Giriş
Elektrik ve doğalgazda yüzde 10'luk indirim 1 Ocak itibarıyla devreye girecek. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, "Petrol 50 dolar civarında seyrederse 6-7 ay sonra bir indirim daha yapabiliriz" dedi. Düşük petrol fiyatlarının sadece hanelerin değil ülkenin de enerji maliyetini azaltacağını söyleyen Bakan Dönmez, “Petrol ve doğalgazda 44 milyar dolar olan yıllık fatura, 2019’da 40 milyar doların altına iner” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan geçtiğimiz hafta, "Yılbaşından itibaren elektrik fiyatlarında, konutlarda yüzde 10 indirim yapıyoruz. Aynı şekilde konutlarda, küçük orta ölçekli işletmeler ile ticarethanelerde kullanılan doğalgazın fiyatında da yüzde 10'luk bir indirime gidiyoruz" diyerek faturaları ucuzlatacak müjdeyi vermişti.
YÜZDE 40'LIK DÜŞÜŞ
Benzin, motorin, doğalgaz hatta elektrikte tarifeyi petrolün uluslararası piyasadaki fiyatı tayin ediyor. Ekimde 85 dolar olan brent petrolün varil fiyatı bugünlerde 50 dolar seviyelerine indi yani yüzde 40 düşüş var. Bu düşüş, hemen pompa fiyatlarına yansıdı. Peki benzer indirimler doğalgaz ve elektrikte devam edecek mi? Merak edilenleri Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’le konuştuk.
6 AY SONRA YANSIR
Cuma günü Türkiye Elektrik İletim AŞ'nin (TEİAŞ) İstanbul Etiler'deki misafirhanesinde kahvaltıda gazetelerin ekonomi müdürleriyle bir araya gelen Bakan Dönmez, "Elektrik ve doğalgazda 1 Ocak itibarıyla geçerli olan yüzde 10 indirim gelecek yılki döviz kuru ve petrol fiyatlarındaki projeksiyonlara göre oluştu. 6 ay petrolde 50 dolar seviyeleri korunursa, doğalgaza indirim yönünde yansıyabilir" dedi.
ORTALAMA FİYAT ETKİLİ
Doğalgaz fiyatları tespit edilirken petrole bağımlı bir formülün kullanıldığına dikkat çeken Bakan Dönmez, "6-7 aylık ortalama petrol fiyatı, gazın fiyatını belirlemede önemli bir ağırlığa sahip. Bugün, petrol fiyatı değiştiğinde en geç bir hafta içerisinde akaryakıt pompalarına yansıyor. Doğalgaz fiyatlarına yansıması 6-7 ayı buluyor. Elektrik fiyatlarına yansıması da artı 1 ay (8 ay) sonra oluyor. Böyle zincirleme bir etkisi var" diye konuştu.
HER 10 DOLARDA 4 MİLYAR DOLAR ETKİ
Son 10 yılda petrol ve doğalgaz ithalatına Türkiye'nin yıllık ortalama 44 milyar dolar ödediğini ifade eden Bakan Dönmez, "Petrol fiyatları 50 dolar civarında seyrederse, 2019'da muhtemelen enerji ithalatımız 40 milyar doların altında olabilir" açıklamasında bulundu. Dönmez, petroldeki her 10 dolarlık düşüşün cari açığı (döviz açığı) 4 milyar dolar düşürdüğünü de hatırlattı.
50 MİLYON KİŞİ DOĞALGAZ KULLANIYOR
Doğalgazın gitmediği ilin kalmadığını söyleyen Fatih Dönmez, "81 ile ve 474 ilçeye doğalgazı ulaştırdık" dedi. İlçe sayısını 2023'e kadar, nüfusu fazla ve sanayisi yoğun olan yerlerden başlamak üzere, 600'e çıkarmak istediklerini belirten dönmez şöyle konuştu: "Köyler bile talep ediyor. şu anda 50 milyon kişi doğalgaz kullanıyor, bu da nüfusun yüzde 62'si. 60 milyon kişinin doğalgaza erişim imkanı var. 10 milyonu henüz abone olmamış. Bu da hesaba dahil edilirse doğalgaza erişimi olan nüfusun yüzde 70'lerde olduğunu söyleyebiliriz. Abone konut sayısı 15 milyon, hane başına ortalama gaz tüketimi 1000 metreküp."
YÜZDE 29'U DAĞITIM BEDELİ
Türkiye'deki elektrik dağıtım bedelinin makul seviyelerde olduğunu açıklayan Bakan Dönmez, "Bizim toplam fatura içerisinde vergiler dahil dağıtım bedelimizin payı yüzde 29. Avrupa Birliği (AB) ortalaması yüzde 35'lerde" dedi. Dönmez şöyle devam etti: "Vatandaş dağıtım giderini, 'faturayı dağıtma bedeli' gibi veya 'sayacı okuma bedeli' gibi düşünüyor. Ama toplamda 1.2 milyon kilometrelik bir şebeke ağının işletilmesinden ve yapımından gelen bir maliyet var. Keban'da bir santralde üretilen elektriği alan tedarikçiler, TEİAŞ'ın hattını kullanıyor. onun için otoyollardaki geçiş ücreti gibi bir bedel ödüyor. dağıtım giderleri, hem iletimi hem de dağıtımı kapsıyor.yatırım ve işletme giderleri de dahil."
