Sağlık Unutkanlığınızı internetten takip etmeye ne dersiniz?

Unutkanlığınızı internetten takip etmeye ne dersiniz?

Paylaş
Unutkanlığınızı internetten takip etmeye ne dersiniz?

"Her unutkanlığın bir nedeni vardır" diyen Academic Hospital Bellek Sağlığı Kliniği'ne başvuran kişiler, bilgisayar yazılımıyla internet ortamından izleniyor. Online takibin yapıldığı bu sistemde, bireylere "Bellek Egzersizleri” yaptırıldığı gibi günlük yaşam aktiviteleri de kayıt altında tutuluyor

Dünyada 30 milyona yakın Alzheimer hastası bulunuyor. 2050 yılında bu sayının 80 milyon olacağı tahmin ediliyor. Bunamanın nedeni ve çaresi bulunamazsa bu asrın sonunda gelişmiş ülkelerde hiçbir şeyi hatırlayamayan insan sayısı sağlıklı bireylerin sayısını geçmiş olacak. Hiçbir bulaşıcı hastalık insanlık adına bu denli bir tehdit oluşturmuyor. Peki neden günümüzde geçmişe göre çok daha fazla Alzheimer’a yakalanıyor ve bunuyoruz? Her unutkanlık Alzheimer değildir diyoruz ama neden daha fazla unutur hale geliyoruz?

Academic Hospital Bellek Sağlığı Polikliniği’nden Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Türker Şahiner anlattı:

-Alzheimer hastalığının sebebi nedir?

Tüm hücrelerde olduğu gibi beyin hücrelerinde de hücrenin yaşamını sürdürmesi için sürekli birçok protein sentez edilir. Hücrenin iskeletini yaparlar ve başka hücreler ile yapacağı bağlantılarda görev alırlar. Sinir hücresinin yaptığı proteinler sonsuza dek kullanılmaz.. Alzheimer hastalığında bu proteinlerden bazıları sürekli bozuk olarak yapılır veya hızlıca özelliklerini yitirir. Biriken işe yaramayan bozuk yapıdaki protein hücrenin normal çalışma düzenini bozar. Bir süre sonra da yaşamı için gerekli mekanizmalar iflas eder, hücre ölümü gerçekleşir. Kısaca genetik mutasyonlar Alzheimer nedeni olabilir. Bunlar bazı ailelerde daha sık görülür ve hastalık çok erken yaşlarda ortaya çıkar.

Bir kişi Alzheimer olup olmayacağını önceden bilebilir mi? Bunun için yapılabilecek testler var mı?


Alzheimer hastalığına erken tanıda yüzde 100 oranına ulaşamasak bile bu orana yakın düzeyde yüksek risk gruplarını çok kolayca belirlenebiliyor. Diğer bir deyişle henüz kişinin yaşamına yansıyan bir bulgu yokken risk faktörleri belirlenebilir. Bu risk faktörleri proteinlerin kanda ve genetik olarak araştırılması ile ortaya koyulabilir.

Alzheimer hangi yaşlarda görülüyor?

40’lı yaşlardan sonra her yaşta görülebilir. Ancak 60’lı yaşlardan sonra görülme sıklığı artar. Erken yaşlarda görülen Alzheimer olgularında sıklıkla ailesel olarak bu hastalığa yatkındır. Yani Ailelerinde 40’lı, 50’li yaşlarda bunama olanların genetik olarak bu hastalığa yol açan mutasyonları taşıması olasıdır. 60’lı yaşlardan sonra görülen olgularda ailesel sıklık azalmakta klinik seyirde daha ılımlı hal kazanmaktadır. Irk ve coğrafya farklılığı görülmez. Başlama yaşı kırsal alanlarda daha erken yaşlara kayar.

Kimler AH için risk altındadır?

