“Benim çocuğumun zekasında bir problem yok ki!”

Çocuğunuzun gelişiminde bir sorun olup olmadığını nasıl anlayabilirsiniz? Evet, “benim çocuğumun zekasında bir problem yok” diyor olabilirsiniz ancak ister normal gelişim gösteren ister normal gelişim göstermeyen çocuk olsun, gelişimsel olarak onu izlemek ve değerlendirmek önemlidir. Gelişimsel değerlendirmede çocuğunuzun gelişim alanları (bilişsel gelişim, dil gelişimi, sosyal- duygusal gelişim, özbakım gelişimi, ince-kaba motor gelişimi) ayrıntılı şekilde değerlendirilir.

Gelişimsel değerlendirme ve zeka testi kavramları çokça karıştırılır. Gelişim değerlendirme ve zeka testi birbirinden çok farklı iki kavramdır. Gelişim, çocuğun yaşamındaki değişimleri ve sürekliliği ifade eden bir kavramdır.

Gelişim testi 0-6 yaş grubu çocuklarına uygulanırken zekâ testinin uygulanabilmesi için çocuğun 6 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir.

Gelişimsel değerlendirme; “çocuk gelişimi uzmanı” tarafından ince motor, kaba motor, dil gelişimi, kişisel – sosyal alanlarının ayrıntılı olarak değerlendirilmesidir. Alanında tecrübeli ve gelişimsel değerlendirme testlerini uygulayabilecek yetkinlikte olan Çocuk Gelişimciler tarafınca yapılması oldukça önemlidir.

Bu arada ufak bir bilgilendirme yapmadan geçemeyeceğim; halk arasında sık duyduğum bir yanlışı düzeltmek istiyorum; “pedagog” kelimesi. Ülkemizde 1982 yılında çıkarılan bir yasayla üniversitelerdeki pedagoji bölümü kapandı ve böylece devam eden yıllarda pedagog unvanı alan uzman olmadı. Değerli ebeveynler, bu sebeple çocuklarınızın gelişimi ile ilgili tüm merak ettikleriniz konusunda lütfen bir “çocuk gelişimi uzmanına” danışmaktan çekinmeyin. Çocuğu her yönüyle bilen, sağlık bilimleri fakültesi lisansiyerlerinin çocuk gelişimciler olduğunu lütfen unutmayalım. Danışmanlık alacağınız uzman ile görüşmeden önce mutlaka diplomasını görmek isteyin, bu sizin en doğal hakkınız.

İster normal gelişim gösteren çocuk ister normal gelişim göstermeyen çocuk olsun, gelişimsel olarak izlemek ve değerlendirmek önemlidir. Gelişimsel değerlendirmede çocuğunuzun gelişim alanları (bilişsel gelişim, dil gelişimi, sosyal- duygusal gelişim, özbakım gelişimi, ince-kaba motor gelişimi) ayrıntılı şekilde değerlendirilir.

Gelişimsel değerlendirme, çocuğun rutin sağlık kontrolleri adımlarından biri olarak düşünülmelidir. Test uygulanırken çocuğun içinde bulunduğu takvim yaşı hesaplanır ve bu yaş grubunda kazanılması beklenen becerilere yönelik değerlendirilir. Gelişim basamaklarındaki gecikme veya sapmanın erken dönemde görülmesini sağlar. Testin sonucuna göre çocuğun ihtiyacına yönelik gerekli müdahale programı oluşturulur.

Gelişimsel değerlendirme sonucunda çocuğun varsa gelişim geriliklerine yönelik program hazırlanır ve gerekli birimlere (dil ve konuşma terapisti, odyolog, KBB uzmanı, diyetisyen, özel eğitim uzmanı, fizyoterapist, ergoterapist, psikiyatrist vb.) yönlendirilir. Gerekli görüldüğü takdirde aileye ev destek programı hazırlanır. Gelişim geriliği görüldüğünde 3 ay sonra, gelişimi normal seyrinde ise 6 ay sonra tekrar değerlendirilebilir.

0-6 yaş grubunda gelişim testi ve takibi mutlaka yaptırılmalıdır. Erken teşhis hayat kurtarır.