Giriş
Vajinit nedir ve neden olur? Vajinitin türleri nelerdir?
Vajinit, vajinada gerçekleşen iltihaplanma olarak tanımlanabilir. Kadınların üçte biri yani önemli bir çoğunluğu hayatının bir döneminde bu hastalığın belirtilerini görebilir. İşte vajinit hakkında merak edilenler...
VAJİNANIN NORMAL DENGESİNİ BOZAN ETMENLER
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Evrim Aksoy, vajinit hakkında detaylı bilgiler verdi:
Kadının vajinasından az miktarda berrak veya bulanık beyaz sıvı akışı normaldir. Bu dokuyu ıslak ve sağlıklı tutar. Vajina bakteriler ve mantarlar gibi çeşitli organizmaları denge halinde barındırır, böylece normal işlev görebilir. Ancak bazı faktörler vajinanın normal dengesini bozabilir. İşte bu faktörler şu şekilde sıralanabilir: - Antibiyotikler - Hormon düzeylerinde değişiklikler - Gebelik - Emzirme - Menopoz - Vajinal duşlar - Spermisitler (Gebelikten korunma amaçlı kullanılan sperm öldürücü maddeler) - Cinsel ilişki - Enfeksiyon Normal dengedeki bir değişiklik mantarların veya bakterilerin artmasına izin verebilir ve vajinite neden olur. Bu vajinanın epitelinin iltihaplı hale gelmesine yol açar. Vajinit kaşıntı, kötü koku veya bol miktarda akıntıya yol açabilir. Herhangi bir anormal akıntı, yanma veya kaşıntı gibi durumda hemen doktora başvurulmalıdır.
VAJİNİT TANISI NASIL KONULUYOR?
Tanı için doktor vajinanızdaki akıntıdan bir örnek alır, mikroskop altında inceler veya kültüre gönderir. Doktorunuz ayrıca başka testler de isteyebilir. Testlerin sonuçlarının doğru olmasını garantilemek için doktor ile görüşülmeden vajinal duş alınmamalı, herhangi bir vajinal ilaç veya spermisit kullanılmamalıdır.
VAJİNİT TEDAVİSİ NASIL YAPILIYOR?
Tedavi vajinitin etkenine göre yapılır. Tedavi ağızdan alınan hap veya vajinaya uygulanan bir krem, tablet, jel ile olabilir. Bazı durumlarda eşinize de tedavi verilebilir. Akıntı veya diğer belirtiler ilaçlarınızı bitirmeden ortadan kalksa bile, doktorunuzun talimatlarına aynen uymanız önemlidir. Belirtiler kaybolsa da enfeksiyon hala mevcut olabilir. Tedaviyi erken bırakmak belirtilerin geri dönmesine neden olabilir. Tedavi tamamlandıktan sonra belirtiler tekrarlarsa doktora tekrar gidilmelidir. Farklı bir tedavi uygulanması gerekebilir.
VAJİNİT TİPLERİ NELERDİR?
1. MANTAR ENFEKSİYONU:
Mantar enfeksiyonu kandidiyaz olarak bilinir. En sık görülen vajinal enfeksiyon tiplerinden biridir. Etken candida denen bir mantar tarafından oluşturulur. Bu normal vajinada az sayıda bulunur. Ancak, bakterilerin ve mantarların vajinadaki dengesi değiştiğinde mantarlar fazlaca çoğalabilirler ve belirtilere yol açabilirler. Bazı antibiyotik tipleri mantar enfeksiyonu riskini artırırlar. Antibiyotikler mantarları kontrol altında tutan normal vajinal bakterileri öldürür; böylece mantarlar aşırı çoğalabilirler. Bir kadın gebe ise veya diyabeti (şeker hastalığı) varsa mantar enfeksiyonu olması olasılığı daha fazladır. Mantarların aşırı çoğalması bağışıklık sisteminin iyi çalışmaması sonucu da olabilir. Örneğin, HIV ile enfekte kadınlarda mantar enfeksiyonları ciddi olabilir. Tedavi ile bile geçmeyebilirler veya sık sık tekrarlayabilirler. Pek çok olguda ise mantar enfeksiyonunun nedeni bilinmez.
Mantar enfeksiyonunun belirtileri nelerdir?
Mantar enfeksiyonunun en sık belirtileri kaşıntı ve vajinanın dışarısındaki vulva diye adlandırılan alanın yanmasıdır. Yanma idrar yaparken veya cinsel ilişki ile daha kötü olabilir. Belli bir süre sonra aşırı kaşıma sonucu vulva kızarıp, şişebilir. Vajinal akıntı genellikle beyaz, topak halindedir ve kokusu yoktur. Mantar enfeksiyonu olan bazı kadınlar akıntıda artma veya değişiklik fark ederler. Bazılarında ise hiç akıntı olmaz.
Mantar enfeksiyonu tedavisi nasıl uygulanır?
