Giriş
Bir tarafta ‘ara eleman arıyorum bulamıyorum’ çıkmazı, diğer yandan ‘mezun oldum, iş yok’ diyenler... Hükümet bu sorunu kökünden çözmek için adeta seferberlik ilan etti. Bu dönüşümün de en önemli ayağı meslek okulları. Art arda yapılan düzenlemeler ve sağlanan destekler, aileler ve öğrenciler tarafından önceleri pek önemsenmeyen bu okulların özellikle son 1 yılda yıldızının parlamasını sağladı. Mesleki Teknik Anadolu Lisesi’ni tercih edenlerde bir önceki yıla göre yüzde 17, mesleki eğitim merkezlerine başvuranlarda ise yüzde 64 artış gerçekleşti.
6 YILA KADAR TECİL İMKANI
Hafta başında bir grup gazeteciyle İstanbul Beykoz’daki Sabancı Öğretmenevi’nde bir araya gelen Milli Eğitim Bakanı (MEB) Ziya Selçuk, bu durumu “Meslek liselerine ve mesleki eğitim merkezlerine müthiş bir talep var. Ankara’da en yüksek puanla girilen Fen Lisesi yerine artık bu okullar tercih ediliyor.
Çünkü en iyi fabrikalarda eğitim ve iş garantisi var. Pozitif ayrımcılık yaptık ve bu okullarda askerlik tecilini 3 yıldan 6 yıla çıkardık. Yedek astsubaylık hakkı da getirerek askerlik sorununu çözdük” sözleriyle özetledi.
OTELLER SIRAYA GİRDİ
Mesleki ve teknik eğitimin, dijital ve yabancı dil becerileri gelişmiş öğrencilerle bir sıçrama yapacağına ilişkin somut kanıtların ortaya çıkmaya başladığını ifade eden Bakan Selçuk, “Mesela turizmi mesleki eğitimde motor sektörlerden birisi olarak görüyorum.
Markalı 50 büyük turizm işletmesi bünyesinde öğrencilerimiz, yoğunlaştırılmış yabancı dil desteği ile turizm alanında eğitim alıyorlar. Böyle olunca hemen yol alma ve sonuca ulaşma imkânımız çok daha kolay oluyor. 100 otel de bunu uygulamak için sıraya girdi” dedi.
ÖZELDE İSTİHDAM ÖNCELİĞİ
Mesleki eğitim konusunda özel sektörle yakın işbirliği yürüttüklerini ve tüm sektör temsilcileriyle görüştüğünü dile getiren Selçuk, şöyle dedi: “Eğitim verdiğimiz 54 alan ve 203 dalda ilgili sektörlerle işbirliği yapıyoruz. Sektörlerin kılcal damarlarına nüfuz ediyoruz. Müfredata kadar birlikte karar veriyoruz.
Sektörler başarılı öğrencilere burs vermeyi ve işbirliği kapsamındaki okullardan mezun olanlara istihdamda öncelik vermeyi de taahhüt ediyor. İlk defa bu kapsamda bir işbirliği modelini uygulamaya koyuyoruz. Bu güçlü işbirliğini 1 yıl gibi kısa sürede gerçekleştirdik.”
ÖĞRENCİYKEN ASGARİ ÜCRET
Mesleki eğitim veren okullarda döner sermayede yüzde 15 olarak yapılan Hazine kesintisini yüzde 1’e indirdiklerini ve bunun üretimi yüzde 160 artırdığını söyleyen Ziya Selçuk, öğrenci ve öğretmenlerin üretime yaptıkları katkı oranında da pay aldığına dikkat çekti.
Selçuk, böyle bir durumda üretime katılan öğrencilerin net asgari ücret (2.324 TL) kadar gelir elde edebildiğini aktararak, bu uygulamaların mesleki ve teknik eğitim algısını, öğrencilerin mesleki ve teknik eğitime yönelmelerini olumlu ektilediğini ifade etti.
STADYUMDA OKUL AÇILACAK
Stadyumların yılda 25 gün açık ve genelde boş olduğunu dile getiren Bakan Selçuk, “Şimdi stadyumların içine okul açacağız. Bununla ilgili Gençlik ve Spor Bakanlığı’mızla çok verimli bir işbirliğimiz var. Spor liselerimiz var, mesela voleybol lisemiz var.
Voleybolla ilgili federasyonla bir protokol imzaladık. Sadece İstanbul’da yüzde 200 oranında lisanslı öğrenci sayısı arttı. Basketbol, futbolla ilgili birçok alanda federasyonlar ile çalışmamız sürüyor” diye konuştu.
TASARIM BECERİ ATÖLYELERİ
“Bizim en kritik çalışmalarımızdan bir tanesi ‘Tasarım Beceri Atölyeleri’. Benim önemsediğim iki şey varsa bir tanesi bu atölyeler” diyen Bakan Selçuk, bunun da gerekçesini şöyle açıkladı: “İlkokuldan itibaren her çocuk atölyelerde mühendislik atölyesi, kültür, sanat, tarım, spor drama atölyesi gibi pek çok atölyede binlerce deneyim biriktirerek eğitim almalı ve almaya başladılar. Deneyim temelli bu yaklaşımla öğrendiklerini de kalıcı hale getirmeyi hedefliyoruz. 1 yılda 6 bin atölye açtık. Deneyim arttıkça mesleki beceri de artar.”
