Giriş
Soru: 35 yaşındayım ve bekarım. Sağlığımdan dolayı çalışamıyorum. Hem BES’ten emekli olup hem de babam vefat ettikten sonra Emekli Sandığı’ndan emekli maaşını alabilir miyim? Geçen gün bir gazete hangisi yüksekse onu alabileceğim yönünde bir haber vardı. Kafamız karıştı. Birini almam gereken bir durum varsa sizce hangisini almalıyım? ● Semiha BAYIROĞLU
Cevap: Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) bir tasarruf ve yatırım mekanizmasıdır. Adının benzemesinin dışında zorunlu Sosyal Güvenlik sistemiyle bir ilişkisi yoktur. İki sistem birbirinin rakibi değildir. Sonuç olarak BES’ten emekli olup aylık alırken, babanızdan dolayı Emekli Sandığı’ndan da yetim aylığı alabilirsiniz. Babanız Emekli Sandığı emeklisi olduğu için şanslısınız. Çünkü evlenmediğiniz sürece; sigortalı bir işte çalışanız da Bağkurlu olsanız da SSK’dan veya Bağkur’dan emekli olsanız da babanızdan yetim aylığı alabilirsiniz.
PRİM ÖDEMESENİZ DE 55 YAŞINIZI DOLDURUNCA EMEKLİ OLURSUNUZ
Soru: 1 Haziran 1975 doğumluyum. 4 Haziran 1994’te Bağkurlu oldum ve 716 gün prim ödedim. 1 Kasım 1998’de SSK’lı oldum. Hâlâ faal olarak çalışıyorum. 6134 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Bundan sonra prim yatırmazsam veya asgari ücretten prim yatırılacaksa nasıl bir durum olur? ● Muzaffer USLUOĞLU
Cevap: 5750 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 55 yaşınızı dolduracağınız 1 Haziran 2030’da emekli olabilirsiniz. Bundan sonra emekli olacağınız tarihe kadar çalışmanız halinde, emekli aylığınızın yüksek olması için asgari ücretten değil, daha yüksek bir kazanç tutarı üstünden prim ödemelisiniz.
3600 GÜNDEN YARARLANABİLİRSİNİZ
Soru: 1990’da işe girdim. 5110 gün primim var. 3600’den faydalanabilir miyim? ● Varol ÇÖLOĞLU
Cevap: Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. 3600 günle, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 415 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 5525 güne tamamlamanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
BAŞLANGICINIZA GÖRE 54 YA DA 55 YAŞA TABİSİNİZ
Soru: 9 Şubat 1969 doğumluyum. 1994’ten SSK’lıyım. Kaç gün prim ödemem gerekiyor ve kaç yılında emekli olabilirim? ● METİN
Cevap: 1994’teki başlangıç tarihiniz 23 Mayıs’tan önceyse toplam 5675 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 9 Şubat 2023’te, sonraki bir tarih ise 5750 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 9 Şubat 2024’te emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç ile askerlik tarihlerinizi (gün, ay, yıl olarak) ve askerlik sürenizi bildirirseniz sorunuza daha net cevap verebiliriz.
STAJ SİGORTASININ EMEKLİLİĞE FAYDASI YOK
Soru: 1996’da Emekli Sandığı’nda staj yaparken, SSK girişim yapılmıştı. Arada boşluklarım var. Ne zaman emekli olabilirim? ● Y.BAŞPINAR
Cevap: Staj sigortası, kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediği için emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Stajda sağlık sigortası ve kısa vadeli sigorta kollarına (iş kazası ve meslek hastalığı) sigorta yapılarak, stajyer sağlık ve iş kazası ve meslek hastalığı açısından güvenceye alınır. Ancak bu dönemde alınan sigorta sicil numarası emekli olana kadar kullanıldığı için, sizde olduğu gibi birçok kişide ‘sigortam başladı’ yanılgısına yol açıyor. Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Emekliliğe esas sigorta başlangıç tarihi de kişi adına kuruma ilk defa çalışma süresi bildirilen gündür. Belirttiğimiz sigorta başlangıç tarihinizi bildirmeniz halinde, sorunuzu cevaplandırabiliriz.
BABANIZ PRİMİ 3600 GÜNE TAMAMLAYACAK
Soru: 1960 doğumlu babamın, 1 Ocak 1989’da SSK girişiyle ve askerlik borçlanmasıyla toplam 2 yıllık bir primi var. 2013 yılında da Bağkur girişi bulunuyor. Ama primi ödeyemediği için 2 ay sonra onu da kapattırdı. Babamın emekli olabilme şansı var mı? Ne yapabiliriz? ● Dilek YALDIZ ERMİŞ
Cevap: Babanız yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Sorunuza göre babanızın 780 gün prim ödemesi var. Babanız 2820 gün daha prim ödeyerek, primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.
