Giriş
Amerikan dergi ve gazetelerinde son dönemin en trendy sağlık olayı glutensiz ürünlerle beslenerek yapılan diyet... Nedeni bilinmiyor ama son yılların en önemli sağlık sorunlarından biri giderek daha çok kişinin gluten alerjisinden mustarip olması. Hollywood ise ilginç bir yer. Bazılarının sindiremediği bir tür protein olan glutene alerjisi olsun veya olmasın son dönemde pek çok ünlü bu diyetle süratle kilo verdi. Gwyneth Paltrow, Victoria Beckham ve Rachel Weisz glutensiz diyete tapanlardan sadece bazıları. Gwyneth Paltrow bu diyetle nasıl mucizevi bir şekilde kilo verdiğini ve geri de almadığını internet sitesinde yazınca kıyamet koptu. Şimdi ünlü ünsüz herkes ‘glutensiz mucize’den yararlanmak istiyor!
Gluten buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir protein olan gluten kızarmış tavuktan pizzaya ve hatta biraya kadar pek çok gıda maddesinde var. Bu maddeye alerjik olan bünyelerde ise çölyak olarak adlandırılan bir sindirim hastalığı ortaya çıkıyor. Piyasada 2003 yılında sadece 100 olan glutensiz gıda sayısı 2008’de 800’e çıkmış durumda. Son rüzgara bakılırsa gelecek seneye kalmaz market raflarında bu ürünlerden çok daha fazla görürüz. En azından çölyak hastaları bayram edecek!
Glutensiz yemek kilo verdiriyor!
Hollywood yıldızları tecrübelerine dayanarak glutensiz beslenmenin süratle kilo verdirdiğini iddia ediyorlar. Gwyneth Paltrow bunların başında geliyor. Glutensiz diyetle verdiği kilolarla övünürken bir yandan da internet sitesine glutensiz gıdalarla yapılan yemek tarifleri koymaya devam ediyor. Tabii herkes de onun bu tariflerini uygulamaya...
Peki uzmanlar glutensiz diyet için ne düşünüyor? Onların görüşü çölyak hastalığı olmayanlar için böyle bir diyeti uygulamak doğru değil. Her ne kadar öncüleri glutensiz diyetin eneji arttırıcı, su tutulmasını azaltıcı ve kilo vermeyi kolaylaştırıcı bir beslenme türü olduğunu iddia etse de, sağlık uzmanları ihtiyacı olmayanların uygulması halinde bu tür bir diyetin uzun vadede yarardan çok zarar getireceğini söylüyor.
Çölyak hastalığı vücudun bağışıklık mekanizmasının gerektiği gibi çalışmamasından kaynaklanan bir sindirim hastalığı. Çölyak hastalığı uzun vadede ince bağırsak kanseri, lenfoma, kısırlık, düşük ve osteoporoza neden olabiliyor. Bu hastalık, herhangi bir tedavisi olmamakla birlikte, glutensiz beslenme ile kontrol altında tutulabiliyor.
Hastalığın semptomları ishal, kabızlık, şişkinlik, ağızda yaralar, cilt problemleri, eklem ağrıları ve depresyon olabiliyor.
Ya çölyak hastası olmayanlar?
Gluten özellikle buğday türü tahıllarda bulunuyor. Buğday unu vitamin ve demir zengini bir besin. Glutenin kesilmesi özellikle B, D vitaminleri, demir ve lif eksikliğine neden olabiliyor. Buğdayın olmadığı bir beslenme türünde enerji düzeyi mutlaka düşecek ve yeterince karbonhidrat alınmadığı için kan şekerinin de düşmesine bağlı baş ağrılarının başlaması mümkün olacaktır. Ayrıca, diyetisyen Tanya Thomas “Buğdayın olmadığı bir beslenme türünde, pirinç, mısır unu ve karabuğdaya ağırlık vermek zorunda kalınacaktır ki; bu besinler fazlasıyla kilo aldırıcıdır” diyor. Glutensiz gıdaların şeker, yağ ve tuz zengini olduğunu da hatırlatıyor.
Bu durumda kilo vermek ve bunu korumak nasıl mümkün olabiliyor? Çünkü gluteni kesince karbonhidratlı gıda tüketimleri ciddi şekilde azaldığı için başlangıçta kilo kaybı görülmesi çok normal. “Fakat uzun vadede glutenin yerini alan pirinç, mısır unu ve kara buğday nedeniyle kaybedilen kilo fazlasıyla geri geliyor” diyor uzmanlar. Hatta uzun süre glutensiz diyet yapanların zaman içinde 15 ila 20 kilo arasında aldığı da saptanan gerçeklerden. Lif zengini besinlerin kolesterol ve kalp sağlığı üzerindeki etkisi tartışılmaz. Gluteni kesmek, büyük ölçüde lifi de kesmek demek, bu da kalp sağlığı açısından glutensiz bir beslenme programının getirdiği riski ortaya koyuyor. Risklerden bir diğeri ise bu diyetle yeterince B vitamini alamayarak uzun vadede saçlarınızın dökülebileceği gerçeği.
Yapılan araştırmalar 20 milyon kişinin çölyak hastalığında görülenlerin benzeri şikayetleri olduğunu, fakat bu şikayetlerin tıbbi teşhis görebilecek bir hastalıktan kaynaklanmadığını gösteriyor. Oysa öte yandan Hollywood ünlülerinin önderliğinde internette okuduklarından etkilenerek, şu sıralar burada pek moda olan ve eczanelerde satılan teşhis kitlerini kullanıp kendi kendine çölyak teşhisi koyan kişi sayısı giderek artıyor. Biraz şişkinliği olanın teşhisi hazır: Kesin glutene alerjim var!
Siz siz olun bu rüzgardan etkilenmeyin ve uzmanları dinleyin: Gerçekten glutene alerjisi olmayanlar için böyle bir beslenme şekli sadece zaman kaybı değil aynı zamanda para kaybı. Glutensiz hazırlanmış yiyecekler standart gıdaların en az iki katı daha pahalı. En iyisi kilo vermede mucize reçetelere itibar etmemek ve dengeli, az beslenme yolunya kilo kontrolü yapmaya çalışmak..