• Erken yaşta (40 veya 50 li yaşlar) Ailesinde Alzheimer hastası olanlar

• Çok erken yaşta sakin bir yaşamın içinde olanlar yani erken emekliler

• Yüksek kolesterol içeren diyetle beslenenler

• Beyin damar hastalığı riski yüksek olanlar

• Sık sık ciddi boyutta olmayan kafa travması geçirenler (örneğin boksörler)

• Alzheimerdan korunmak için önerilen özel bir diyet yoktur. Ancak Kalb damar hastalıklarının riskini azaltan yağlardan ve kolesterolden fakir diyet önerilmektedir.

Risk altındakilerin neler yapması gerekir?


Eğitim düzeyi ne kadar yükselirse hastalığın başlaması o kadar geç yaşlarda oluyor. Yapılan pek çok araştırmaya göre kırsal alanda yaşayan insanlarda Alzheimer’ın başlanma yaşı ortalama 60’ken, kentte yaşayan insanlarda bu hastalık 70’li yaşlarda görülüyor. Ne kadar sosyal ve aktif bir yaşamın içinde yer alırsak, bu hastalığa o kadar geç yakalanıyoruz. Alzheimer’i önleyemiyoruz, ancak geciktirebiliyoruz. Beyni aktif tutmanın önemi çok fazla.

Tedavisi nasıl yapıyor?

Günümüzde Alzheimer hastalığının kesin tedavisi yoktur; ancak durum ümitsiz değildir. 1997 yılından itibaren bu hastalığın tedavisinde kullanılan dört önemli ilaç piyasaya çıkmıştır. Bu ilaçlara mümkün olduğunca erken dönemlerde başlanmalıdır. Bu dört ilaç hastanın durumuna göre tek başına veya ikili kombinasyonlar şeklinde verilebilir. Bu ilaçlar ilk yıllarda bellek fonksiyonlarını güçlendirir. Yüzde 30-40’lara varan performans artışını gösteren çalışmalar vardır. Bu etki hastadan hastaya değişmekle birlikte birkaç yıla kadar da uzayabilmektedir. Hastaların kontrol muayenelerinde günlük yaşam aktivitelerini belirleyen, davranış ve ruhsal durumlarını ortaya koyan testler kullanılmazsa yararlar gözden kaçacaktır. Alzheimer hastalığını tedavisi “bellek klinikleri” ile yapılırsa daha objektif sonuçlara ulaşılabilir.

'UNUTUYORUM' DİYENLER BELLEĞİNİZİ BEYNEX'LE TEST EDİN!

(Haberin devamı için 2. sayfaya geçiniz.)

Kişinin veya yakınlarının dikkatini çeken bir unutkanlık olduğunda her zaman bunun bir nedeni vardır. Unutkanlık bir alarmdır. Bazen metabolik bazen de beynin yapısal olarak bozulduğunu gösteren bir alarmdır. Özellikle genç yaşlarda unutkanlığın giderek yaygınlaşması beraberinde ileri yaşlarda “bunama yapan hastalıklara (Alzheimer tipi demans gibi)” yakalanma korkusunu beraberinde getirir.

Academic Hospital Bellek Sağlığı Kliniği’nde unutkanlığın belli bir hastalığın belirtisi olup olmadığı ve unutkanlık yakınmasının tıbbi bir sorun olup olmadığının nedenleri araştırılıyor, unutkanlığın erken belirtisi olduğu hastalıklar tespit ediliyor. Bu amaçla başvuran kişiler, bilgisayar yazılımıyla internet üzerinden izleniyor. Alzheimer hastalığına yakalanma riskiyle ilgili bilgi verilirken risk grubunda bulunanlara psikolojik destek sağlanıyor.

Beynex nedir?

