Bir bardak çay eşliğinde etkili iletişim

Bu ayların en çok akşamlarını seviyorum. İncecik cam bardakla içilen çay eşliğinde; daha çok ürettiğimiz, daha çok sohbet ettiğimiz ve diz dize oturmalarla uzayıp giden uzun akşamlarını..

İncecik bardakla çay içmek iyi güzel de, o bardakları aldığımızda üstündeki o etiketlerden kurtulmak bir dert. Suda bekletmeden çıkarmaya çalışsak üzerinde izi kalıyor, suda bekletsek bu kez de çıkarmak uzun zaman alıyor.

Geçtiğimiz akşam, etiketinden kurtarmayı başardığım bir bardak çayın eşliğinde bir eğitime hazırlanıyordum. Çok bildiğimiz, Etkili İletişim Teknikleri eğitimi. Böyle bir eğitimde, etkili bir iletişimde nelere dikkat etmemiz gerektiğine değinmek yetmiyor tabii. Nelerden kaçınmamız gerektiğini de bilmek gerekiyor.

Peki etkili bir iletişim kurmak ve iletişim kazalarına yol açmamak için nelerden kaçınalım?

• Varsaymak: Karşımızdakinin duruşuna, konuşmasına, mimiklerine bakıp aslında ifade edilmeyen şeyleri kendi algımızla değerlendirmek ve öyleymiş gibi varsaymak. Örneğin, o gün eşinizin yüzünün gülmemesini, sizinle yeterince konuşmamasını görerek, artık sizi eskisi kadar sevmediğini varsaymak. Bu varsayım, kuşkusuz devamında bir iletişim kazasını beraberinde getirir.
• Empatiyi Yitirmek: Birisi bize başından geçen bir konuyu anlattığında, o kişinin durumuna ve konusuna odaklanmak yerine, yaşadığımız benzer bir hikayemizden bahsetmek. “Benim de geçenlerde şöyle olmuştu”, “O da bir şey mi?” ile başlayan ve karşımızdakinin konusunu/duygusunu göz ardı eden ifadeler.
• Akıl Vermek: İletişim nezaketi; kişi eğer size fikrinizi soruyorsa sadece o durumda fikir paylaşmayı gerektirir. Ancak bizden fikir istemeyen birisine, fikrimizi iletmek istiyorsak mutlaka izin almalıyız. Çünkü karşımızdaki talep etmeden ona fikir vermek, karşımızdakinin hem duygusuna hem de düşüncesine karşı bir nezaketsizliktir. Bu izinsiz fikirlerde, karşımızdakinin düşünemediği/düşünemeyeceği alt mesajı gizlidir.
• Etiket Yapıştırmak: “Sorumsuz çalışan”, “İlgisiz adam”, “Umursamaz eş”, “Rüküş kadın” gibi kişilere takılan etiketler, o iletişimde kazalar olmasına yol açan bir başka konu. Bundan kurtulmanın en etkili yöntemi ise, durumu sıfatlardan bağımsız, objektif bir şekilde tanımlamak. Yani çalışanınız işe geç kalıyorsa, bunun karşılığı “sorumsuz” etiketi değil, “haftanın 3 günü işe geç geliyor” gibi objektif bir tanımıdır. Çünkü etiketler; gerçeği gölgeler ve ilişkiye zarar verir. Tam da o incecik bardaklara yapıştırılan etiketler gibi. Bir kez yapıştı mı çıkarması ya çok uzun sürer ya da hızlı çıkar ama izi kalır.