Giriş
Üzümün cevizle buluştuğu lezzet: Orcik
Elazığ'ın yöresel lezzetleri arasında yer alan "orcik" (cevizli sucuk), köylülerin günler süren emeğiyle geleneksel yöntemlerle hazırlanıyor.
Köylülerin sert geçen kış aylarında özellikle çay saatlerinde çerez olarak tükettiği "orcik"in yapımı için, ilk olarak bağdan toplanan üzümler havuzda ezilerek suyu çıkarılıyor.
Bir gün bekletilen üzüm suyu belirli süre odun ateşinde kaynatıldıktan sonra, yöreye has özel bir toprakla mayalandırılıyor.
Ardından şıra ve un eklenerek bulamaç kıvamına gelene kadar kaynatılıyor.
Elde edilen bulamaca önceden ipe dizilen cevizler batırıldıktan sonra güneşte kurumaya bırakılan orcik, bu işlemin üç kez tekrarlanmasının ardından tüketime hazır hale geliyor.
Daha çok Harput Mahallesi'ne bağlı köylerde üretilen orcik, Elazığ Valiliği’nin girişimleri sonucu coğrafi işaret belgesiyle tescillenmesinin ardından yoğun talep görüyor.
Serince köyünde yaşayan Hıdır Ulusoy, AA muhabirine yaptığı açıklamada, atalarından öğrendikleri lezzeti aynı yöntemle hazırlamaya devam ettiklerini söyledi.
Orcik yapımında kullanılan cevizin kalitesinin önemine işaret eden Ulusoy, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Sonbaharda cevizleri kabuklarından ayırdıktan sonra ikiye ayırıp ipe diziyoruz. Daha sonra kendi bağımızda yetiştirdiğimiz üzümleri sıkıp suyunu çıkarıyoruz. Üzüm suyunu odun ateşinde kaynatıyoruz. Bulamaç halini aldıktan sonra, ipe dizdiğimiz cevizleri bulamaca batırıyoruz. Ardından bir hafta güneşte bekletiyoruz."
Eskiden sadece kendi tüketimleri için yaptıkları orciği talep üzerine satmaya başladıklarını vurgulayan Ulusoy, "Hem kendi ihtiyacımız hem de gelir elde etmek için üretiyoruz. Orcik kış aylarının vazgeçilmez lezzetidir. Tamamen doğal olarak yapıyoruz. Tüm ana malzemelerini kendi bahçelerimizde yetiştiriyoruz" diye konuştu.
Ulusoy, eylül ve ekim aylarında köyde yoğun şekilde orcik yapıldığını anlattı.
Sadece köylerinde 20 tonu aşkın orcik üretildiğini belirten Ulusoy, İstanbul, Ankara, Bursa, Antalya, Diyarbakır, Erzurum ve Van başta olmak üzere Türkiye'nin birçok yerine gönderdiklerini dile getirdi.Köylerde bağ bozumunun ardından orcik için hummalı bir çalışmanın başladığını aktaran Eyüp Öz ise şunları kaydetti:
"Bu lezzeti ailemiz ile şenlik havasında üretiyoruz. Bunun birçok çeşidi var. Köpüklü, beyaz, kırmızı, siyah, nasıl sipariş verilirse o şekilde yapıyoruz. Kullanılan ceviz aynıdır ama üzüm çeşidi değişiyor. Orciğin lezzeti üzümün üretildiği toprağından gelir. Bu toprak olmazsa bu lezzeti almaz. Yapımı çok zor. Kilosu 50 liradan alıcı buluyor."
Köylülerden 85 yaşındaki Ayşe Ulusoy da annesi ve babasından öğrendiği orcik yapımını şimdi çocukları ve torunlarına öğrettiğini ifade etti.