MADENLERİN RÖNTGENİ ÇEKİLDİ
Türkiye'nin maden kaynaklarının adeta röntgeninin çekildiğini ifade eden Bakan Dönmez, "İki uçak şu anda türkiye'nin yüzde 80’inin havadan jeofizik haritasını görüntüleme işini tamamladı" dedi. Tespitlerin ardından sondaj yapıldığını söyleyen Dönmez, "Geçtiğimiz yıl 1 milyon metre sondaj yapmıştık, bu yıl 1.5 milyonu bulacağız. Bunlar rekor. Hani doktor röntgenden sonra, "Ya burada bir leke var, bir parça alalım" diyor ya bizim sondaj işi de biyopsi almak gibi" dedi.
YAPILANDIRMA TALEPLERİ
Son dönemde enerji sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin temsilcileri yeniden yapılandırma ihtiyacını gündeme getirmişti. Bakan Fatih Dönmez, bu konuda da şöyle dedi: "Bu piyasada 6-7 bin irili ufaklı özel sektör girişimi var. Bunlar yatırımı bir fizibilite çalışması sonucu yaptı. Bazılarının maliyet öngörüleri tutmamış olabilir. Ama sektörün tamamında sorun var gibi genelleme, hakkaniyetli olmaz."
İKİNCİ SONDAJ GEMİSİ ŞUBATTA
Türkiye,Akdeniz'de doğalgaz ve petrol arama çalışmalarını hızlandırdı. 30 Ekim'de Antalya açıklarında fatih gemisiyle Alanya-1 kuyusunda ilk derin deniz sondajına başlanmıştı. "2-2.5 ay içinde netice almayı ümit ediyoruz" diyen Fatih Dönmez, şunları aktardı: "İkinci gemimiz de Malezya'dan yola çıktı. şubat ortasında Akdeniz'de olacak. Her iki gemiyle Akdeniz'de ve Karadeniz'de arama yapabileceğiz. İki geminin yılda 2 sondaj yapma kapasitesi var, bu 4 sondaj demek. İngiltere 1970'te Kuzey Denizi'nde ilk petrolü, gazı 150'nci kuyuda bulmuştu. İnşallah o kadar beklemeden, varsa bulacağız. Mersin'de sığ deniz operasyonumuz var. Adana Karataş'ta da olacak."
'BOR'DA ÇİFTE REKOR
Bor madeniyle ilgili çalışmalardan iyi sonuçlar alındığını söyleyen fatih dönmez, "Bu yıl ihracat 2 milyon 440 bin tona çıktı ve türkiye rekoru kırıldı. geçen yıl 2 milyon 250 bin tondaydı. 200 bin ton daha artırdık ve 1 milyar dolar ihracat sınırını da aştık. Bunlar yarı mamul ve hammadde şeklinde. Eti Maden, şimdi yüksek teknolojili ürün üretimine geçecek. Bunlar, özellikle savunma sanayinde kullanılan bor karbür gibi ürünler" diye konuştu. Dönmez, Eti Maden'in bordan ürettiği yeni temizlik ürününün lansmanını da yakında yapacaklarını söyledi ve ekledi: "Etimatik vardı, şimdi ürünün adı da konfifigürasyonu da değişiyor."
NÜKLEERDE GERİ SAYIM
Nükleerle ilgili Akkuyu'da ilk üniteyi 2023'te işletmeye almayı planladıklarını ifade eden Enerji Bakanı Fatih Dönmez, "Sinop'ta Japon hükümetiyle bir anlaşma var, fizibilitelerini Türk tarafına sundu, değerlendirme çalışması devam ediyor. Üçüncüyle ilgili de Trakya lokasyonu üzerinde çalışıyoruz. Çinlilerle müzakereler devam ediyor. Nükleer enerji, 50 yıldır bu memlekette konuşuluyor.Artık bir hayali daha gerçekleştiriyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
ÜÇTE BİRİ KÖMÜRDEN
Bugün itibarıyla üretilen elektriğin 3'te birinin yenilebilir (rüzgar, güneş vb) kaynaklardan elde edildiğine dikkat çeken Bakan dönmez, "3’te birini doğalgazdan, 3'te birini de kömürden elde ediyoruz. kömürün de yarısı yerli, yarısı ithal" dedi.
100 MİLYAR DOLARLIK REZERV
Kömür rezervinde ciddi artış olduğunu belirten Bakan Dönmez, son iki yılda ortaya çıkarılan madenlerden 3.3 milyar tonunun kömür rezervi olduğuna dikkat çekti. Tenardit, kurşun, çinko, bakır ve altın gibi maden rezervlerinin de bulunduğuna işaret eden dönmez, "Keşfedilen yeni madenlerin toplam değeri 100 milyar doların üstünde. Maden sektörümüzün şu anki büyüklüğü 22 milyar lira. kısa vadede iki katına çıkarmak istiyoruz" dedi.
