Giriş
Deprem, sel, dolu, fırtına, hortum... Çok hırpalandı güzel İzmir... Kimi “Nazar değdi” dedi. Kimi insafsızca “Hak ettiler” diye hepimizi üzdü... Ne nazar, ne başka bir şey! İzmir’e üst üste geldiği için dikkatleri çekti. Ama aslında doğa, uzun zamandır sinyal veriyor. Ne sadece İzmir, ne ülkemiz; aslında dünyada alarm çanları uzun zamandır çalıyor. İklim değişikliği ile sel, kuraklık ve benzeri aşırı hava olaylarının sayısı ve sıklığının artması arasında ilişkiyi gösteren birçok bilimsel araştırma bulunuyor. IPCC, WMO, NASA ve birçok bilimsel kuruluş, iklim değişikliği yüzünden küresel ortalama sıcaklıkların artacağını ve bunun da kuraklık riskini, düzensiz ve aşırı yağış sıklığı ve miktarını ve fırtına gibi aşırı hava olaylarının sıklık ve şiddetini yükseltebileceğini ortaya koyuyor. Son yıllarda sayıları hızla artan atıf çalışmaları sayesinde insan kaynaklı iklim değişikliği ve aşırı hava olayları arasındaki bağlantılara dair ispatlar ve olaylar baz alınarak elde edilen kanıtlar da giderek çoğalıyor.
GİDEREK ŞİDDETLENİYOR
Çalışmalar Türkiye’de afetlerin, başta fırtına, sel ve don olmak üzere giderek arttığını ve aynı zamanda giderek şiddetlendiğini de ortaya koyuyor. Diğer bir yandan ise uzun vadeli veriler, Türkiye’nin genel ikliminde sıcaklık artışları yaşandığını, yağışların ve nemin düştüğünü, buharlaşmanın ise arttığını gösteriyor. Bütün bu gözlemler Türkiye’de beklenen iklim değişikliği etkileri ile de bire bir uyumlu görünüyor.
SON 10 YILIN RAPORU
Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu tarafından yayınlanan Dünya Afet Raporu’ndaki dünya genelinde meydana gelen son 20 yıllık afet verilerine göre iklim değişikliğinin bir sonucu olarak hidro meteorolojik ve klimatolojik doğa kaynaklı afetlerin sayısında ve şiddetinde önemli artışlar olduğu görülüyor.
Son 10 yılda, doğal tehlikelerin tetiklediği tüm afetlerin yüzde 83’ünün sel, fırtına ve sıcak hava dalgaları gibi hava ve iklim bağlantılı şiddetli olaylardan kaynaklandığı tespit edildi. Son 10 yılda 2 bin 355 iklim kaynaklı aşırı hava felaketi yaşandı. Hava ve iklim bağlantılı afetlerden de 410 binden fazla insan hayatını kaybetti.
SALGINDAN BÜYÜK TEHLİKE
Uzmanlar eğer önlem alınmaz ve ortak bir eylem planı hazırlanmazsa salgınlardan daha büyük tehlikelerin bizi beklediği konusunda uyarıda bulunuyor. Her defasında “ah” “vah” diyeceğimize bir an önce ülkeler harekete geçmeli.
