Giriş
Soru: 1970 doğumluyum. 2012’de SSK’lı oldum. Arada 17 ay boşluğum var. Toplam 2450 gün primim oldu. 1. En uygun şartlarda nasıl emekli olabilirim? 2. Çalışırken babadan yetim aylığı alabilir miyim? Sevim AZBAY
Cevap: 1) Yaş haddinden emekli olmak için 5000 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabisiniz. 2550 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5000 güne tamamlamanız şartıyla 61 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 2) Babanız Emekli Sandığı mensubuysa, sigortalı çalışsanız da babanızdan yetim aylığı alabilirsiniz. SSK’lı veya Bağkur’lu ise çalışırken yetim aylığı bağlatamazsınız.
ÇALIŞMADAN 61 YAŞI DOLDURURSANIZ EMEKLİ OLUP İKRAMİYE DE ALIRSINIZ
SORU: 16 Ocak 1971 doğumluyum. 11 Eylül 1996’da öğretmen olarak Emekli Sandığı mensubu oldum. 29 Aralık 2016’da Kanun Hükmünde Kararname (KHK), kararı ile tutuklanarak cezaevine girdim. 2017 sonuna kadar 3/2 maaş ödemesi aldım. 2017 sonunda ihraç edildim. O günden beri herhangi bir sigorta kaydım olmadı. Emekli olup Emekli Sandığı tazminatımı almak ve eksik günlerim için ne yapmalıyım? Selim KAÇAK
CEVAP: Hizmet süreniz 15 tam yıldan fazla olduğundan bundan sonra bir sigortalılık statüsünde çalışmazsanız 61 yaşınızı dolduracağınız 16 Ocak 2032’de Emekli Sandığı’ndan emekli olursunuz ve emekli ikramiyeniz ödenir. Cezaevinden isteğe bağlı olarak Bağkur’a 1260 gün prim ödemeniz halinde 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte Bağkur’dan emekli olabilirsiniz. Ancak ihraç olup hizmet birleştirerek emekli olacağınızdan, memuriyet süreniz için emekli ikramiyesi alamazsınız.
KISA ÇALIŞMA SÜRESİNCE İŞÇİ ÇALIŞTIRAN İŞVEREN CİDDİ RİSK ALTINDADIR
Soru: Eşim 2018 Ağustos’tan bu yana aralıksız olarak aynı işyerinde çalışıyor. Pandemi nedeniyle 2020 Mart’tan beridir Kısa Çalışma Ödeneği’nden faydalandırıldı. İşyeri tarafından her ay 15 gün işe çağrıldı, diğer 15 gün çalışmadı. Ancak bu süre içerisinde kurum eşime herhangi bir ödeme yapmadı. Sadece Kısa Çalışma Ödeneği olan 1.200-1.300 TL civarında para aldı. Kurumun anlattığım şartlar altında herhangi bir ödeme yapmaması yasal mıdır? Yasal değilse bu konu ile ilgili nasıl bir yola başvurabiliriz? M. Zeki KAYA
Cevap: Eşinizin işyeri, ay içinde 15 gün çalışıp, ayın kalan 15 günü kısa çalışma yaptıysa, eşinizin çalıştığı 15 günün ücretini ödemek zorunda. Yok 30 gün kısa çalışma yaptıysa, eşinizi çalıştırmaması lazımdı. Ama 15 gün çalıştırıp ücret ödemediğinden ortada kayıt dışı bir durum olduğuna şüphe yok. Eşiniz, şikayet hakkını kullanarak durumu SGK’ya, Çalışma ve İşkur İl Müdürlüğü’ne ve Maliye’ye bildirebilir. Ancak bu durumda yaptırımlar nedeniyle işveren ciddi sıkıntıya girer. Eşiniz şikayet hakkını kullanmadan önce işverenle görüşüp ödenmeyen ücretlerinin ödenmesini talep ettiğinde, işveren riski göze alamayacağından ücretlerini yatıracaktır.
55 YAŞI DOLDURACAĞINIZ TARİHTE RESEN EMEKLİ EDİLİRSİNİZ
SORU: 10 Mart 1981 doğumluyum. Astsubay okulu girişim 10 Eylül 2001’dir. Hali hazırda rütbem kıdemli başçavuş ve yaşım 40, yaş haddim 55’tir. Emekliliğe hak kazanacağım yaşım kaç olur? Yani kaç yaşımdan itibaren emeklilik dilekçesi verebilirim? Özgür YILMAZ
CEVAP: Emekli Sandığı’nda emekli olmak için 25 yıl tam yıl fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Hak kazanacağınız yıpranma sürenizin toplamda üç yılı geçmemek üzere yarısı emeklilik yaşınızdan düşülecektir. Ancak astsubay olarak görev yaptığınız sürece bahsettiğiniz gibi 55 yaşınızı doldurduğunuz tarihte yaş haddinden resen emekliliğe sevk edilirsiniz. Dolayısıyla yıpranmanın çok da önemi yok. Yaş haddinden resen emeklilik için dilekçe vermenize gerek bulunmayıp kurumunuz yaşınız dolunca sizi emekliye sevk edecektir.