Mantar enfeksiyonlarına doğrudan vajinal ilaç ya da ağızdan hap alınması ile tedavi uygulanır. Çoğunluk olguda erkek cinsel partnerlerin tedavisi gerekli değildir. Ancak şu durumlarda mutlaka doktora gidilmelidir: - İlk kez bir vajinal enfeksiyonunuz oluyorsa - Tedaviden sonra belirtileriniz kaybolmazsa - Vajinal akıntınız sarı-yeşil renkte veya kötü kokulu ise - Cinsel yolla bulaşan bir hastalık (CYBH) sahibi olmanız olasılığı varsa Mantar enfeksiyonu bazen başka hastalıklarla da karıştırılabilir. Tıpkı mantarlar gibi kaşıntı ve yanmaya sebep olan çeşitli sağlık problemleri de vardır. Başka bir sebep varsa, kadın mantar enfeksiyonu için ilaç alıyorsa, asıl sebebi bulmak daha zor olabilir. Vajinit olma riskini azaltmak için nelere dikkat! - Kadın hijyen spreyleri veya kokulu deodorant tamponlar kullanmayın. - Kötü bir kokuyu saklamaya, örtmeye çalışmayın. Bu doktorunuzu hemen görmenizi gerektiren enfeksiyonun bir belirtisi olabilir. - Vajinal duş yapmayın, vajinanın içini yıkamayın. Vajinanın kendi kendine temizlenmesine izin vermek daha doğrudur. - Cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanın. - Başka bir çeşit enfeksiyon için antibiyotik alıyorsanız mantar enfeksiyonlarını önleme konusunda doktorunuzla görüşün.
2. BAKTERİYEL VAJİNOZ:
Bakteriyel vajinoza sebep olan bakteriler vajinada doğal olarak bulunurlar. Bakteriyel vajinoz bu bakterilerin aşırı çoğalması ile oluşur.
Bakteriyel vajinoz belirtileri nelerdir?
En önemli belirti kuvvetli balıksı bir kokusu olan artmış akıntıdır. Koku adet döneminiz sırasında veya cinsel ilişkiden sonra daha fazla olabilir. Akıntı genellikle ince, koyu veya mat gridir ancak yeşilimsi renk de alabilir. Kaşıntı sık değildir ancak çok fazla akıntı varsa mevcut olabilir.
Bakteriyel vajinoz nasıl tedavi edilir?
Bakteriyel vajinozu tedavi etmedei farklı antibiyotikler kullanılabilir. Bunlar ağız yoluyla alınabilirler veya tablet, krem, jel şeklinde vajinaya yerleştirilebilirler. Ağız yoluyla alınan bazı antibiyotikler hastalarda bulantı, kusma ve idrar renginde koyulaşma gibi yan etkilere neden olabilir. Burada cinsel partnerin tedavi edilmesine gerek yoktur. Ancak, kadında tekrarlayan enfeksiyonlar varsa partnerin tedavisi yararlı olabilir. Bakteriyel vajinoz sıklıkla tekrarlar. Uzun-dönem veya tekrarlayan tedaviler gerektirebilir. Vakaların çoğunluğunda erken tedavi olumlu sonuçlar alınmasını sağlar. Eğer sık tekrarlıyorsa başka enfeksiyonlar için testler yapılmalıdır.
3. TRİKOMONİYAZİS:
Trikomoniyazis mikroskopik parazit olan trikomonas vajinalis tarafından oluşturulan bir durumdur. Cinsel ilişki yoluyla yayılır. Trikomoniyazisi olan kadınlarda diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkların görülme olasılığı da artar.
Trikomoniyazis belirtileri nelerdir?
Sarı-gri veya yeşil bir vajinal akıntıyı içerir. Akıntının balıksı bir kokusu olabilir. Vulvada yanma, tahriş, kızarıklık ve şişme olabilir. Bazen idrar yaparken acı olabilir.
Trikomoniyazis nasıl tedavi edilir?
Trikomoniyazis genellikle ağızdan alınan tek doz metronidazol ile tedavi edilir. Bu ilacı aldıktan sonra 24 saat boyunca alkol alınmamalıdır. Çünkü bulantı ve kusmaya sebep olabilir. Enfeksiyonun tekrarlamasını önlemek için cinsel partnerler tedavi edilmelidir.
4. ATROFİK VAJİNİT:
Bu durum bir enfeksiyon tarafından oluşturulmaz, ancak akıntı ve vajinal tahriş yapabilir. Emzirme sırasında veya menopozdan sonra olduğu gibi kadın hormon düzeyleri düştüğü herhangi bir zamanda da hastalık gelişebilir. Belirtiler kuruluk ve yanmayı içerir. Atrofik vajinit vajinal krem, halka veya tablet olarak uygulanabilen östrojen ile tedavi edilir. Suda-çözünür bir kayganlaştırıcı da ayrıca cinsel ilişki sırasında faydalı olabilir. Sonuç olarak; herhangi bir anormal akıntı veya yanma ya da kaşıntı gibi vajinit belirtileri görür görmez doktorunuza başvurunuz. Vajinit rahatsızlık yaratmasına karşın, etken bulunduktan sonra hemen her zaman tedavi edilebilir.