Giriş
Uykunun faydasını azaltan 9 yanlış
Gribal salgın tüm hızıyla etkisini gösterirken bağışıklık sisteminin güçlü olması, korunmada kilit rol oynuyor. Bu noktada sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizle birlikte sağlıklı bir uyku da, kuvvetli bir bağışıklık sisteminin olmazsa olmazı olarak karşımıza çıkıyor. Nöroloji ve Uyku Bozuklukları Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksu “Sağlıklı uyku, bağışıklık sisteminin de iyi çalışabilmesi için elzem olan bir şey. Düzensiz ve sağlıksız uykunun; bağışıklık sistemindeki bazı proteinlerin sentezinde, dolayısıyla bağışıklık sisteminde çok ciddi sorunlar yarattığını çok iyi biliyoruz” diyor.
Kış aylarının olmazsa olmazı gribal salgın, bu yıl çeşit çeşit virüsler ve bakterilerin yol açtığı hastalıklarla çok daha ciddi risk oluşturuyor. Boğaz ağrısı, öksürük, baş ağrısı, yüksek ateş, kas ve eklem ağrıları derken gribal enfeksiyonlara benzer şikayetlerle kendini gösteren hastalıklardan korunmada alacağımız basit ama etkili tedbirler hayati önem taşıyor. Sağlıklı beslenme, hijyen ve düzenli egzersiz gibi etkili önlemlerden biri de sağlıklı uyku. Nöroloji ve Uyku Bozuklukları Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksu, yapılan bilimsel çalışmaların, sağlıklı uykunun hastalıklardan korunmada ve bağışıklığın kuvvetlendirilmesinde çok önemli bir rol oynadığını ortaya koyduğunu belirterek “Uykunun en önemli işlevlerinden biri, vücudumuzda gündüz uyanıkken yapılamayan bazı sentezlerin, bazı biyokimyasal reaksiyonların uyku sırasında yerine getirilmesidir. Uyku sırasında hem santral sinir sisteminde hem de organizmanın diğer organlarında bulunan bazı toksik maddeler vücut dışına atılabiliyor. Sağlıklı ve yeterli uyku, bağışıklık sisteminin de iyi çalışabilmesi için elzem olan bir şey” diyor.
Sağlıksız ve yetersiz uyku ciddi sorunlara yol açıyor
Sağlıksız ve yetersiz uyku, bağışıklık sistemindeki bazı proteinlerin sentezinde ve bağışıklık sisteminde ciddi sorunlara yol açarken, hem hastalıklara zemin hazırlıyor hem de hastalıkların iyileşme sürecini yavaşlatıyor. Prof. Dr. Murat Aksu; uykunun olumlu etkilerini gerçek anlamda gösterebilmesi için de bazı kurallara dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayarak, o kuralların başında, melatonin hormonunun yeterince salgılanmasının geldiğini söylüyor. Zira yapılan bilimsel çalışmaların, karanlıkta salgılanan melatonin hormonunun bağışıklığı kuvvetlendirdiğine, eksikliğinin ise bağışıklığı olumsuz etkilediğine işaret ettiğini vurgulayan Prof. Dr. Murat Aksu “Melatoninin önemine dair çok önemli araştırmalar var. Melatonin hormonunun salınabilmesi ve melatonin hormonunun diğer hücreler üzerine olumlu etkisinin görülmesi için karanlık ortam şarttır. Eğer ışık varsa, ışığa maruz kalırsak ya da tablet, telefon, bilgisayar ve televizyon ekranlarından yansıyan mavi ışığa maruz kalırsak, beyin mavi ışığı gün ışığı olarak algıladığı için melatonin salınımı birdenbire kesilir ve uykumuz bölünür, melatoninin salgılayacağı olumlu etkilerden yoksun kalırken, olumsuz etkilerine de maruz kalırız. Bilimsel araştırmalar; melatonin eksikliği olan kişilerde gribal enfeksiyonların ve bakteriyel hastalıkların daha fazla görüldüğünü ve hastalığın daha ağır geçtiğini ortaya koyuyor” diyor.
Gece 23:00-02:00 saatleri arasında uykuda olmak şart
İdeal uyku süresinin kişiden kişiye değişmekle birlikte, her sağlıklı insanın en az 6 saat uyuması gerektiğini belirten Prof. Dr. Murat Aksu, özellikle gece 23:00 ile 02:00 saatleri arasında uykunun çok önemli olduğunu vurgulayarak “Gece 23:00 ile 02:00 arasında organlarımızın farklı şekilde çalışması söz konusudur. Melatonin hormonu da özellikle bu saatler arasında daha fazla salgılanıyor. Eğer başka bir zorunluluk yoksa bu saatler arasında uykuda olunması çok önemlidir” diyor.
Bu 9 yanlıştan kaçının
- Gece lambası kullanmak ya da perdeyi aralayarak uyumak.
- Televizyon karşısında veya sesli ortamda uyumak.
- Tablet, bilgisayar, televizyon ekranlarından yansıyan mavi ışığa maruz kalmak.
- Çok sıcak ortamda uyumak.
- Gece geç saatte yatıp 23:00-02:00 saatleri arasında uyanık olmak.
- Yatak haricinde bir yerde (çekyat, kanepe) uyumak.
- Uykudan önce vücudun ve beynin dinlenmesini engelleyici faaliyetlerde bulunmak.
- Uykudan birkaç saat önce kafeinli içecekler içmek ve yemek yemek.
- Sorunları düşünerek yatağa girmek