Giriş
Anne olmak, olağan koşullar altında bile çok önemli bir kararken olağan dışı ve hatta zorlu koşullarda çok daha önemli hale geliyor. Ve yalnız alınmaması, bilimin ışığından uzaklaşmadan alınması gereken bir karar. Durumunuz etraflıca değerlendirilmeli. Branş doktorunuz, jinekoloğunuz ve hatta psikoloğunuzla birlikte. Genel bilgiler aktardım ama unutmayın; her hasta kendi koşullarında değerlendirilir.
DİYABET BEBEĞİME GEÇER Mİ?
SORU: Hocam, Tip 1 diyabet hastasıyım ve hamile kalmak istiyorum. Hamilelik sürecinde kan şekerimi nasıl kontrol altında tutabilirim? Bebeğime diyabet geçer mi? Tedavime hamilelik süresince devam edebilir miyim?
CEVAP: Diyabet hastalığıyla hamile kalmak mümkündür ancak kan şekeri kontrolü çok önemlidir. Hamilelik öncesinde ve süresince HbA1c değerlerinizin hedef aralıkta (genellikle % 6,5 altı) olması gerekir. Yüksek kan şekeri; düşük riski, doğumsal anomaliler ve iri bebek (makrozomi) gibi sorunlara yol açabilir. Diyabet bebeğe direkt olarak geçmez ancak gebelik diyabeti (gestasyonel diyabet) gelişebilir. Tedaviniz hamilelik süresince devam eder ancak insülin kullanımı ve diyet planlaması yeniden düzenlenir. Oral antidiyabetik ilaçların bazıları hamilelikte kullanılmaz, bu nedenle insülin tedavisine geçiş yapılabilir. Düzenli takip ve endokrinoloji uzmanı ile iş birliği şarttır. Bunu genel bir bilgi olarak da sakın unutmayın; her hastalık ancak kendi branşının uzmanıyla iletişimde kalınarak başka bir branş açısından değerlendirilebilir.
KANSER TEDAVİSİ HAMİLELİĞİ NASIL ETKİLER?
SORU: Hocam, kanser tedavisi görüyorum. Durumum iyiye gidiyor. Hamile kalmak istiyorum ama çekincelerim de var. Kanser tedavisi hamileliği nasıl etkiler? Bebeğime kanser geçer mi? Tedavime devam edebilir miyim? Ailemden destek göremiyorum, herkes karşı çıkıyor anne olmama.
CEVAP: Ailenizi anlayabiliyorum. Kanser tedavisi sırasında veya hemen sonrasında hamile kalmak hem anne hem de bebek için risklidir. Kemoterapi ve radyoterapi gibi tedaviler, yumurta kalitesini ve rahim dokusunu olumsuz etkileyebilir. Ayrıca bu tedaviler fetüs üzerinde toksik etkilere neden olabilir. Kanser genetik bir hastalık değildir, bu nedenle bebeğe direkt olarak geçmez. Ancak bazı genetik kanser türleri (örneğin; BRCA mutasyonu) bebeğe aktarılabilir. Tedaviniz hamilelik süresince devam edebilir ancak tedavi protokolü yeniden düzenlenir. Özellikle kemoterapi ilaçları hamilelikte kullanılmaz veya dikkatli seçilir. Onkoloji uzmanı ve perinatolog ile birlikte karar verilmesi gerekir. Hamilelik öncesi yumurta dondurma gibi yöntemler de değerlendirilebilir. Ama ben size başka bir şey daha söylemek istiyorum. Psikolog desteği ve fikri de en az bizim desteğimiz ve fikrimiz kadar önemli. Ben onunla da görüşmenizi isterim.
KARDEŞİM SİROZ, ANNE OLMAK İSTİYOR
SORU: Hocam, kız kardeşim siroz ve hamile kalmak istiyor. Ama biz karşı çıkıyoruz. Hamilelik sürecinde karaciğer fonksiyonları nasıl etkilenir? Bebeğe siroz geçer mi? Tedavisine devam edebilir mi, büyük kaygı içindeyiz ailesi olarak.
CEVAP: Kaygılarınızda çok haklısınız. Sirozlu hastalarda hamilelik hem anne hem de bebek için yüksek risk taşır. Karaciğer fonksiyonlarının bozuk olması, hamilelikte artan metabolik yük nedeniyle komplikasyon riskini artırır. Portal hipertansiyon, varis kanamaları ve hepatik ensefalopati gibi ciddi sorunlar ortaya çıkabilir. Siroz genetik bir hastalık değildir, bu nedenle bebeğe direkt olarak geçmez. Ancak altta yatan neden (örneğin; viral hepatit) bebeğe bulaşabilir. Tedavi hamilelik süresince devam eder ancak bazı ilaçlar fetüs üzerinde toksik etkiler yapabileceğinden yeniden düzenlenir. Hamilelik öncesi hepatoloji uzmanı ile detaylı değerlendirme yapılmalı. Ve hamilelik kararını sadece jinekoloğuyla değil sirozunu tedavi eden doktorla birlikte almalıdır. Uygunluğuna o şekilde karar verilebilir. Bunlar gerçekten önemli kararlar.
