56 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

Soru: Sanatçı, yazar, çizer, heykeltıraş, ressamların tüccar ve şirketler gibi beyanname vererek vergi ödeyeceğine dair haberler duyuyoruz. Benim gibi bir heykeltıraş ticari kazanç sahibi değil ki beyanname versin. Sanatçı telif kazancı, yani eser kazancı elde ediyor. Bu kazançlar da beyan edilmiyor, stopaj yoluyla vergilendiriliyor. Bizler brüt kazancımız üstünden vergi ödediğimizden tüccardan ve şirketlerden fazla vergi veriyoruz. Her şeyden önce bu şekilde bir kanun tasarısı var mı? Varsa bu tasarıya nereden ulaşabilirim? Z.TURAN Cevap: Maalesef belirttiğiniz gibi bir yasa tasarısı var. Tasarı Bakanlar Kurulu’ndan geçerek Meclis’e geldi. Yasa, Gelir ve Kurumlar Vergisi’ni birleştirerek tek yasa haline getiriyor. Genelde fazla bir değişiklik yok. Ancak bazı değişiklikler dikkat çekiyor. Başta sanatçı, yazar, çizer olmak üzere telif kazancı elde edenlere belli koşullarda beyan zorunluluğu getiriliyor. Kira gelirlerinden daha fazla vergi alınması yönünde düzenleme var. Tek işverenden alınmış olsa da toplam gelirin belli tutarı aşması halinde ücretlerin de beyanı söz konusu. Ancak bu sanatçılardan daha fazla vergi almak için yapılan düzenlemenin amacına ulaşıp ulaşmayacağı tartışılır. Çünkü, sanatçı telif kazancı üstünde, hiçbir giderini indirmeden stopaj yoluyla yüzde 17 Gelir Vergisi ödüyor. Yeni sistemde, telif kazancı beyan edileceğine göre; her türlü giderinin düşmesi gerekecek. Örneğin, bir heykeltıraş elde ettiği brüt telif kazancı üstünden Gelir Vergisi öderken, yeni sistemde telif kazancından heykeli yapmak için katlandığı tüm masrafları, heykelini sattığı galerilere ödediği kira bedelini, kiraladığı depo, ardiye, büro gibi yerler için ödediği kirayı telif kazancından düşebilecek. Beyan külfetini bir tarafa bırakırsak daha fazla vergi almak için yapıldığı iddia edilen bu düzenleme ile telif kazancı üstünden, stopaj yoluyla peşin peşin alınan vergi hasılatı düşecek. Fakat asıl sorun, bankalar, holdingler devasa şirketler yüzde 20 vergi öderken, sanatçıdan yüzde 35 vergi istenmesi adaletsizliği daha da derinleştirecek. Yasa tasarısının gerekçeli tam metnine Yaklaşım Dergisi’nin www.yaklasim.com adresinden ulaşabilirsiniz. Yaş dışındaki şartları sağlayan kıdem tazminatı alabilir Soru: 6950 günle SSK primimi doldurdum ama yaşı bekliyorum. Aynı işyerinde 4 yıldır çalışmaktayım. İşten ayrılırsam nasıl tazminat alabilirim? Tazminat alıp tekrar çalışabilir miyim? Ersin KİLCİ Cevap: Emekli olmak için yaş dışındaki şartları sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Emekli olmak için yaş dışındaki şartları sağladığınızdan kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alacağınız ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısını işverene ibraz etmekten ibarettir. Malulen emeklilik için hastalık sigorta başlangıç tarihinden sonra olmalı Soru: 1 Temmuz 1972 doğumluyum. Nisan 1991’de SSK’lı oldum. 1992’de kalpten ameliyat oldum. İki kalp kapağım da değişti. 22 Nisan 2013’te ikinci kez kalp ameliyatı geçirdim. Malulen emekli olmak istiyorum. Ne yapmalıyım? Mustafa SIRASÖĞÜT Cevap: Malulen emekli olmak için, sağlık sorununun doğuştan veya sigorta başlangıç tarihinden önce olmaması gerekiyor. Ayrıca malulen emekli olmak için 10 yıl sigorta, 1800 gün prim ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı raporu aranıyor. Süre ve prim sorununuz yok. Sigorta başlangıç tarihinden önce rahatsızlığınız yoksa, en az yüzde 60 oranında işgücü kaybına uğradığınıza dair sağlık kurulu raporu alabilirsiniz. Bu rapor ve eklerini inceleyecek olan SGK’nın (Sosyal Güvenlik Kurumu) sağlık kurulu maluliyetinize karar verirse emekli olabilirsiniz. Asgariden prim ödemeniz emekli aylığınızı düşürür Soru: Primlerim 8-10 yıl aldığım maaştan yattı. Şu anda asgari ücretten yatıyor. Puanım düşer mi? Ayrıca emekli maaşım azalır mı? Hüseyin KIRKIN Cevap: Asgari ücret üstünden prim ödenmesi, emekli aylığı hesabına esas ortalama kazanç tutarını düşüreceğinden, maalesef emekli aylığınız düşer.