Giriş
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, mevcut mobil internet hızını 10 kat artıracak olan 5G ile ilgili ihalenin ağustosta yapılacağını ve ilk sinyalin 2026’da alınacağını söyledi. Operatörler ihale bedelinin makul ve yatırımı desteklemesi gerektiğini sıkça dile getiriyordu. Uraloğlu, “Benim beklentim elbette daha çok yatırımdır, çok net. Yani kamuya daha fazla para alma yerine daha iyi bir altyapı, iletişim altyapısı, 5G imkanı sunmaktır” dedi.
Türkiye’nin 5G ihale süreciyle ilgili geri sayım başladı. 5G, mevcut internet bağlantısında 10 katlık bir artış sağlayacak. Bir başka deyişle 3 şeritli dijital yol 10 şeride çıkmış olacak. Aynı anda oluşan yüksek internet hızı talebi de böylece karşılanabilecek. İki baz istasyonu arasındaki sinyalleşme çok daha hızlı gerçekleşecek. Vatandaşın, işletmelerin, operatörlerin, kamunun kısaca ülke ekonomisinin verimi artacak. Kaynaklar daha verimli kullanılacağı için kazanan 86 milyon olacak.
ORTAK TALEP BU YÖNDEYDİ
5G ihalesine hazırlanırken operatörler arasında rekabet de gün geçtikçe artıyor. 5G ihalesi öncesinde görüştüğümüz sektör temsilcilerinin dikkat çektiği iki önemli konu bulunuyor: 1-Frekans bedeli, 2- Fiber altyapı imtiyaz hakkı. Yetkililer 5G kullanılan yaklaşık 140 ülkedeki uygulamalara dikkat çekiyorlar. Kimi Çin, kimi Finlandiya örneğini veriyor kimi de İtalya... Ama herkesin ortak görüşü, frekans bedelinin 4.5G’dekinden daha düşük tutularak yatırımlara maliyet alanı açılması gerektiği yönünde.
TEK TEK MASAYA YATIRILDI
Karayolları Ortaköy Sosyal Tesisleri’nde cuma günü bir araya geldiğimiz Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye’nin dijital dönüşümünde kritik adımlardan biri olan 5G süreciyle ilgili önemli açıklamalarda bulundu. 5G ile ilgili operatörlerle tek tek ve birlik yoluyla topluca görüştüklerini belirten Uraloğlu, “Yine bu konuda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızla yine Hazine Maliye Bakanlığımızla, Cumhurbaşkanı yardımcımızın koordinasyonunda çoklu toplantılar da yaptık” dedi.
HAZİNE’YE DE MAKUL KATKI
Ağustos ayı içinde ihaleyi yapmayı düşündüklerini belirten Uraloğlu, yatırımla ilgili de şunları söyledi: “5G’ye geçme sürecinde ülkenin ne kazanacağı ne kadar bir ithalat yapma zorunluluğu olacağı ve yerliliği ne kadar teşvik etmemiz gerektiği noktasında birçok görüşme yaptık. Tabi benim beklentim elbette daha çok yatırımdır, çok net. Yani kamuya daha fazla para alma yerine daha iyi bir altyapı, iletişim altyapısı, 5G imkanı sunmaktır. Elbette Hazinemize de makul olanlarda yatırımı engellemeyecek oranlarda da bir katkı beklememiz doğal olanıdır diye düşünüyorum.”
İLK SİNYAL 2026’DA
5G ihalesinden sonra ilk sinyalin 2026 yılı içince alınacağını belirten Bakan Uraloğlu, “Buradaki ilk etapta bütün ülkenin kapsanmasından ziyade belki, yoğun illerin kapsanması şeklinde süreci peyder pey bir program dahilinde yürütürüz diye düşünüyorum. Ki 4.5G’de de böyle olmuştu” dedi.
BÜTÇENIN BU GELİRE İHTİYACI YOK
Bayramdaki radar cezaları nedeniyle şikayetler artmıştı. Hız levhalarıyla ilgili çalışmanın başladığını ve iki bakan yardımcısı başkanlığında bir komisyon kurulduğunu belirten Bakan Uraloğlu şunları söyledi: “İçişleri Bakanımız paylaşmıştı, seyahat eden araçların binde 5’i bir araca hız denetimi yapıldı ve ceza uygulaması yapıldı ama algı onun çok üzerinde oldu. Burada çok net refleks şudur: Vatandaşlarımızın trafikte can kaybını azaltmak. Bütün hesap budur. Onun haricinde ‘trafik cezası kesildi de bütçeye şu kadar kaynak sağlandı’ vesaire... Türkiye’nin bütçesi oraları çok fazla geçti. Öyle bir kaynağa ihtiyacı yok ülkemizin.”
YERLEŞİM YOĞUNLUĞUNA GÖRE
Komisyonun seyir hızını düşüren tabelaları incelemek üzere çalışmaya başladığını anlatan Uraloğlu, hızlıca konuşulan konuların inceleneceğini ve düzenleneceğini bildirdi. Uraloğlu, “Bir yaya geçidi koymuşsanız hızı 50 km’ye düşürmek zorundasınız. 70’le geçiremezsiniz oradan. O zaman dedik ki biz bu yaya geçişlerini birazcık daha birleştirelim veya yaya geçidini alttan ve üsten yapalım. İlk etapta da bu levhalarda gelişen ve değişen imar durumuna, yerleşim şartlarına göre bir düzenleme yapacağız. Levhaları il-ilçe sınırlarını yani yerleşim yeri sınırına koymak yerine yerleşimin yoğunlaştığı yere koymayı tartışıyoruz. Hızlıca vaziyet alıp bunu düzeltmiş olacağız” diye konuştu.
‘YAP-İŞLET-DEVRET’TE 32 MİLYAR DOLARLIK MALİYET AVANTAJI
Kamu özel işbirliğiyle hayata geçirilen projelerle ilgili de bilgi veren Bakan Uraloğlu şunları söyledi: “Bakanlık olarak irili ufaklı yetmiş civarında yap-işlet-devret projesi hayata geçirdik. 7 tane otoyol, havalimanları var. Otoyollar üzerinde bulunan otoyol hizmet tesisleri de yap işlet devret tesisleridir. Galataport’u ve Tersane İstanbul’u da ilave edebiliriz. Kamu özel iş birliğiyle o günkü şartlarda toplamda 51 milyar dolarlık bir yatırım yapmışız. Bugün yapalım desek maliyet 83 milyar dolar (fark 32 milyar dolar).”
KGM DE İŞLETEBİLİR
Projelerle örnek veren Uraloğlu şöyle devam etti: “1915 Çanakkale Köprüsü ve 101 kilometre bağlantı yolu... 2 milyar 534 milyon Euro’luk bir yapım bedeli var oranın, finansman hariç. Bugün 4 milyar Euro’nun üzerinde. Onun için yapılan kârdır. Bugün İstanbul Havalimanı’nı tartışmıyoruz. Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nü tartışmıyoruz. Avrasya Tüneli’ni, Marmaray’ı tartışmıyoruz. Bu projeler, işletme süresi bitince 2028 itibarıyla kamuya geçecek. İstanbul-İzmir Otoyolu’nu 2035’te, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nü 2028’de, Çanakkale Köprüsü ve otoyollarını 2034’te... Bunları istersek ücretsiz yapabiliriz. KGM makul ücretle işletebilir ya da yeniden ihale ederiz.”