Beynex bellek performansını takip eden bir bilgisayar programıdır. Tablet ve kişisel bilgisayarlarda online olarak kullanılabilir. Kullanan kişi istediği takdirde hekime, kullanıcının yakınlarına “durum raporu” bildirir. Beyin gücünü zinde ve dinamik tutmak isteyen her bireye veya bellek ile ilgili bir sağlık problemi yaşayanlara, değişik zorluk düzeylerinde “Bellek Egzersizleri” ni elektronik ortamda sunar. Günlük yaşam aktivitelerini kayıt altında tutar ve fizik egzersizler için motive eder.

Piyasada başka oyun siteleri var, Beynex'i farklı kılan nedir?

Beynex raporlama sistemi “tıbbi tanı koymaz” ancak güvenilir bir erken bir “tıbbi alarm” sistemidir. Bellek egzersizleri dışında “günlük yaşam aktiviteleri (GYA)” ni izler ve fiziksel egzersizler için kişiyi motive eder. Hekime profesyonel raporlama sunar. Kontrol polikliniğine gelen hastaların bellek ve fiziksel olarak durumu hakkında alınan bilgilerin subjektif yorumlama hatalarından etkilenmeden objektif olarak sunar. Kişinin zaman içindeki değişimini kişiye, yakınına ve hekimine SMS ile bildirir.

Beynex'ten kimler faydalanır? Kullanıcıları kimlerdir?

Beyin gücünü zinde ve dinamik tutmak isteyen her birey, unutkanlıktan yakınan ve bu yakınmasının olumlu veya olumsuz yönde zamansal değişimini izlemek isteyen her birey,

Hafif bilişsel bozukluk gösteren bireyler (Unutkan ancak tıbben bunaması olmayan),

Başka bir tıbbi tanı nedeniyle ikincil olarak kişinin belleğinin etkilendiği durumlarda,

Erken ve orta evre Alzheimer tipi demans hastaları ile diğer tiplerde demans (bunama) tanısı alan hastalarda.

Ne şekilde kullanılmalı?

Kullanıcıdan beklenen her gün asgari bir kez kullanmasıdır. Ancak kullanım sıklığı kişinin durumu ve yaşam tarzına göre değişkenlik gösterebilir. Haftada bir kullanımdan daha seyrek kullanımda amaçlanan performans izlemi yeterince sağlıklı olmayacaktır.

Kullanıcının Beynex'ten beklentileri neler olmalı?

Çoğu zaman aşırı kaygı nedeni olan masum unutkanlıkların analizini yaparak zayıf bulunan alanlarda egzersiz yapmayı sağlar. Bunamaya yönelen unutkanlıklar için erken uyarı sistemidir. Ortaya çıkabilecek bellek ile ilgili hastalıkları önlemez ancak başlangıcını öteler ve seyrini olumlu yönde etkiler. Hekimin bellek ile ilgili muayenesine somut veriler sunar.

Faydaları nedir?

Bunamaya yönelen unutkanlıklar için erken uyarı sistemidir. Ortaya çıkabilecek bellek ile ilgili hastalıkları önlemez ancak başlangıcını öteler ve seyrini olumlu yönde etkiler. Hekimin bellek ile ilgili muayenesine somut veriler sunar.

Danışmanların sisteme katkısı nedir?

Kullanıcıyı değerlendirerek düzeye uygun kurs atar. Performans değişiminin kullanıcıya yorumunu yapar.

Sistemi kullanmanın danışmanlara katkısı nedir?

Hekimler hastalarını bir önceki vizitten sonraki dönem için “günlük yaşam aktiviteleri”, “bilişsel performans” ve “fiziksel aktiviteler” alanlarında çok daha hızlı ve detaylı değerlendirebilirler. Verilen tedavilere alınan yanıtlar hakkında daha somut verilere ulaşabilirler.

Beynex'in farklı kullanıcıya hitap eden farklı çözümleri var mı?

Her kullanıcı bireysel performansına göre farklı kurslara yönlendirilir. Kullanım dönemi sonlarında performans değişimine göre kurs evresi değişir.

Beynex ne süreyle kullanılmalı?

Yaşam boyu kullanılmalıdır.

2

Haberin Devamı