umut Meler iyi gidiyor. Ama onun yaş grubunda bir tane daha Meler bence yok. Zaten o yüzden de MHK, henüz olgunlaşmasını tamamlamamış isimlere apar topar büyük maçlar verdi. Doğal gelişim süreci sekteye uğratılıp, derelerde-denizlerde yüzmeden birden okyanuslara atılan Tugay Kaan Numanoğlu ve Bahattin Şimşek’in başına gelenler ortada. MHK eğer bu stratejiyi sürdürürse korkarım ki seneye Süper Lig’de büyük maça çıkaracak hakem bulamayacak.
Birkaç meselenin acilen çözülmesi gerekiyor
Bu krizi çözebilmek için birkaç önemli meseleyi bence acilen halletmek gerek:
1- İnandırıcı olmalısınız
“Ben hakem neslini değiştireceğim, gençlere güveneceğim” dediğiniz sezonda 40 yaşındaki Yaşar Kemal Uğurlu’yu FIFA yapmak, samimiyetinizi sorgulatır. Eğer samimiyseniz, FIFA listesine önünde 13-15 yılı olan, umut vaat eden hakemlerinizi koymalısınız. Böylece yerel ve uluslararası müsabakalara eş zamanlı olarak çıkarak büyüyen yeni hakemler kazanabilirsiniz.
2- Kitabı eğip bükmemelisiniz
VAR protokolü net: Odadaki video asistan hakeme sadece “net ve bariz” bir hata gördüğünde davet yetkisi verilmiş. Lütfen “burası Türkiye” gibi çağdışı argümanlarla kitabı eğip bükmeyin. Tüm büyük liglerde uygulanan “net ve bariz” kriterine sadık kalın. Eğer siz VAR odasına “şüpheliysen çağır” talimatı verirseniz, maçın hakimi artık sahadaki değil, masadaki olur. Bu da futbolun ruhuna aykırı, son derece tehlikeli bir müdahale.
3- Yaş sınırını kaldırmalısınız
Fırat Aydınus’u bu sezon sonunda, Cüneyt Çakır’ı 3 yıl sonra kaybetmemeliyiz. Fiziksel testleri geçebilen hakemlerle yola devam etmeliyiz.
4- Yeni bırakanlar VAR'da değerlendirilmeli
Kamil Abitoğlu gibi hakemliği taze bitenleri ya da Tarık Ongun-Fırat Aydınus gibi yakında bitecekleri hiçbir fonksiyonu olmayan gözlemcilikte filan değil, VAR odasında kullanmalıyız. Ayrıca hakemlikte yaş sınırını değiştirme taraftarı değilseniz bile en azından VAR’daki sınırı kaldırmalıyız.