Giriş
Soru: 2006-2007 yılları arasında bir internet cafe açtım. Haliyle vergi, Bağkur kaydı yaptırdık. O zaman muhasebecimiz Bağkur’u ‘hiç ödemezsen bir şey olmaz’ demişti. Biz de hiç prim ödemeden 15-16 ay sonra dükkanı kapattık. Sonra baktığımda ne borç, ne bir şey var. Hepsi silinmiş. Şimdi bugünler bana lazım oldu. Ne yapmam gerekiyor? l Erkan AKGÜL
Cevap: 17 Kasım 2020’de yürüklüğe konan 7256 sayılı af kanunu imdadınıza yetişmiş durumda. Çünkü kaybettiğiniz günleri geri kazanmak için durdurulan sigortalılık sürenizin primini, bugünkü değerler üzerinden (bir ay için 1.015 lira) ödeyerek kazanacaktınız. Ancak af kanunu, durdurulan sigortalılık süresinin primini, sigortalılık süresi durdurulmamış gibi eski değerleri üzerinden ödenerek, sigortalılık süresinin ihya edilmesine (geri kazanılmasına) imkan sağladı. Silinen günlerinizin primini en geç 28 Şubat 2021’e kadar ödeyerek günlerinizi tekrar kazanabilirsiniz.
Kaç gün borçlanarak emekliliğimi öne çekebilirim?
Soru: 17 Temmuz 1969 doğumluyum. Askerliğimi 30 Mayıs 1994 ile 30 Kasım 1995 arasında yaptım. İlk sigorta başlangıç tarihim 10 Ekim 1996. Askerlik süremden kaç gün satın alırsam, emekli yaşımı düşürebilirim? l Ayhan ERBEK
Cevap: 5825 gün prim ödeme şartıyla, 56 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizin 320 gününü borçlanmanız halinde, 5750 gün prim ödeme şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 17 Temmuz 2024 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Yeraltı maden işinde 1395 gün daha prim ödemelisiniz
Soru: 1980 doğumluyum. İlk sigorta girişim yeraltı maden işinde 15 Eylül 1998’de oldu ve Yeraltı işinde 1805 gün primim var. Toplam 3420 gün prim ödemem bulunuyor. Acaba ne zaman emekli olabilirim? l Mehmet GÜLŞEN
Cevap: İki şekilde emekli olabilirsiniz:
1) Sadece maden işyerinin sürekli yeraltı işlerindeki çalışmanızla emekli olmak. Bu seçenekte emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi ve 4000 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. 20 yıllık sigortalılık sürenizi tamamladığınızdan yeraltı maden işinin sürekli işlerinde 1395 gün daha prim ödeyerek, yeraltı işindeki prim ödemenizi 3200 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (yeraltı maden işinde ödediğiniz primi 3200 güne tamamlamanız halinde prim ödemeniz, priminizin dörtte biri kadar, yani 800 gün artırılacak ve priminiz 4000 güne yükselecek).
2) Diğer emeklilik seçeneğiniz de yeraltı maden işinde ve diğer işlerde ödediğiniz primlerle emekli olmanızdır. 8 Eylül 1999’dan önce yeraltı maden işinde sigortalı çalışmaya başlamışsınız ve 1800 gün prim ödemeniz bulunuyor. Emeklilik için 15 yıl sigortalılık süresi, en az 1800 günü maden işyerlerinin yeraltı işlerinde olmak üzere 3600 gün prim ödeme ve 50 yaşı doldurma şartlarına tabisiniz. 1800 gün yeraltı prim ödemenizin dörtte biri olan 451 gün priminize ekleneceğinden, 3600 gün prim ödeme şartını ve sigortalılık süresi şartını sağlamış olacaksınız. Bundan sonra prim ödemeseniz de 2030’da 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
3 yıl erken emekli olabilirsiniz
Soru: 13 Ocak 1972 doğumluyum. SSK başlangıcım 30 Eylül 1999. 6735 gün primim var. Kasım 1996-Mayıs 1998 arasında 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimin ne kadarını borçlanırsam emekliliğimi ne kadar geri çeker? l Ahmet AKBIYIK
Cevap: 265 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizin 310 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Priminiz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekliliğiniz mümkün. Gördüğünüz gibi 310 gün askerlik borçlanmasıyla üç yıl erken emekli olabilirsiniz.
Annem çift aylık alabilir mi?
Soru: Annemin bugüne kadar hiç sigortası olmadı. 2020 yılında vefat eden 4/B emeklisi babamdan ölüm aylığı bağlandı. 2010 yılında vefat eden 4/A emeklisi dedemden de yetim aylığı alabilir mi? l Ali METİN
Cevap: Babanızın ve dedenizin vefat tarihleri 1 Ekim 2008’den sonra olduğundan annenize her ikisinden de aylık bağlanmaz. Ancak annenizin tercih ettiği aylığı alma hakkı var. Muhtemelen eşinden daha fazla olduğundan eşinden aylık almaya devam edecektir.
