Uzayda yeni keşif! Kara delik nedir?

Uzay bilimcilerin uzayda 40 milyar güneşi yutabilecek büyüklükte bir kara delik bulduğu bildirildi. Bu haberin ardından internette Kara Delik nedir? sorusu aratılıyor. İşte detaylar…

Holmberg 15A adındaki bir galaksi kümesinin ortasında keşfedilen kara deliğin dünyadan 700 milyon ışık yılı uzakta bulunduğu ve etrafından yıldızların dolandığı en büyük karar delik olduğu kaydedildi.

Galaksi dinamiğine dayanarak yapılan hesaplamada, Holm 15A kara deliğinin güneşin kütlesinden 310 milyon kat büyük olduğu ifade edildi. Astrophysical dergisinde yayınlanan haberde, bu yeni araştırmada kara deliğin boyutunun ilk defa dolaylı ölçüm metoduyla tespit edildiği kaydedildi.

Holm 15A’in güneş sistemindeki bütün uyduları yutabilecek büyüklükte olduğu belirtildi.

KARA DELİK NEDİR?

Kara delik, astrofizikte, çekim alanı her türlü maddesel oluşumun ve ışınımın kendisinden kaçmasına izin vermeyecek derecede güçlü olan, kütlesi büyük bir kozmik cisimdir. Kara delik, uzayda belirli nicelikteki maddenin bir noktaya toplanması ile meydana gelen bir nesnedir de denilebilir.

Bu tür nesneler ışık yaymadıklarından kara olarak nitelenirler. Kara deliklerin, "tekillik"leri dolayısıyla, üç boyutlu olmadıkları, sıfır hacimli oldukları kabul edilir. Karadeliklerin içinde zamanın ise yavaş aktığı veya akmadığı tahmin edilmektedir. Kara delikler Einstein'ın genel görelilik kuramıyla tanımlanmışlardır.

Uzayda bir karadeliğin varlığını belirlemenin tek yolu komşu yıldızlardaki etkilerine bakmaktır. Karadelikten kaynaklanan kütleçekimi çok güçlü olduğu için yakınlardaki yıldızların gazları karadeliğe doğru sarmal biçiminde yol alarak birikim diski adı verilen bir yapı oluşturur ve büyük bir hızla soğurulur. Gazlar birbirine sürtünerek ısınır ve ışır. Birikim diskinin en sıcak kısımları 100 milyon °C sıcaklığa ulaşabilir ve X-ışını kaynağıdır. Karadelikler, çok güçlü bir kütleçekim kuvveti uygulayarak yakınlarından geçen her şeyi kendilerine doğru çeker, hiçbir şeyin kaçmasına izin vermezler.

Işık bile bu çekimden kurtulamadığı için karadelikler ışığı yansıtmaz ve en gelişmiş teleskoplarla bile görülemezler. Bazı astronomlar çok büyük karadeliklerin kütlesinin Güneş’inkinin milyonlarca, hatta belki milyarlarca katı olabileceğini düşünüyor.