Giriş
Soru: 11 Kasım 1980 doğumluyum. Sigorta girişim Şubat 1999. 932 gün Bağkur’a, 3109 gün banka Emekli Sandığı’na, 1276 gün SSK’ya prim ödedim. 2001-2006 arasında üniversitedeydim, 2007’de 5 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olabilirim? l Ercan İĞCİ
Cevap: Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Sorudan SSK prim ödemenizin özel banka Emekli Sandığı’ndan sonra olduğu anlaşılıyor. Sigortalı çalışıp 658 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Eşimin başlangıç tarihini nasıl 24 gün geri çekebiliriz?
SORU: 27 Şubat 1975 doğumlu eşim banka çalışanı ve sosyal güvencesi Tekaüt Sandığı’ydı. Ancak 3-4 ay önce SGK’ya geçtiler. Üçüz ve bir tane daha olmak üzere 4 çocuğumuz var. 16 Haziran 1997 tarihinden bu yana hiç boşluğu yok. 16 Haziran 1997 yerine, 23 Mayıs 1997 girişli olsa 53 yaşında emekli olacaktı. Bu 24 gün nedeniyle eşimin emekliliği 1 yıl fark etti ve 53 yerine 54 yaşında emekli olacak. Bu farkı geriye çekebilme ve 1 yıl erken emekli olabilme şansı var mı? l Serkan ŞENYÜREK
CEVAP: Eşinizin sigorta başlangıç tarihini öne çekebilmesi için çalışmaya başlamadan önce staj sigortası ve staj sigortasından sonra yaptığı bir doğumunun olması gerekir. Şayet staj sigortası ve staj sigortasından sonra yaptığı bir doğumu varsa, bir ay doğum borçlanması yapması halinde, sigorta başlangıç tarihi bir ay geri gider ve emeklilik yaşı 54’ten 53’e düşer. Bunun dışında sigorta başlangıç tarihini geri çekmek ve emeklilik yaşını düşürmek mümkün değil.
İade tutarı prim ödeme tarihlerine ve prim gün sayısına göre değişir
Soru: 1955 doğumlu annemin, sigorta başlangıcı 2002’de oldu. Sürekli asgari ücretle çalıştı. Halen de çalışıyor. Emekliliğine az kaldı. Fakat artık çalışmak zor geliyor. Şimdi emekli olmayıp, parasını talep etse ne kadar alır? l Serkan DİNÇ
Cevap: Anneniz ara vermeden prim ödemişse, 2021’de primini 7000 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Şayet 4500 gün primi varsa, bundan sonra çalışmasa da (prim ödemese de), 2027’de 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı tarihte emekli olabilir.
Anneniz emekli olacağı yaşı doldurduğu halde, aylık bağlanmasına hak kazanmadığı için talep etmesi halinde adına ödenen primin işçi hissesi ‘yaşlılık toptan ödemesi’ adı altında kendisine iade edilir. İade alacağı prim tutarı, prim ödediği tarihlere ve prim gün sayısına göre değişir. Ancak anneniz prim iadesine değil, emekli olmaya uğraşmalı.
Emekli aylığı hesabında dikkate alınmayan günler için ne yapılır?
SORU: 31 Ocak 1987’de işbaşı yaptım. 1992 ve 1993 arasında yatırılmayan eksik 6 ay primim var. Dilekçe ile ve şifahi olarak SSK’ya başvurmama rağmen düzeltme yapılmadı. “Emekli olmaya yakın düzeltiriz, sıkıntı olmaz” dediler. 2013 yılında eksik prim ile emekli oldum. Ne yapmam, nereyi aramam lazım? l Taceddin ÇINAR
CEVAP: Emekli aylığınız hesaplanırken dikkate alınmayan çalışma süreniz varsa, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne, daha önce yaptığınız müracaatınıza ilişkin belge ve dikkate alınmayan çalışmanızla ilgili belgelerinizi de ekleyeceğiniz, durumu anlatan bir dilekçe ile başvurabilirsiniz. Emekli aylığı hesabınız kontrol edilir, bir yanlışlık varsa düzeltilir ve sonucundan tarafınıza bilgi verilir.
Kardeşlerden biri vefat ederse diğerinin yetim aylığı artar mı?
Soru: Kardeşimle birlikte Emekli Sandığı mensubu olup vefat eden babamdan dolayı aylık almaktayız. Bir kardeşin vefatı halinde diğerinin aldığı aylıkta artış olur mu? l G.Ö.
Cevap: Babanızdan dolayı başka aylık alan yoksa, kardeşinize ve size yüzde 40’ar oranında aylık bağlanmıştır. Kardeşinizin vefatı halinde, aylık bağlanma oranınız yüzde 50’ye yükselecektir. Dolayısıyla aylığınız 1/4 oranında artmış olur. Diğer kardeşin aylıktan çıkması halinde hayattaki kardeşe yüzde 50 oranında aylık bağlanır. Taban aylık uygulaması nedeniyle de bağlanacak aylık 2.251 liranın altında olamaz.
