Beş yıldan fazla süre geçmemişse dava açabilirsiniz

Soru: 1956 doğumluyum. 1988’de SSK’lı oldum. 2800 gün primim var. 3600 günden ve yaş haddinden nasıl ve ne zaman emekli olabilirim? Ödenmemiş günlerim için işverene nasıl dava açabilirim? HARUN Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 800 gün daha prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2016’da 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Hizmet tespit davası iş mahkemesine açılır. İşyerinden ayrıldığınız tarih üstünden 5 yıldan fazla süre geçmemişse (şayet işveren girişinizi bildirmişse sürenin önemi yok) dava açarak günlerinizi yargı yoluyla kazanmayı deneyebilirsiniz. Ancak günlerinizi kazanabilmeniz için, işyerinde çalıştığınızı ve günlerinizin Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmediğini belge ve şahitlerle ispatlamanız gerekiyor.

[[HAFTAYA]]

İşyeri kapandığından kıdem tazminatınızın ödenmesi gerekir

Soru: İşyerime önümüzdeki yıl çalışmayacağımı, sözleşmemin bitimine kadar görevimin başında olduğumu Mayıs ayında ihtar çekerek belirttim. İşyerim Haziran’da beklenmedik şekilde kapatılınca istifa etmem istendi, etmeyince de iş sözleşmesine aykırı hareket ettiğimi öne sürerek işten attılar. Haziran-Temmuz-Ağustos maaşlarımı da vermediler. İhtar nedeniyle kıdem tazminatımı ve işyerim kapandığı için de maaşlarımı alamayacağım söyleniyor. Bu doğru mu? Bahri ÇAĞLAR Cevap: Öncelikle kapanan işyerlerinde kapanma tarihinden sonra fiili çalışma olamayacağından işyeri ücret ödemesi yapmaz. İşyeriniz Haziran başında kapanmışsa, işveren haklı olarak Haziran, Temmuz ve Ağustos ayları için ücret ödemez. Çünkü, bu aylarda fiili çalışmanız yok. Söz konusu aylar için ücret alamazsınız. Ancak, kıdem tazminatında durum farklı. Sorunuzdan belirli süreli iş sözleşmesiyle çalıştığınız anlaşılıyor. Sözleşmede belirlenen süre dolmadan işyeri kapanarak işinize son verdiklerinden, kıdem tazminatını ödemeleri gerek. İşyeri, sözleşmede belirlenen çalışma süresinden önce kapatıldığından, Mayıs’ta çekmiş olduğunuz ihtarın bir önemi kalmamış oluyor. Sonuç olarak, noterden ihtar çekerek kıdem tazminatınızın ödenmesini talep edin. Ödemedikleri takdirde iş mahkemesine dava açarak hakkınızı yargı yoluyla almaya çalışın.

Babanızın 5 yıl sigorta süresi ve 900 gün primi olduğundan annenize aylık bağlanır

Soru: Babam 1952 doğumlu. 1978’de SSK’lı oldu. 18 ay çalıştı. 25 ay da Bağ-Kur’u var. Geçen yıl 2 ay sigortalı olarak çalıştı. 20 ay askerlik yapmış. Askerlik borçlanması yaptıktan sonra nasıl en kısa zamanda emekli olabilir? Bu şartlarda babam vefat ederse annem maaş alabilir mi? Neşe SÖNMEZ Cevap: Babanız yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabi. Askerliğini borçlandıktan sonra 1650 gün daha prim ödeyerek primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Babanız SSK’lıyken vefatı halinde, 5 yıl sigorta ve 900 gün primi olduğundan annenize dul aylığı bağlanır. Malulen emekli olmak için 10 yıl sigorta, 1800 gün prim ve en az yüzde 60 işgücü kaybı raporu aranmaktadır. Babanızın yüzde 60 işgücü kaybı varsa, askerlik süresinin 450 gününü borçlanarak toplam prim ödemesini 1800 güne tamamlayıp, yüzde 60 oranında da işgücü kaybı raporu alarak malulen emekli olması da mümkün.

İsteğe bağlıya 1020 gün prim ödediğinizden SSK’dan emekli olacaksınız

Soru: Şubat 1988’den beri SSK’lıyım. 2000 yılına kadar aktif olarak çalıştım. 3515 gün prim ödedim. 1710 gün de isteğe bağlı prim ödemem var. 1 Nisan 2012’de emeklilik hakkı kazanıyorum. SSK’dan mı, yoksa Bağ-Kur’dan mı emekli olacağım? SABİHA Cevap: SSK’da 20 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişseniz. 1 Nisan 1968 doğumluysanız, prim ödemeniz yeterli olduğundan, 1 Nisan 2012’de emekli olabilirsiniz. 1 Ekim 2008’den itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kur’a sayılıyor. Dolayısıyla son 1260 gün primini isteğe bağlı ödeyenler Bağ-Kur şartlarıyla emekli olma durumunda kalacaklar. Ancak, 1 Ekim 2008’den 1 Ağustos 2011’e kadar isteğe bağlıya 1020 gün prim ödemeniz olduğundan SSK’dan emekli olacaksınız. (İsteğe bağlıya bundan sonra prim ödemezseniz).

50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

Soru: 3 Haziran 1970 doğumluyum. 19 Temmuz 1993’te SSK’lı oldum. 6481 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? İlknur KÜRK Cevap: 20 yıl sigorta, 5675 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz bile 3 Haziran 2020’de emekli olabilirsiniz.

Eşiniz primini 3600 güne tamamlamalı

Soru: Eşim 1 Mart 1960 doğumlu. 1 Ocak 1994’te tarım sigortalı olarak işe başladı. Bir yıl çalıştı ve işi bıraktı. 1 Nisan’da tekrar SSK’lı olarak çalışmaya başladı. 1984 doğumlu bir çocuğumuz var. Bu durumda eşim doğum borçlanması yapabilir mi? Yaparsa ne zaman emekli olabilir? Orhan UYAR/ANTALYA Cevap: Yasada açık hüküm olmasa da Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumları borçlandırmıyor. Bu açıdan eşiniz doğum borçlanması yapamaz. Ancak, iş mahkemesine dava açarak borçlanma hakkını yargı yoluyla almaya çalışabilirsiniz. Eşiniz 4/a’da (SSK) yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

48 yaşınızı dolduracağınız 12 Aralık 2012’de emekli olabilirsiniz

Soru: 12 Aralık 1964 doğumluyum. 1 Temmuz 1984’te SSK’lı oldum. Askerliği yatırdım. 8700 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Hasan YILDIZ Cevap: 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 12 Aralık 2012’de emekli olabilirsiniz.