3D YAZICI VE CNC TEZGAHI ÜRETİYORLAR
Üretirken öğretmenin ve öğrencinin ürettiğinden pay almasının katma değerli üretimi de teşvik ettiğini vurgulayan Bakan Selçuk, şu örnekleri verdi: “Mesela üç boyutlu (3D) yazıcı üreten meslek liselerimiz var, üretiyorlar ve satıyorlar.
Ayrıca bireysel CNC tezgahı üretebiliyoruz artık. Bunun gibi birçok alanda açılan yeni okullar sanayinin, ekonominin doğrudan ihtiyacını gözetir hale geldi.”
HASTA, YAŞLI BAKIMI...
Uluslararası bir enstitü ile ortak proje yapacaklarının mesajını veren Bakan Ziya Selçuk, “Onlar temel Almanca eğitimini verecekler. Burada kritik olan şey, hasta ve yaşlı bakımı mezunu olmak değil, aynı zamanda yabancı dili olmak.
Temel Almanca, temel İngilizce sahibi olmak. Bu düzeyde yabancı dil öğreterek buradan mezun edeceğiz. Bazı hastanelerle görüşmelerimiz var” dedi.
SANAYİCİYE BÜYÜK KOLAYLIK
Özel sektörün daha önce mesleki eğitim merkezi kuramadığını, yasaların buna müsaade etmediğini belirten Selçuk, “Meclisimiz yasa değişikliğini yaptı. Şimdi yeterli altyapıya sahip her işletme, meslek eğitim merkezini kurabilir. Eğitim sınıftan ibaret değil.
Artık öğrenciler, sadece masa başında ders yaparak değil, bizzat uygulamayla, pratikle kendini yetiştirip mezun olunca hemen iş sahibi olabilecek. Bu uygulamalar istihdama katkı sunarken üniversitelerin önündeki yığılmaları da azaltacak” dedi.
YIL BOYU KAYIT İMKANI
Mesleki eğitim merkezlerine; en az ortaokul mezunu olup bir işletme ile sözleşme yapanlar kayıt olabilirler, üst yaş sınırı ve sınav şartı yok. Kayıtlar yıl boyu devam ediyor. Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerine giriş sınavla.
İHTİYACA GÖRE BELİRLENİYOR
Sektör temsilcilerinin hepsiyle ayrı ayrı masaya oturduklarına dikkat çeken Bakan Selçuk, “İstihdam gereksinimlerinden teknoloji altyapısına bütün parametreleri ortaya koyup çarkların çağın ihtiyaçlarına göre sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi için yol haritası ortaya koyuyoruz.
Mesela, Türkiye’nin mikro mekanik alanında tek bir tane mezunu yok ama yıllık asgari 1.000 mezuna ihtiyacı var. Şimdi Bursa’da bölümünü kurduk. Dış ticarete, ithalata baktık, 3.5 milyar dolarlık ahşap oyuncak ithal ediyoruz. ‘Niye ediyoruz? Biz yapalım’ dedik ve dört okulda başlattık” diye konuştu.
128 BİN ÖĞRETMEN
Mesleki eğitimle ilgili üç ana kurumun olduğunu belirten Selçuk bunları, ‘Meslek ve Teknik Eğitim Anadolu Lisesi’, ‘Mesleki Eğitim Merkezi’ ve ‘Halk Eğitim Merkezleri’ olarak sıraladı. Selçuk, kontenjan ve öğretmen sayısı hakkında da şu bilgileri verdi: “3 bin 601 lisede 128 bin 399 öğretmen ve 1 milyon 390 bin 326 öğrenci, 323 Mesleki Eğitim Merkezi’nde 114 bin 801 öğrencimiz var.Halk Eğitim Merkezleri’mizde 10 binlerce kursiyere meslek edindirme kursları veriyoruz. Ayrıca 420’nin üzerinde özel meslek okulu da mesleki ihtiyaçları karşılama yolunda eğitim veriyor.”
ASELSAN VE TUSAŞ’A AÇILAN OKULLAR
Savunma sanayiinde Türkiye’nin son yıllarda birçok alanda atılım yaptığı ve bu alanda çok iyi mühendislerin olduğunu söyleyen Bakan Selçuk, buna karşılık teknisyen sıkıntısına işaret etti.
Selçuk, “Bu nedenle Aselsan’ın içinde okul açtık. İş garantili okullar bunlar. Tusaş ve Savunma Sanayi Başkanlığı ile mesleki eğitim işbirliklerimiz devam ediyor. MKE Mesleki ve Teknik Anadolu lisesini gerçekleştiriyoruz" açıklamasında bulundu.
