Giriş
SORU: 1 Ağustos 1972 doğumluyum. Bağkur girişim 20 Nisan 2000 olup Bağkur’a 3800 gün, daha sonra da SSK’ya 1250 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olurum? EMRULLAH
CEVAP: SSK’dan daha erken emekli olabilirsiniz. Sigortalı çalışmanızla 10 gün daha prim ödeyerek Bağkur’dan sonra SSK’ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK şartlarıyla emeklilik hakkı elde edersiniz. SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabi olursunuz. 4500 günden fazla priminiz olduğundan 10 günden sonra prim ödemeseniz de 60 yaşınızın dolacağı 1 Ağustos 2032’de emekli olabilirsiniz.
5900 GÜN YA DA 2035 YILI
SORU: 1975 doğumluyum. 1995’te askerlik yaptım. SSK girişim 10 Ocak 1999 olup 3623 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? TEKİN
CEVAP: Askerlik sürenizi (18 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 1737 gün daha prim ödeyerek priminizi 5900 güne tamamlayacağınız tarihte EYT kapsamında yaş aranmadan emekli olabilirsiniz. Ayrıca 3600 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 2035’te 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (15 yıl sigortalılık süresi,3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak).
ENGELLİ HAKKIYLA EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
SORU: 2009’da trafik kazası geçirerek ölümden döndüm. Dalak alındı, vücudumda kan zehirlemiş, kalça femuar kemiği parçalandı, dize kadar 1 ay ağırlık asılı kaldı, omuz çıkık, kaburgalar kırık, kalp ana damar stent takıldı. Sağ ayakta 2 santim kısalma var. Devam eden ve çok ağrılarım var. Şizofreni tedavisi de görüyorum. Çalışma şansım hiç yok. Ağır depresyon ilaçları alıyor, evden dışarı çıkamıyorum. Malulen emekli olmak için başvurdum. Raporları dolaştırdım. Yüzde 68.69 oranında rapor verilmesi gerekirken heyet yüzde 41 raporu bile zor vererek haksızlık yaptılar. Yılbaşında çıkan kanunla engel oranının kaldırıldığını duydum. Nasıl emekli olabilirim? Mustafa UYAR
CEVAP: Sigorta başlangıcınızı ve prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. Sorunuzdan malulen emekliliğe başvurduğunuz, ancak yüzde 41 rapor verildiğinden malulen emekli olamadığınız anlaşılıyor. Malulen emeklilik için; 10 yıl sigorta süresi, 1800 gün prim ve en az yüzde 60 işgücü kaybı aranıyor. Buradaki iş gücü kaybı yani engel oranı; 28 Eylül 2021 tarihli ve 31612 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Maluliyet Ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliği’ esaslarınca belirlenmektedir. Yönetmenliğin 6/2’nci maddesi; “Sağlık Kurulu raporunda birden fazla hastalık mevcut ise en ağır sekel bulgu dikkate alınır ve Balthazard formülü dikkate alınmaz” hükmünü içermektedir. Bu hükme göre, hastalıkların yol açtığı engel oranları toplanmıyor. En yüksek engel oranı dikkate alınıyor. Sorunuzdan hastalık veya rahatsızlığınızdan herhangi birinin tek başına yüzde 60 işgücü kaybına yol açmadığından emekli olamadığınız anlaşılıyor. Eski yönetmenlikteki Balthazard formülü uygulansaydı, belli usulde tüm rahatsızlıklar kısmen de olsa dikkate alınacağı için, belki sorunuzda belirttiğiniz gibi yüzde 68 rapor verilir ve malulen emekli olabilirdiniz. Ancak malulen emekli olamasanız da engelli hakkıyla emekli olmanız mümkün olabilir. Çünkü 15 Ocak 2025’te yürürlüğe konan 7538 sayılı kanunla belirttiğiniz gibi engel oranı kaldırılmadı. 1 Ekim 2008’den önce sigortalı olan engellilerin emekliliğinde, Maliye’den vergi indirimi alma zorunluğunu kaldırıldı. Ayrıca emeklilik şartlarında sadeleştirmeye gidildi. İlk defa 31 Aralık 2008’den önce sigortalı olan ve yüzde 40-49 arasında engelli olanlar emeklilik için; 18 yıl sigortalılık süresi ve 4100 gün prim ödeme şartlarına tabi bulunuyor. Sigorta başlangıcınız 31 Aralık 2008’den önceyse ve 4100 gün priminiz varsa, yüzde 41 oranındaki raporunuzla engelli hakkıyla emekli olabilirsiniz. Doğum, sigorta başlangıç ve askerlik tarihiniz (gün, ay, yıl olarak) ve süresi ile prim ödeme gün sayınızı bildirirseniz, daha net cevap verebiliriz.
