Giriş
Prim borcunu ödeyemediği için emekli olamayan Bağkurlu’lar için şu anda bulunmaz bir fırsat var. Aftan yararlananlar hem daha az ödeyecek hem de 60 ay vadeyle kredi çekebilecek. Ancak ortada olmaması gereken bir ‘kredi sicil’ engeli var...
1 MİLYON BORÇLU
Bağkurlu esnaf ve sanatkarlar her ay düzenli prim ödemek zorunda. Ancak primini düzenli ödeyenlerin sayısı çok az. Prim borcu olanların sayısı 1 milyonu buluyor. 2015’te yapılan düzenlemeyle 12 ay ve üzeri prim borçları silindi ve hizmetler donduruldu. Dondurulan süreler, daha sonra ödenebiliyor. Buna da ‘ihya’ yani ‘canlandırma’ deniyor. Bir başka deyişle dondurulan süreler yanmıyor.
FATURA KABARIK
İhya edilen süreler hizmetten sayılıyor. Bu yolla prim eksiği olanlar yaş ve kadınsa 20, erkekse 25 yıl sigortalı olma şartını da taşıyorsa hemen emekli olabiliyor. İhya durumunda SGK, daha önce prim borçlarını güncel (bugünkü) değer üzerinden hesaplıyordu. O da aylık en az 700 liraydı. Örneğin; Bağkur kaydı olanlar 10 yıl prim ödemediyse anapara borcu 84 bin lira oluyor, gecikme faiziyle bu borç daha da artıyordu.
AF KOLAYLIĞI
Aylık 700 lira primi ödeyemeyen esnafın bu yüksek borcun altından kalkması da mümkün olmuyordu. Maddi imkansızlık nedeniyle ödenemeyen borçlar emeklilik hayalini de alıp götürüyordu. Üstelik Bağkurlu’nun kendisi, eşi ve çocukları devlet destekli sağlık hizmetinden yararlanamıyordu. 18 Mayıs’ta Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren af yasasıyla esnafa büyük bir kolaylık sağlandı.
SON 22 GÜN
Buna göre; dondurulan primler bugünkü değer üzerinden değil, borcun doğduğu yıla göre hesaplanacak. Bu yapılırken borcun faizi silinecek ve sadece enflasyon farkı eklenecek. Başvuru için tanınan süre ise 31 Temmuz’da doluyor. Süre uzatılmazsa bugün itibarıyla 22 gün kaldı. Affa ek olarak Bağkurlu’ya bir de kredi kolaylığı sağlandı.
RİSK SIFIR AMA...
Hemen emekli olabilecek Bağkurlu, SGK’nın Ziraat Bankası’yla imzaladığı protokol çerçevesinde aylık yüzde 1.28 faiz ve 60 ay vadeyle kredi çekebiliyor. Bunun tek şartı kredi taksidinin emekli maaşından kesilecek olması. Diğer bir ifadeyle maaş, krediye karşılık bloke edilecek. Yani bankanın riski sıfır. Neresinden bakarsanız bakın Bağkurlu esnaf ve çiftçi için de çok büyük bir kolaylık. Buna karşılık uygulamada sıkıntı var. Bu da mağduriyet yaratıyor.
BOŞ DÖNÜYORLAR
“Ziraat’e gittim ama sicilim bozuk diye emeklilik kredisi vermediler” diye gazetemizi arayan çok fazla Bağkurlu var. 1.7 milyon üyeli Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu’nun (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken’e bu konuyu aktardığımda aldığım cevap şöyle: “Sicil engeli nedeniyle bize de çok fazla şikayet geliyor. Bu sistemin tıkanmaması lazım. Yanlışlık düzeltilmeli. İlgili kurumlarla görüşüyoruz.”
MESAJ ÇOK NET
Çalışma Bakanı Jülide Sarıeroğlu’nun bu konudaki açıklamasını da hatırlatmakta fayda var. Bakan Sarıeroğlu, kredi alırken esnafın kredi ve mali siciline bakılmayacağını, prim borcunu ödediği an emekli olabilecek tüm Bağkurlu’nun bundan yararlanabileceğini duyurmuştu. Yani kara listede olan da bu krediyi alabilecekti. Alacaklar da devlet garantisi altındaysa kredi sicil (kara liste) bahanesi neden?..
