Giriş
İzmir’i 30 Ekim’de sarsan deprem sonrası ‘artçılar uzun süre devam edecek’ demişti uzmanlar. Samos Adası ve Kuşadası Körfezi’nde tam da dendiği gibi o günden bugüne binlerce büyük küçük deprem meydana geliyor. Depremler; Kuşadası Körfezi, Güzelçamlı ve Özdere’ye doğru kayma gösteriyor. Bunu haritalarda görmek mümkün. Yaşadığımız ev tam bu üçgenin ortasında Özdere’de olunca tedirginliği de fazlasıyla yaşıyoruz. Pandeminin zirve yapması ve İzmir depremi sonrası bölgedeki nüfus artınca, etraftan aynı tedirginliği sıkça duymaya başladım. Zira tedirgin olunmayacak gibi değil. Yaşadıklarımızı size aktarmaya çalışayım.
ÖNCE SES, SONRA ÇATIRDAMA
Önce korkunç bir ses duyuluyor. Bomba, gök gürültüsüne benzer... Sonra bir çatırdama ve sarsıntı. Bu sarsıntı yıllardır alışık olduğumuz depremler gibi git-gel şeklinde olmuyor. Büyük bir titreşim! Elbette günde en az 10 defa bu sarsıntı ve sesi hissetmek hepimizde gerginliğe, korkuya neden oluyor. Deprem kuşağındayız, çocukluğumuzdan bu yana o kadar çok deprem yaşadık ki! Ama bu olanlar başka...
Belki de yüzeye çok yakın oldukları için. Bilemiyoruz. Ama bildiğim bir şey var ki; Menderes ve Özdere civarında yaşayanlar çok tedirgin. Çoğu zaman belediyelerin yaptığı gibi uzmanları davet ederek Menderes Belediyesi de belki bölge halkını bilgilendirip bilinçlendirecek bir çalışma yapabilir. Pandemi koşullarına uygun, dijital bir organizasyon da olabilir...
KIYI KESİM 15 SANTİM ÇÖKTÜ
Tam da bu hafta konuyla ilgili Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, dikkat çeken bir açıklama yaptı. İzmir’deki 6.6 büyüklüğündeki deprem sonrası Sisam Adası’nın 15 santimetre yükseldiğini, Gümüldür ve Menderes başta olmak üzere bölgedeki kıyı kesiminin 15 santimetre çöktüğünü söyledi.
Prof. Dr. Hasan Sözbilir, yapılan incelemeler sonucu deprem sonrası zeminin yapısında da değişim gerçekleştiğini belirterek şunları aktardı: “Her büyük depremden, özellikle büyüklüğü 7.0’ye varan depremlerden sonra yer kabuğunun yüzeyinde farklı değişimler olur. Yanal yönde bir hareket olmuşsa, mesela 1999 depreminden sonra 4.5 metre bir atım oluştu.
Fayın üzerindeki 2 blok, 1’i 4.5 metre öne, diğeri geriye gidiyor. Normal faylarda; 30 Ekim’deki depremde düşey yönde bir hareket gerçekleşti. Yaklaşık 10 kilometre derinlikteki depremde 1.5 metre yer değiştirme oldu. Yüzeye ise 15 santimetre yansıdı. Sisam Adası 15 santimetre yükseldi, bizim kıyılarımız, Gümüldür ve Menderes tarafları bölge olarak 15 santimetre çökmüş oldu. Bizim yüksekliğimiz değişmiş oldu. Bu durum jeodezik yöntemlerle belirlendi.
ARTÇILAR SÜRÜYOR
Bölgede 4 binin üzerinde artçı deprem oldu. Artçı deprem hareketliliği sürüyor. Belli yerlerde depremlerde kümelenmeler olduğunu görüyoruz. Artçılar bir yıl sürebilir. Bu durum, ana faya komşu diğer fayların da tetiklendiğini gösteriyor. Denizin içindeki fayların tetiklendiğini görüyoruz. Karadaki faylarımız henüz bu depremden tetiklenme anlamında etkilenmedi.” Peki içimiz rahat mı etmeli? Yoksa başka önlemler mi almalıyız?
Bu çökmenin başka sonuçları olabilir mi? Binlerce sarsıntı ve bu çökme, bölgedeki yapılara yorgunluk, zarar veriyor mu? Ne yapmamız gerekiyor? Aklımızda onlarca soru işareti var. Eminim benim gibi bölgede yaşayan pek çok insanın da... Menderes Belediyesi’nin uzmanlarla yapacağı bilgilendirme, toplantı, panel herkese iyi gelecektir diye düşünüyorum.
