Anneniz 28 ay isteğe bağlı, 349 gün çalışarak prim ödemeli

Soru: Annem 1961 doğumlu. 1978’de SSK’lı oldu. 1 Ekim 2008’e kadar 2021 gün SSK isteğe bağlı prim ödedi. 1 Ekim 2008-31 Ekim 2009 arası 4/b sigortalısı (Bağ-Kur) olup 390 gün prim ödenmiştir. Annemin SSK’dan 3600 günle emekli olması için ne yapılması gerekir? Mahmut BACACI

Cevap: Anneniz kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve doğum tarihi 23 Mayıs 1961 ve öncesi bir tarihse 57, sonrası bir tarihse 58 yaş şartlarına tabi. Bu şartlarda emekli olabilmesi için 28 ay (840 gün) daha isteğe bağlı ödedikten sonra, isteğe bağlıdan çıkıp, kalan 349 gün eksiğini sigortalı bir işte çalışarak ödemesi gerekiyor. Bu şekilde 57 (veya 58) yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Vergi ve ceza Veraset ve İntikal Vergisi matrahından düşülür
Soru: Ölen kişi adına olan vergi borçları ve vergi cezaları için Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesi gerekiyor mu? Duran KİREÇ

Cevap: Ölen kişi adına olan ve ödenmeyen vergi borçları ile vergi ziyaı cezasından olan borçlar Veraset ve İntikal Vergisi hesabına esas olan matrahtan düşülür. Ölen kişinin vergi ve vergi cezası borçlarının matrahtan düşülmesi daha az Veraset ve İntikal Vergisi ödeneceği anlamına geliyor.

İsteğe bağlıya aylık 221.76 liradan az prim ödenemiyor
Soru: 1 Aralık 1965 doğumlu bir kadınım. 21 Mart 1990’da Bağ-Kur’lu oldum. 10 yıl 5 ay prim ödedim. En erken nasıl emekli olabilirim? İsteğe bağlıya aylık en az kaç lira prim ödeniyor? S.G.

Cevap: Bağ-Kur’da 20 yıl (7200 gün) prim ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 9 yıl 7 ay daha prim ödeyerek, 10 yıl 5 ay olan prim ödemenizi 20 yıla tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. (Ara vermeden prim öderseniz Haziran 2019’da) İsteğe bağlıya aylık en az 221.76 lira prim ödenmesi gerekiyor.

Vergi ve prim borcu altında kıvranan esnafa da açılım gerekiyor
Soru: Kriz nedeniyle vergi ve prim borçlarımızı ödeyemiyoruz. Geçtiğimiz ay yeni bir borç yapılandırılmasından bahsediliyordu. Bu yapılandırma ne oldu? Ne zaman yürürlüğe konacak? Mehmet DURDU

Cevap: Ekonomik kriz sizin gibi pek çok mükellefi vurdu. Vergi beyannamelerini süresi içinde verip, vergisini tahakkuk ettirmiş birçok esnaf ve tüccar, nakit sıkıntısından borcunu vadesinde ödeyememiş. Aynı şekilde prim ve hizmet belgesini vaktinde teslim edip prim borcunu tahakkuk ettirmiş. Ancak süresi içinde borcunu ödeyememiş. Binlerce esnaf, tüccar, sanayici, ödeyemeyeceklerini bile bile vergi ve prim borçlarını kendi elleriyle tahakkuk ettirmiş. Ancak iradeleri dışında, kriz nedeniyle, nakit darlığına düşmüş ve borçlarını ödeyememişler.
Yıllık enflasyonun yaklaşık yüzde 6 hedeflendiği bir ortamda yıllık yüzde 30 oranında uygulanan acımasız gecikme zammı da borç tutarını sürekli artırarak, ödenecek borçları ödenemeyecek hale getiriyor. İyi niyetli bu insanlara destek olmak ve yeni bir yapılandırma getirmek gerekiyor. Peşin ödeme halinde borcun faizini ve gecikme zammını kaldıran, taksitle ödenmesi halinde gecikme zammı ve vergi cezasını kademeli kaldıran bir borç yapılandırması borcu olan tüm mükellefleri rahatlatacak, toplanan borçlarla Hazine de rahatlayacaktır.
Son günlerde zaman zaman gündeme gelmesine karşın, henüz ortada borç yapılandırmasına ilişkin somut bir çalışma yok. Herhalde yetkililerimiz başka açılımlar peşinde koşmaktan esnaf ve sanatkârın borç açılımına zaman bulamıyor.

