Giriş
Yağ ve şekeri azaltmak beyin sağlığını iyi yönde etkiliyor
Şeker ve yağ ağırlıklı beslenmenin zihin sağlığı ile doğrudan bağlantısı olduğu ortaya çıktı. İsveçli bilim insanları güçlü ve uzun ömürlü beyin fonksiyonları için kırmızı et, doymuş yağ ve şekerli gıda tüketiminin azaltılması gerektiğini açıkladı.
Bilim insanları sağlıklı beslenmenin vücut sağlığı kadar beyin sağlığına da iyi geldiğini açıkladı. Farklı yeme alışkanlıkları üzerine yapılan çalışmalarda, iyi yemek ile stres, ruh sağlığı ve beyin fonksiyonu arasında 'doğrudan bir ilişki' olduğu ortaya çıktı.
İsveç'teki Göteborg Üniversitesi liderliğindeki Avrupa'nın dört bir yanından gelen uzman ekibi, bu ilişkinin bazı bölgelerde sıkı bir şekilde kurulduğunu, diğerlerinde ise belirsiz olduğunu söyledi.
Örneğin ketojenik diyet epilepsili çocuklara yardımcı olabilirken, B12 vitamini eksikliği zayıf hafızaya veya bitkinliğe neden olabilir.
Şeker, kırmızı et ve doymuş yağa dayanan Akdeniz diyeti kaygı ve depresyona karşı koruma sağlayabilir.
Profesör Suzanne Dickson, 'Kötü bir diyet ile anksiyete ve depresyon da dahil olmak üzere duygu durum bozukluklarının kötüleşmesi arasında artan bir bağlantı olduğuna dair kanıtlar bulduk. Bununla birlikte, bazı gıdaların sağlık üzerindeki etkilerine dair birçok yaygın inanç sağlam kanıtlarla desteklenmemektedir' dedi.
Araştırmacılar, daha fazla şeker yemenin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun (DEHB) kötüleştirebileceği gibi iddiaların uzun vadeli çalışmalarla desteklenmediğini söylediler.
Ayrıca, D vitamini takviyelerinin otizm veya hafıza gücü üzerindeki etkileri hakkında 'çeşitli' sonuçlar elde edilmiştir.
Almanya'daki Groningen Üniversitesi Tıp Merkezi ve İrlanda'daki Radboud Üniversitesi, İrlanda'daki Cork Üniversitesi ve İngiltere'deki Birmingham Üniversitesi'nden bilim adamlarını kapsayan çalışma, düzinelerce çalışmadan elde edilen bulguları dikkate aldı.
Meyve, sebze ve vitamin takviyeleri saldırganlığı azaltırken, yağ ve şekerin DEHB'yi kötüleştirebileceğini buldu. Ancak bu bağlantıların kanıtlarının zayıf olduğu belirtildi.
Araştırmacılar, Akdeniz diyeti yapan kişilerde depresyon ve kaygıyı azaltabileceğini buldular. Ancak, zeytinyağı bol diyetlerde bulunan besin takviyelerinin başka bir çalışmada semptomları azaltmadığını da söyledi.
Farklı çalışmalarda karşıt şeyler bulmasına rağmen, araştırmacılar insanların ne yediklerinin zihinsel sağlıklarını etkileyebileceğini açıkça belirtti.
'Düşük kaliteli bir diyetin olumsuz sonuçlarının zihinsel sağlığı ve bilişsel işlevi bozabilir, bu da yaşla birlikte daha da kötüleşebilir. İlginçtir ki, beslenme ve özellikle yetersiz beslenme ve obezite, ruh hali düzenleme ve stres hassasiyeti ile yakından iç içe olup diyet, metabolizma ve zihinsel refah arasında güçlü bir bağlantı olduğunu göstermektedir.'
Dengeli diyet nasıl olmalıdır?
Peki dengeli bir yeme alışkanlığı nasıl olmalı? İnsanlar diyet yaparken hangi besinleri tüketmeye özen göstermeli? İşte cevabı:
- Her gün en az 5 porsiyon çeşitli meyve ve sebze yiyin. Tüm taze, dondurulmuş, kurutulmuş ve konserve meyve ve sebzeler sayılır.
- Yemekler patates, ekmek, pirinç, makarna veya diğer nişastalı karbonhidratlara, ideal olarak kepekli olmalıdır.
- Günde 30 gram lif tüketilmeli. Bu, şu besinlerin tümünü yemekle aynı şeydir: 5 porsiyon meyve ve sebze, 2 tam buğday gevreği bisküvi, 2 kalın dilim kepekli ekmek ve derisi ile birlikte büyük fırında patates.
- Daha düşük yağ ve daha düşük şeker seçeneklerini belirleyen bazı süt veya süt alternatifleri (soya içecekleri gibi) tüketin.
- Biraz fasulye, bakliyat, balık, yumurta, et ve diğer proteinleri yiyin. (Her hafta biri yağlı olması gereken 2 porsiyon balık dahil.)
- Doymamış yağları seçin ve az miktarda tüketin.
- Günde 6-8 bardak su için.
- Yetişkin kadınlar için 6g'dan az tuz ve 20g doymuş yağ, erkekler için ise 30 g'dan az olmalıdır.
'Daha fazla çalışmaya ihtiyaç var'
Ekip, gıdalardan uygun besinlerin alınmamasının, beynin sağlıklı büyümesi için bazı kimyasalların bulunmayabileceği veya sağlıksız yiyecekler yemenin insanların ruh halini değiştiren hormonları serbest bırakabileceği anlamına gelebileceğini ileri sürdü.
Profesör Dickson sözlerine şunları ekledi:
"Sağlıklı yetişkinlerde zihinsel sağlık üzerindeki diyet etkileri oldukça küçüktür ve bu etkilerin tespit edilmesini zorlaştırır. Diyet takviyesinin sadece zayıf bir diyet nedeniyle eksiklikler olması durumunda işe yarayabilir."
"Genetiği de düşünmeliyiz. Metabolizmadaki ince farklılıklar, bazı insanların diyetteki değişikliklere diğerlerinin daha iyi tepki verdiği anlamına gelebilir. Birisine plasebo etkisi nedeniyle bir iyileşme olup olmadığını görmek için kukla bir hap verebiliriz, ancak insanlara kukla yiyecekler veremezsiniz."
"Bu araştırmadaki mesaj, diyetin ruh sağlığı üzerindeki etkilerinin gerçek olduğu, ancak geçici kanıtlar temelinde sonuçlara atlamaya dikkat etmemiz gerektiğidir. Günlük diyetlerin uzun vadeli etkileri hakkında daha fazla çalışmaya ihtiyacımız var. "