Giriş
Soru: 18 Kasım 1949 doğumluyum. 1 Ekim 1999’da SSK’lı oldum. Prim ödemem 3600 günü geçti. 24 ay askerlik yaptım. Askerlik süremi borçlanırsam ne zaman emekli olurum? REMZİ
[[HAFTAYA]]
Cevap: Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz askerlik süreniz kadar geri gider ve yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta süresi, 3600 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 15 yıl sigorta sürenizi dolduracağınız 6 Eylül 2012’de emekli olabilirsiniz.
Kıdem tazminatı ödemeyeceğiniz gibi ihbar tazminatı alabilirsiniz
Soru: 14 yıldır yanımda çalıştırdığım ve ileride ortak olmak umudu ile yetiştirdiğim kişi, mesleki belgesini almaya hak kazanınca yanımda kalmasını ve birlikte çalışmamızı talep etmeme rağmen istifa mektubu imzalamadan yanımdan ayrıldı. Ve şirket kurup başına geçti. Çalışma bakanlığına başvurarak kıdem tazminatı talebinde bulundu. Kıdem tazminat hakkı doğar mı? Nail SUCU
Cevap: Kendi isteği ile işten ayrılan kıdem tazminatı alamaz. Hatta ihbar önelinde bulunmadan işten ayrılıp gitmişse, işverene ihbar tazminatı ödemek durumundadır. Fakat, emekli olmak için aranan sigorta süresi ve prim şartlarını yerine getiren ve yaşı dolduramayanlar, kıdem tazminatı alarak işten ayrılabilir. Çalışanınız yaş haddinden emekli olmak için aranan 15 yıl sigorta ve 3600 gün prim şartlarını sağlıyorsa ve sosyal güvenlik kurumundan kıdem tazminatı alarak, kıdem tazminatı talebinde bulunabilirdi. Ancak, çalışanınız ayrılıp hemen kendi işini kurduğuna göre; emekli olma iradesiyle ayrılmamış. Dolayısıyla kıdem tazminatı alamaz. İhbar önelinde bulunmadan işten ayrılmışsa, 8 haftalık ücreti kadar ihbar tazminatı isteyebilirsiniz.
Af Kanunu ile vergisini taksite bağlatan, taşıtının fenni muayenesini yaptırabilecek
Soru: Otomobilimin 3 yıllık vergi borcu var. Bu borcu af kanunundan yararlanarak taksitle ödeme imkanım var mı? En fazla kaç taksit yapabilirim? Vergi borcum olduğu için taşıtın fenni muayenesini yapmadıklarından, muayenesiz araca biniyorum. Borcu taksite bağlatırsam, otomobilin muayene işi ne olacak? S.BÜLBÜL
Cevap: Mali af yasası tam da sizin dertlerinize derman olmak için çıkıyor. Otomobilinizin Motorlu Taşıtlar Vergisi borcu ile borcun vade tarihinden af kanununun yayımlanacağı tarihe kadar enflasyon oranında hesaplanan gecikme zammını peşin veya taksitle ödediğinizde, yüksek oranlı gecikme zammı borcunuzun tamamı silinecek. Borcunuzu ve yeni hesaplanacak düşük tutardaki gecikme zammını 36 ay içinde 18 taksitte ödeyebileceksiniz. Ancak 36 ay 18 taksit seçeneğini tercih ettiğinizde borcunuza yüzde 15 faiz uygulanacak. Bu da üç yıl için yok denecek kadar az bir faiz ödeyeceğiniz anlamına geliyor. Borcunuzu taksite bağlattığınızda otomobilinizin muayenesini yaptırarak, trafikten kaçmaktan da kurtulacaksınız.
Yaşınızı mahkeme kararıyla büyütseniz de emeklilik işlemlerinde dikkate alınmaz
Soru: Kayıtlarda 1966 doğumlu görünüyorum. Ama 1965 doğumluyum. Yaşımı mahkeme kararıyla düzeltsem 1 yıl önce emekli olabilir miyim? 8390 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Mehmet BAŞAR
Cevap: Emeklilik işlemlerine, ilk defa sigortalı olunduğu tarihte nüfus kayıtlarında yazılı olan doğum tarihi esas alınıyor. Sigortalı olunan tarihten sonra yapılan yaş düzletmeleri dikkate alınmıyor. Mahkeme kararıyla yaşınızı büyütseniz de emeklilik işlemlerinizde doğum tarihi olarak 1966 yılı dikkate alınır. Prim ödemeniz emekli olmak için yeterli. Emekli olma şartları sigorta başlangıç tarihine göre belirleniyor. Başlangıç tarihinizi bildirmediğinizden hangi tarihte emekli olacağınızı hesaplayamıyoruz. Örneğin; 18 yaşınızı doldurduğunuz tarihte sigortalı olduğunuzu varsayarsak, bundan sonra prim ödemeseniz de 2014’te 48 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Köprü geçiş cezaları da af kapsamında
Soru: Köprü geçiş cezaları, çıkacak af kanunundan yararlanacak mı? Ahmet
Cevap: Paralı olan köprü, otoyol, tünel geçişlerinden geçiş ücreti ödemeden geçenlere kesilen idari para cezaları da af kanunu kapsamında. Ücret ödemeden köprü geçişinde, geçiş ücreti ve geçiş ücretinin 10 katı tutarında idari para cezası kesilmektedir. Yasa ile 31 Temmuz 2010’dan önceki dönemlere ilişkin 12 liranın altında olan geçiş ücreti borçları ve tutarı 120 lirayı aşmayan idari para cezaları silinecek.
Kişi başına düşen ortalama aylık gelir değişmediği sürece evde bakım aylığı kesilmez
Soru: Annem benim bakıma muhtaçlığım dolayısıyla maaş alıyor. Babam sigortalı ve üzerine tapulu dairesi var. Annem üzerine yeni bir daire alabilir mi? Bu, bakım aylığımızın kesilmesine neden olur mu? Selim CANDAN
Cevap: Başkasının bakımına muhtaç derecede ağır engelliden dolayı, evde bakım aylığı almak için aile içinde kişi başına düşen aylık ortalama gelirin, asgari ücretin net tutarının üçte ikisinden (362.96 lira) az olması gerekiyor. Anneniz aldığı daireyi kiraya verir ve kira geliri aile içindeki kişi başına düşen ortalama aylık geliri, asgari ücretin üçte ikisinin üstüne çıkarırsa, evde bakım aylığı kesilir. Ancak, annenizin alacağı daire, aile içinde kişi başına düşen aylık ortalama geliri değiştirmezse evde bakım aylığınız kesilmez.
Prim borcunuzu ödeyip mirası reddetmiş olsanız da dul aylığı bağlatabilirsiniz
Soru: 5 yıl önce babamı kaybettik. Babamın ve annemin hissedar olduğu şirketin ödenmemiş vergi ve babamın Bağ-Kur borcu vardı. Vefattan sonra oluşan bu borçların tarafımıza rücu edilmesini önlemek adına reddi miras yaptık. Buna karşın şimdi ortaya atılan aflardan yararlanarak babamın birikmiş Bağ-Kur borcunu toplu olarak veya taksitle ödeme karşılığında maaşını anneme bağlatabilir miyiz? Annemin Bağ-Kur emeklisi olması buna bir engel teşkil eder mi? SEMRA
Cevap: Mirasını reddetmiş olsanız da babanızın Bağ-Kur prim borcunu TBMM’de olan mali af yasa tasarısının yasalaşmasından sonra, aftan yararlanarak ödeyip, annenize dul aylığı bağlatabilirsiniz.
