18 yaşından önce başlayan sigortanız sorun oluşturmuyor

Soru: 26 Mayıs 1971 doğumluyum. 25 Aralık 1985’te SSK’lı oldum. Ne zaman emekli olabilirim? 15 yaşında sigortaya başlamam sigortalılığımı nasıl etkiler? Metin NİŞANCI

Cevap: 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartına tabisiniz. 5300 gün prim ödemiş olmanız şartıyla 26 Mayıs 2020’de emekli olabilirsiniz. 18 yaşından önce başlayan sigortanız hiçbir şekilde sorun oluşturmuyor.

[[HAFTAYA]]

Malulen emekli olma şartları yumuşatıldı

Soru: Eşim 4 Nisan 1970 doğumlu. 1 Nisan 1985’te SSK’lı oldu. 5002 gün primi var. Geçen yıl akciğer kanserinden ameliyat geçirdi ve sol ciğeri alındı. Şu anda hastalık tekrarladı, ışın tedavisine başlandı ve sonra kemoterapiye başlanacak. Doğuştan tek böbreği çalışıyor. Bu durumda eşim malulen emekli olabilir mi? Güler MUTLU

Cevap: Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigorta süresi, 1800 gün prim ve en az yüzde 60 işgücü kaybı veya meslekte kazanma gücü kaybı aranıyor. Eşiniz Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) sevk edeceği hastane sağlık kurulundan en az yüzde 60 oranında işgücü kaybına uğradığına dair rapor alır ve SGK sağlık kurulu eşinizin maluliyetine karar verirse, malulen emekli olabilir. SGK sağlık kurumu maluliyet tespitinde çok katı davrandığından çoğu kişi gerçekten malul olduğu halde emekli olamıyordu. Ancak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bu duruma daha seyirci kalmadı. 3 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayınladığı ‘Maluliyet İşlemleri Yönetmeliği’ ile eski yönetmeliği yürürlükten kaldırarak, yeni getirdiği usul ve esaslarla malulen emekli olmayı eskiye oranla yumuşatmış bulunuyor. Verdiğiniz bilgilere göre eşinizin malulen emekli olabileceğini düşünüyoruz.

Girişiniz bildirilip çalışma süreniz bildirilmediği için dava açabilirsiniz

Soru: 15 Mart 1988’de çalıştığım atölye 1 Nisan 1988’de işe girişimi bildirmiş ama prim yatırmamış. İkinci işe giriş askerden sonra 1994’te. Girişimi 1988 olarak nasıl düzeltebilirim? Ali Sedat DİNÇER

Cevap: Sigorta başlangıç tarihi kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları) ilk defa prim ödenen gündür. Emekli olma şartları sigorta başlangıç tarihine göre belirlendiğinden çok önemlidir. İlk işe girişinizde işveren girişinizi SGK’ya (Sosyal Güvenlik Kurumu) bildirmiş. Ancak çalışma sürelerinizi bildirmemiş. Bu açıdan emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Bu durumda; 1) Kurumdaki bir hatadan dolayı günleriniz dosyanıza işlenmemiş olabilir. İşverene çalışma sürenizin bildirilip bildirilmediğini sorun. Bildirilmişse, aylık bildirge ve dört aylık bordroların işverene onaylatacağınız örneğini SGK’ya verin. Yanlışlık düzeltilir ve günlerinizi kazanırsınız. 2) Girişiniz bildirildiğinden, iş mahkemesine hizmet tespit davası açıp, mahkemede şahit veya belgelerle çalışmanızı kanıtladığınızda, yargı yoluyla bir gün bile kazansanız başlangıcınız 1988’e gider.

Çırağa ödenen ücret Gelir Vergisi’ne tabi değil

Soru: Tornacılık yapıyoruz. İşletmemize çırak alacağız. Çıraklara ödeyeceğimiz ücretlerden Gelir Vergisi kesecek miyiz? SERMET

Cevap: 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu’na tabi çıraklara ödenen ve asgari ücreti aşmayan ücretler Gelir Vergisi’nden müstesna tutulmuştur. Ancak 3308 sayılı Yasa kapsamında olmayan çıraklara ödeyeceğiniz ücreti diğer personele ödediğiniz ücret gibi Gelir Vergisi’ne tabi tutacaksınız.

Devremülk aldığınızda Emlak Vergisi ödemeye başlarsınız

Soru: Emekliyim. İkamet ettiğim dairemden başka gayrimenkulüm yok. Tatil yapmak için bir devremülk alsam, Emlak Vergisi öder miyim? Cafer EREN

Cevap: Sıfır oranlı Emlak Vergisi uygulamasından yararlanabilmek için, Türkiye sınırları içinde brüt alanı 200 metrekareyi geçmeyen tek meskene sahip olmak gerekiyor. Devremülk aldığınızda, hisseli olarak bir daireye ortak oluyorsunuz. Hisseli olarak da olsa ikinci meskene sahip olanlar, bu uygulamadan yararlanamıyor. Devremülk satın aldığınızda Emlak Vergisi ödemeniz gerekir.

Yıl kesrine emekli ikramiyesi ödenmiyor

Soru: 1959 doğumluyum. 1976’dan 8 ay sigortam gözüküyor. Bağ-Kur’dan sonra yeniden 1995’ten itibaren öğretmen olarak 1’inci derecenin 1’inci kademesinde çalışmaktayım. İstifa ederek emeklilik işlemlerini yaptırırsam hak kaybım olur mu? Ekim ayında istifa etmeyi düşünüyorum. Sami YAMAN

Cevap: Memuriyet başlangıç tarihinizi bildirmemişsiniz. Ne zaman emekli olacağınızı hesaplayamıyoruz. Emekli ikramiyesi yönünden tam yılı doldurduktan sonra emekli olmanızda yarar var. Çünkü yıl kesirleri için emekli ikramiyesi ödenmiyor. Örneğin; 25 yıl 10 ay hizmeti olan memur emekli olduğunda, 25 yıl için emekli ikramiyesi hesaplanıyor. 10 ay için emekli ikramiyesi hesaplanmıyor. Emekli Sandığı’ndan emekli olmayı hak ediyorsanız, emekli ikramiyesi yönünden bu hususu dikkate alarak emekli olmanızda yarar var.

Harcamalarınıza ilişkin fatura gibi belgeleri 10 yıl saklamanızda yarar var

Soru: Elektrik, telefon, su, kredi kartı ekstresi, doğalgaz ve her türlü vergi ve giderlere ait ödeme makbuzlarını kaç yıl saklamak zorundayım? Kadir ZENGİN

Cevap: Vergide zamanaşımı süresi 5 yıl, Türk Ticaret Kanunu’nda 10 yıldır. Ancak vergide ödeme, ilan gibi bazı durumlarda zamanaşımı süresi 5 yıl daha uzamaktadır. Bu nedenle en az 10 yıl saklamanızda fayda var. Hatta zamanaşımı bir tarafa, sözünü ettiğiniz makbuz ve belgeler mahkemelerde lehinize delil oluşturacağından daha uzun süre saklamanız da kendi menfaatinizedir.