Üç taksit ödenmediğinde yapılandırma bozuluyor, avantajlar ortadan kalkıyor
Soru: Bağ-Kur borcumu taksitlendirdim. Sadece 30 ay ödeyebildim. Tekrar müracaat ettim. 7000 lira asıl borç ve 22 bin 900 lira faizle birlikte 29 bin 936 lira borç çıkarıldı. Bu kadar faiz biraz insafsız değil mi? Döne ÇİFTÇİ

Cevap: Prim borçlarını yeniden yapılandıranlar, bir takvim yılı içinde üç taksit veya cari yıl primleri bir takvim yılı içinde üç defa ödemediği takdirde yapılandırma bozuluyor ve yapılandırmanın avantajları ortadan kalkıyor. Sorunuzdan 30 taksit ödedikten sonra 7000 lira borcunuz kaldığı noktada taksitlerinizi ödeyemediğiniz anlaşılıyor. Hesaplanan gecikme zammı kalan 7000 liralık taksitinize ait değil. Yapılandırdığınız tüm borcunuza ait. Yapılandırma olmamış gibi tüm prim borcunuz için hesaplanan gecikme zammıdır.
Yapılandırma bozulduğundan, ödemiş olduğunuz taksitler sanki hiç yapılandırma yapılmamış gibi toplam prim borcunuzdan düşülüyor. Maalesef bu uygulama yasadan kaynaklanıyor. Ortada itiraz edilecek bir işlem yok. Ancak, devletin prim ve vergi alacağı 100 milyar lirayı aştı. Kriz nedeniyle kimse borcunu ödeyemiyor. Kesin olmamakla birlikte önümüzdeki aylarda yeni bir yapılandırma düzenlemesi olabilir. Mali durumunuz müsaitse borcunuzu ödeyip kurtulun. Mali gücünüz yoksa, yapılandırmayı beklemekten başka çareniz yok.

2450 gün daha prim ödeyip 51 yaşı bekleyeceksiniz
Soru: 12 Nisan 1967 doğumluyum. 1 Aralık 1988’de SSK’lı oldum. 3000 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? Halil FERAH

Cevap: 25 yıl sigorta, 5450 gün prim ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 2450 gün daha prim ödeyerek, prim ödemenizi 5450 güne tamamlamanız şartıyla, 12 Nisan 2018’de emekli olabilirsiniz

Kardeşinizin isteğe bağlıya 28 aydan fazla prim ödememesi gerek
Soru: Kız kardeşim 1957 doğumlu. 1985’te 180 gün sigortalı olarak çalışmış. Eylül 2002’den beri isteğe bağlı SSK’ya prim ödüyor. Ne zaman emekli olur? Yıldız AKSOY

Cevap: Kız kardeşiniz en erken kısmi yaşlılık aylığı (yaş haddinden emeklilik) ile emekli olabilir. Bunun için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi. Kardeşiniz 840 gün daha prim ödeyerek, 2760 gün olan prim ödemesini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 2015’te 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. 1 Ekim 2008’den itibaren isteğe bağlı sigortaya yapılan prim ödemeleri, 4/b sigortasına (Bağ-Kur) sayılıyor.
Kardeşiniz bu tarihten Mart 2012’ye kadar isteğe bağlıya 1260 günden az prim ödeyeceğinden, belirttiğimiz şartlarla SSK’dan emekli olabilir. Ancak 1 Kasım 2009’dan itibaren 28 aydan (840 günden) fazla prim öderse, Bağ-Kur şartlarına tabi olur ve emekli olabilmesi için en az 7200 gün prim ödemek zorunda kalabilir.