Giriş
2.5 ay kapalı kaldıktan sonra haziran itibarıyla normalleşmeyle kapılarını açan restoranlarda doluluk yüzde 80’lere ulaştı. Yüzde 20-30’luk kayba rağmen hükümetin ‘kısa çalışma’ gibi istihdam teşvikleri ve yeme-içmede KDV indirimi ile stopaj kolaylığı işletmelerin kâra geçmesini dahi sağladı.
Koronavirüs tedbirleri kapsamında işyerlerine yönelik ilk kapatma kararı 16 Mart’ta uygulamaya konulmuştu. Bu tarih itibarıyla tiyatro, gösteri merkezi, konser salonu, birahane, kahvehane, yüzme havuzu, spor merkezi ve saunalar, 21 Mart’ta da lokanta, restoran, pastane, berber, kuaför, alışveriş merkezleri (AVM) ve mağazalar kapatılmıştı. 1 Haziran itibarıyla da normalleşme başlamıştı.
Düşüşe rağmen kâr var
Normalleşmeyle birlikte aylardır evlerde izole olan vatandaş, yemeiçme sektöründe faaliyet gösteren işletmelere akın etti. Restoranlarda yaşanan son 5 aylık süreci Happy Moon’s Grup Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aymutlu’dan dinledik. Aymutlu, durumu şöyle özetledi:
“Ortalama yüzde 80 doluluğu yakalamış durumdayız. Haziran ayında, ‘2020’de zarar etmeyelim, o bize yeter’ diyorduk. Geçen yılın ilk 9 ayına göre bu yıl ciroda yüzde 20 düşüş var. Ancak, kâr ediyoruz.”
Anne ve çocuk arttı
Restoran doluluğunda hafta içi ile hafta sonu arasındaki makasın kapandığını belirten Aymutlu, “Önceden hafta sonunda hafta içi beş günün cirosunu yapıyordu restoranlar. Şimdi her gün aynı ciro yapılıyor. Beyaz yakalılar dışarıda çalışabiliyor, bu durum restoran trafiğini artırdı. Öğrenciler evden eğitim alırken de ders bitince anneleriyle dışarı çıkıyorlar. Beyaz yakalıların yoğun olduğu plaza bölgelerindeki AVM’lerde ise ciro düştü. Caddeler, sahiller, marinalardaki restoranlar çok iyi iş yapıyor” diye konuştu.
Peçetelerle 3.100 ağacı koruyor
Hüseyin Aymutlu, masalardaki peçetelere dikkat çekerek şu bilgileri paylaştı:
“Geçen yıl restoranlarımızda 6 milyon büyük boy peçete, 6 milyon küçük boy peçete ve 5.5 milyon ıslak mendil tükettik. Geri dönüştürülmüş kağıtla üretilen peçeteler kullandık. Yıllık 180 tonluk kağıt tüketimimiz söz konusu. Tamamını geri dönüşümle üretilen kağıt peçete olarak kullanınca yılda 3.100 ağacı korumuş oluyoruz. Ayrıca yılda 7-10 bin ağaç dikeceğiz.”
Komilikten 250 milyonluk ciroya
16 yaşında komi olarak çalışmaya başladığını daha sonra garson olduğunu belirten Aymutlu, “Restoran müdürlüğüne kadar yükseldim. Çalıştığım mekanın patronlarını yakından gözlemledim. Bir gün kendi işimi yapmaya karar verdim ve ilk Happy Moon’s restoranını 20 yıl önce Kadıköy’de açtım. Nusret etten, ben garsondan anlarım. Oradan geldim çünkü” dedi. İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Mersin olmak üzere 30 restoranla hizmet verdiklerini belirten Aymutlu, “Yurtdışında bir restoranımız Bakü’de var. Londra’yı planladık ama beklemeye aldık. 2019’u 250 milyon lira ciroyla kapatmıştık. Cironun yüzde 30’u işletme giderleri ve ürün alımına gidiyor” diye konuştu.
Vergi indirim desteği
İstihdamı korumak için sağlanan desteklerin sektöre pozitif etkisine de dikkat çeken Hüseyin Aymutlu, “Kısa çalışma ödeneğinden yararlandık. Ayrıca yeme-içme hizmetlerinde yıl sonuna kadar KDV yüzde 8’den yüzde 1’e indi. Kirada stopaj yüzde 20’den yüzde 10’a düştü. Bunların yararını gördük” dedi. Aymutlu, müşteri sayısındaki üçte birlik kayba rağmen zarar etmemelerinde bu desteklerin etkili olduğunu vurguladı. Aymutlu, bu etkiyle kaybı fiyatlara yansıtmadıklarını ifade etti.
Herkes içe kapanırken yatırıma hız verdi
Pandemide herkes içine kapanırken kendilerinin yatırım yaptıklarını söyleyen Hüseyin Aymutlu, şu bilgileri aktardı:
“İstanbul Forum, Lens İstanbul Kurtköy, İstanbul Meydan AVM ve Gaziantep’te restoran açtık. Toplam 20 milyon liralık yatırım yaptık. Hepsini özkaynakla, sadece Gaziantep ve Kurtköy franchise. İki tane de inşaatı süren yatırımımız var, Kıyı İstanbul Büyükçekmece’de, diğeri Kartal’da. Gaziantep’i Haziran 15’te açtık. Yeni açılan restoran sayımız 2020 sonunda 9’a ulaşacak. 2021’de tüm markalar dahil 45 milyon liralık yatırımla 15 yeni restoran açmayı planlıyoruz.”
Puanlamayla alım yapıyor
En çok istihdamı yeme-içme sektörünün sağladığını vurgulayan Aymutlu, çalıştırdıkları garsonların genelde lise mezunu olduğunu söyledi. Personel alımındaki kriterlere de değinen Aymutlu, “Örneğin adayımız evli ise 5 puan alır. Bir başka işyerinde aralıksız 5 yıl çalıştıysa o da 5 puan almasını sağlar. 5 ayrı yerde 1’er yıl çalışmışsa, puanı 2’ye iner” dedi.
