Kentsel Dönüşüm Hukuku - II

Bir önceki yazımızda “Sen de mi Brutus” diyerek, hain Brutus’un macerasını konu edinmiştik. Peki şimdi bu Brutus’lara karşı nasıl önlemler alınabilir acaba? Bu soruyu dikkate alarak yazımıza devam edelim.

Kentsel dönüşüm mevzuatında enteresan bir kavram mevcut: “Yapı maliki”. Ah o yapı maliki kavramı yok mu… Kim icat ettiyse… (İcat, pozitif ilimlerde “ilk kez yeni bir şey yaratmak” anlamında kullanılan bir kavram olduğu halde, kanun koyucunun bazen hukuku da matematik denklemleri içerisinde ele alıp yarattığı kavramlar için de pekâlâ “icat” kelimesini kullanmamız sanırız yadsınmaz.)

Bu kavramı biraz inceleyelim şimdi:

Yapı Maliki - Kat Maliki Ayırımı

Kat mülkiyetine geçilmiş yapıların tabi olduğu 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nda yapı maliki ifadesine yer verilmemiştir. Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre başlı başına kullanmaya elverişli bağımsız bölümlerin (halk arasındaki tabiriyle dairelerin) malikleri bağımsız bölüm maliki (kat maliki) olup yapı maliki değildir. Yapı maliki kavramı, olsa olsa bütün kat maliklerinin tamamını ifade eden ortak bir çatı kavram olsa gerektir. O halde kat maliklerinin (Brutusların) tek başına riskli yapı tespiti isteyememesi gerekir.

Peki, kat mülkiyetine tabi yapılarda riskli yapı tespitini kim isteyebilir? Bu sorunun cevabı için Kat Mülkiyeti Kanunu düzenlemelerini bilmek gerekmektedir. Kat mülkiyetine tabi binanın tamamı üzerinde herhangi bir tasarrufta bulunabilmek için Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 45’inci maddesine göre kat maliklerinin oy birliği gerekir. Bunun için yine aynı Kanun’a göre toplantı yapılmalı ve Kanun’a uygun karar alınmalıdır. Aksi halde bina üzerinde riskli yapı tespiti hukuka aykırı olur. Buna rağmen tespit yapılmışsa ne olur? Elbette bu sorunun cevabını, sizleri biraz daha meraklandırmak bir sonraki yazımızda vereceğiz.

Yıkımı Engellemek İçin Bir Formül: Binanın Güçlendirilmesi Talebi

Kaldığımız yerden devam etmek gerekirse; riskli yapı teşkil eden binanın yıkılması yerine güçlendirilmesinin talep edilmesi de mümkündür. Nitekim Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 19’uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre ana yapının (binanın) güçlendirilmesi gerektiğinin mahkemece tespit edilmesi halinde kat maliklerinin rızası alınmaksızın binanın güçlendirilmesi yoluna başvurulması da mümkündür. Böylelikle gerek olmadığı halde tek bir kat malikinin talebi üzerine riskli yapı tespiti talebine karşılık Kat Mülkiyeti Kanunu uyarınca binanın güçlendirilmesi yoluna başvurulabilir. Kentsel dönüşüm mevzuatı da bu imkâna izin vermiştir.

*** Bir sonraki yazı: Kentsel Dönüşüm Hukuku – 3 (Riskli Yapı Tespitine Dair Karar ve Hukuki Süreçleri )