Giriş
Soru: 1972 doğumluyum. 1992-1993’te 15 ay askerlik yaptım. 1 Ocak 1995’te ek madde 5 kapsamında sigortalı oldum ve 180 gün prim ödedim. 1996 ve 1997’de 180’er gün madde 5 kapsamında prim ödedim. 2006’da Bağkur’lu oldum. Mart 2019’dan beri de sigortalı olarak çalışıyorum. Toplam 5370 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? l EKREM
Cevap: Askerlik sürenizin 220 gününü borçlanmanız halinde emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 80 gün daha prim ödeyerek priminizi 5675 güne tamamlamanız şartıyla, 2026’da 54 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
BELEDİYE ŞİRKETİNDE ÇALIŞMAYA BAŞLAYAN EMEKLİNİN AYLIĞI KESİLİR
SORU: SSK’dan emekliyken bir belediye şirketinde çalışmaya başladım. Emekli aylığımı alıyorum. Ancak kesilmesi gerektiğini söyleyenler de var. Belediye şirketi özel hukuk hükümlerine tabi kurulmuş bir şirket. Burada çalışanların emekli aylıkları kesilir mi? Ben bilgi vermesem almaya devam etsem, durumum ne olur?
CEVAP: Belediye şirketleri her ne kadar özel hukuk hükümlerine tabi olsalar da sermayeleri kamu kaynağı ile oluştuğundan buralarda çalışan emeklilerin aylıkları 5335 sayılı kanunun 30’uncu maddesi gereğince kesiliyor. İşyeriniz Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) sigorta tesciliniz için bilgilerinizi göndermiştir.
Muhtemelen SGK oradan emekli olduğunuzu tespit edip emekli aylığınızı keser. Ancak sizin de bir an önce SGK’ya bilgi vermeniz gerek. Sonuçta; SGK tespit ettiği zaman geçmişte şirkette çalışırken ödenen emekli aylıklarını borç çıkartıp, sizden gecikme zammıyla birlikte isteyecektir.
İŞYERİ DEVRİNDE İŞÇİ HAKLARI DA YENİ İŞVERENE DEVROLUR
Soru: Çalıştığımız şirket 4 yıl önce topluca yeni bir işverene devredilmişti. Önceki dönemden de 9 yıl aynı şirkette çalışmışlığım var. Emekli olacağımdan muhasebeye sordum, kıdem tazminatımın devir tarihinden geçerli ödeneceğini, eski süreler için eski patrona başvurmam gerektiğini söylediler. Birikmiş 6 yıla yakın iznim de var. Kıdem tazminatımı ve izin paralarımı kim ödeyecek?
Cevap: İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukuki bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçiyor. Devralan işverenin; işçinin hizmet süresinin bağlı haklarını, işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre hesaplaması gerekiyor.
Ayrıca devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumludur. Sadece bu sorumluluklardan devreden işverenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren 2 yıl ile sınırlı tutulmuştur. Sonuç olarak işyerini devir alan, yani şimdiki işvereniniz, işe ilk başladığınız tarihten bugüne kadar olan kıdeminize bağlı tüm haklarınızı (kıdem tazminatı ve birikmiş yıllık izin ücretinizi vb.) ödemek zorundadır.
EMEKLİLİK YAŞIM 57 Mİ YOKSA 58 Mİ?
SORU: 15 Şubat 1971 doğumluyum. Nisan 1998’de başlamak üzere 16 ay yedek subay olarak askerlik hizmetini tamamladım. Bunun 4 ayı yedek subay okul süresi. 31 Temmuz 1998’de fiilen yedek subaylık yapmaya başladım. Yedek subay okul süresini borçlanmadım. 31 Temmuz 2000 tarihinde devlet memuru oldum ve halen devam etmekteyim. Emeklilik yaşımın 57 mi yoksa 58 mi olacağında tereddüte düştüm. Emeklilik tarihim hakkında yardımcı olur musunuz? l Mustafa DOĞAN
CEVAP: Yedek subaylık hizmetiniz Emekli Sandığı’ndan emekli olmak için 25 tam yıl fiili hizmet ve 58 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 15 Mayıs 2024’e kadar görevinize devam ederek hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 15 Şubat 2029’da emekli olabilirsiniz. Memuriyete 1 ay önce başlamış olsaydınız yani memuriyet başlangıç tarihiniz 30 Haziran 2000 olsaydı, 4 aylık yedek subay okul sürenizi borçlanarak emekli olacağınız yaşı 57’ye düşürebilirdiniz.
