Giriş
Ucuz olduğu için çok fazla dikkat etmediğimiz ama 'Zam gelecek' dendiğinde topyekün tepki gösterdiğimiz ekmeğin israfı öyle böyle değil. Yılda 2 milyar lira çöp oluyor. Bunun önüne geçmek aslında basit. İlk kural dilimlemek...
Günde 6.1 milyon
Sofralarımızın vazgeçilmez en ucuz besin kaynağı ekmek. Kolay elde ediyoruz ama kıymetini pek bilemiyoruz. Kişi başına günde 300-350 gram ekmek tüketiliyor. Ama bir o kadar da israf var. Bir günde 6.1 milyon adet 200 gramlık ekmek çöpe atılıyor. Bu da yılda 2.2 milyar adet ekmeğin tüketilmeden atıldığını gösteriyor.
Fırında başlıyor
200 gram ekmeğin tanesi 1 lira. 1 liradan hesaplansa bile yılda 2 milyar liranın üzerinde bir ekonomik kayıp söz konusu. Ayrıca çöpe giden ekmekle, her gün 4 milyon kişi doyabilir. İsraf ekmeğin üretim aşamasında başlıyor. Fırınlarda başlayan israf, ev, yemekhane, otel ve lokantaya kadar uzuyor. 2013'te başlatılan ekmek israfını önleme kampanyasıyla günde 1 milyon ekmek çöpe atılmaktan kurtarıldı.
Küçükte zıt etki
Ama halen ekmeğin önemli bir bölümü tüketilmeden atılıyor. Otel, lokanta ve yemekhanelerde tek kişilik küçük yuvarlak ekmekle (roll ekmek) israfın önlendiğine yönelik bir anlayış söz konusu. Ancak araştırmalar tam tersini söylüyor. Ülke çapında yapılan araştırmaya göre; ticari işletmelerde en az artan ve dolayısı ile en az israf edilen ekmek tipi normal gramajlı somun ama ince dilimlenerek servis edilen ekmek.
Yılda 1500 liraya yakın harcama
Evlerde israf edilen ekmek günde toplam 2 milyon adede ulaşıyor. Türkiye'de 20 milyon hane var ve günde hane başına tüketilen ekmek sayısı 3. 200 gramlık ekmek 1 liradan satılırken, 250 gramlık olanın fiyatı 1.25 lira. 1 liradan yılda 1095 lira, 1.25 liradan 1369 lira ekmek için harcanıyor. 1 ekmeğin tüketilmeden atılması yılda 400-450 liranın boşa gitmesi anlamına geliyor. Yani 2-3 fatura parası çöp oluyor. Günde 1 lira göze batmıyor belki ama elektrik, doğalgaz, su, sebze-meyve ve ekmek derken hatırı sayılır rakamlar ortaya çıkıyor.
Alırken dikkat!
Ekmek almadan önce; tüketecek kişi sayısı, tüketilecek yemek ve evde bulunan ekmek miktarını mutlaka dikkate alın. Ekmek her gün tüketildiği için fırına veya bakkala her uğramada 2-3 ekmek almak genel bir alışkanlık ve refleks haline gelmiştir. Bu alışkanlıklarınızı değiştirin. Aldığınız gün tüketeceğiniz kadar ekmek alın. Alındığı gün tüketilmeyecekse, ambalajlı ekmek tercih edin.
Öneri:
Yemekhanelerde yemek yedikten sonra boş tabakları bırakırken kalan ekmeklerin atılacağı ayrı çöp bidonları olabilir. Bu bidonlarda biriken ekmekler belediyelerin hayvan barınaklarına gönderilerek değerlendirilebilir.
Nasıl saklanmalı?
* Ekmeği dilimleyerek tüketin. Marketlerde ve fırınlarda dilimleme makineleri mevcut.
* Birkaç gün içinde tüketilecek ekmeğin buzdolabında saklanması ekmeğin küflenmesini önler.
* Ekmek dondurucuda çok daha uzun süre saklanabilir.
* Kilitli buzdolabı poşetlerinde muhafaza edin.
* Taze ve yumuşak kalması için oda sıcaklığında ama kapalı bir ekmek kutusunda saklayın.
* Ekmek sıcaksa, soğutup daha sonra poşete koyun.
* Ekmek sıcaksa poşete konulduğunda nemlenir. Bu da ekmeğin küflenmesine neden olur.
* Ekmeği koyduğunuz poşette buharlaşmadan kaynaklanan su tanecikleri varsa mutla poşeti değiştirin veya ekmeği temiz bir kâğıt havluya sarın.
* Sıcak havalarda küflenmeyi önlemek için ekmeğin buzdolabında saklanması tercih edilebilir.
* Fazla ekmek aldısaysanız, aynı gün dondurucuya atın.
* Donmuş ekmekleri 3 ay içinde tüketebilirsiniz.
Rakamlar:
2.5 milyon adet
Daha satılmadan üretim tesislerinde israf edilen ekmek sayısı.
1369 lira
4 kişilik bir ailenin yılda ekmeğe yaptığı en düşük harcama.
CEPTE KALAN TARİFLER
KAHVALTILIK EKMEKLER
Malzemeler:
1 adet bayat ekmek
3 yumurta
Yarım çay bardağı ayçiçek yağı.
Tuz
HAZIRLANIŞI: Yumurtaları bir kaba kırıp tuzu da ekleyerek karıştırın. Parmak kalınlığında dilimlenmiş bayat ekmeğin her iki tarafını yumurtaya bandırın. Daha sonra yağda kızartın.
EKMEK KÖFTESİ
Malzemeler:
Islatılmış bayat ekmek, 1 yumurta, kaşar peyniri, sucuk, beyaz peynir, karabiber.
HAZIRLANIŞI: Ekmeklerin suyunu sıkıp bir kap içine alın. Üzerine kaşar peyniri ve sucuk rendeleyin, biraz da beyaz peynir ekleyin. Karabiberi de ekleyip üzerine yumurtayı kırın ve yoğurun. Yoğrulan malzemeden ceviz büyüklüğünde parçalar alıp yuvarlayarak köfte biçimi verin ve tavada kızartın.
NOT: Daha fazla tarif için 'www.ekmekisrafetme.com' adresinden giriş yaparak 'Tarifler' başlığına tıklamanız yeterli.
GÜNÜN SÖZÜ: Açlık ile tokluğun arası bir dilim ekmek.
